Trang Chủ Sức khỏe Những điều cần biết về viêm xoang mạn tính

Sức khỏe

Những điều cần biết về viêm xoang mạn tính

Bởi Mee -

21/04/2025

Viêm xoang mạn tính là tình trạng viêm xoang và mũi kéo dài ít nhất 12 tuần. Tình trạng này gây ra các triệu chứng dai dẳng như nghẹt mũi, đau hoặc căng tức mặt. Mặc dù nguyên nhân chính xác của viêm xoang mạn tính không phải lúc nào cũng rõ ràng nhưng tình trạng này có thể phát triển do một số yếu tố, bao gồm dị ứng và các vấn đề về cấu trúc ở mũi, chẳng hạn như lệch vách ngăn mũi. Hiện có khoảng 5-12% dân số thế giới mắc bệnh viêm xoang mạn tính. Phương pháp điều trị viêm xoang mạn tính thường là sự kết hợp của nhiều phương pháp, bao gồm thuốc men, thay đổi lối sống và đôi khi là phẫu thuật. Việc điều trị có thể giúp hầu hết mọi người làm giảm các triệu chứng.

Nội dung chính

Phân loại

Viêm xoang mạn tính không có polyp mũi (CRSsNP)
Viêm xoang mạn tính có polyp mũi (CRSwNP)
Viêm xoang dị ứng do nấm

Triệu chứng
Nguyên nhân gây viêm xoang mạn tính là gì?
Các yếu tố nguy cơ
Chẩn đoán
Điều trị viêm xoang mạn tính

Thay đổi lối sống
Rửa mũi bằng nước muối
Xịt mũi corticosteroid
Các loại thuốc khác
Phẫu thuật

Phòng ngừa viêm mũi xoang mạn tính
Các tình trạng liên quan
Sống chung với viêm xoang mãn tính
Câu hỏi thường gặp

Phân loại

Các bác sĩ có thể phân loại viêm xoang mạn tính dựa trên việc bạn có polyp mũi (các khối u mô mềm ở niêm mạc khoang mũi) hay không. Tình trạng bệnh cũng có thể được phân loại dựa trên việc dị ứng có đóng vai trò gì không. Việc nhận biết loại viêm xoang sẽ giúp nhà bác sĩ chăm sóc sức khỏe của bạn xây dựng một kế hoạch điều trị hiệu quả.

Viêm xoang mạn tính không có polyp mũi (CRSsNP)

Viêm xoang mạn tính không có polyp mũi (CRSsNP) là tình trạng viêm xoang và đường mũi kéo dài. Đúng như tên gọi, polyp mũi không xuất hiện. Đây là dạng viêm xoang mạn tính phổ biến nhất, đặc biệt là ở những người mắc các bệnh liên quan đến miễn dịch.

Viêm xoang mạn tính có polyp mũi (CRSwNP)

Viêm xoang mạn tính có polyp mũi (CRSwNP) là tình trạng viêm kéo dài ở xoang và đường mũi, kèm theo polyp.

Các xoang và khoang mũi của bạn được lót bằng một lớp chất nhầy giúp bảo vệ cơ thể bạn khỏi việc hít phải các chất gây kích ứng. Ở những người mắc loại viêm này, tình trạng viêm làm thay đổi cấu trúc của xoang và mô mũi, dẫn đến hình thành polyp mũi.

Viêm xoang dị ứng do nấm

Viêm xoang dị ứng do nấm là một dạng viêm xoang mạn tính có polyp mũi liên quan đến nhiễm nấm và dị ứng. Nó chiếm 5-10% trong tổng số các trường hợp viêm xoang mạn tính. Bệnh này thường ảnh hưởng đến những người bị hen suyễn hoặc dị ứng sống ở vùng có khí hậu ấm áp, ẩm ướt – nơi nấm dễ phát triển mạnh.

Triệu chứng

Các triệu chứng của viêm xoang mạn tính kéo dài trong 12 tuần hoặc lâu hơn. Chúng có thể từ nhẹ đến nặng và có thể trở nên trầm trọng hơn sau khi tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh như ô nhiễm không khí, khói thuốc lá hoặc phấn hoa.

Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

Nghẹt mũi
Chảy nước mũi
Áp lực hoặc đau mặt
Giảm khứu giác
Chảy dịch mũi sau (chất nhầy chảy xuống phía sau cổ họng)

Bạn cũng có thể có các triệu chứng khác, chẳng hạn như:

Đau đầu
Đau răng hàm trên
Ngáy
Ngủ kém
Đau tai hoặc áp lực
Ho
Hôi miệng

Nguyên nhân gây viêm xoang mạn tính là gì?

Viêm xoang mạn tính phát triển khi mô lót các đường mũi và xoang của bạn bị viêm. Tình trạng viêm này ngăn không cho xoang của bạn thoát dịch đúng cách, gây tích tụ chất nhầy và các triệu chứng như nghẹt mũi và áp lực trên khuôn mặt. Tình trạng viêm kéo dài đôi khi có thể làm tổn thương các mô và gây ra sự phát triển của polyp mũi, có thể làm các triệu chứng trở nên trầm trọng hơn.

Nguyên nhân chính xác gây viêm trong tình trạng này vẫn chưa được hiểu rõ. Các chuyên gia tin rằng sự kết hợp của nhiều yếu tố nguy cơ góp phần gây ra tình trạng viêm.

Các yếu tố nguy cơ

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ viêm xoang mạn tính. Bao gồm:

Nhiễm trùng: Nhiễm trùng xoang hoặc cảm lạnh tái phát có thể dẫn đến tình trạng viêm mạn tính, làm tăng nguy cơ viêm xoang mạn tính của bạn. Các bệnh nhiễm trùng này có thể là do vi khuẩn hoặc virus.
Tiền sử gia đình: Tiền sử viêm xoang mạn tính hoặc các bệnh về xoang khác trong gia đình có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh của bạn.
Tuổi: Bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến hơn ở người lớn từ 50-60 tuổi.
Dị ứng: Những người bị dị ứng, đặc biệt là với phấn hoa hoặc mạt bụi, có khả năng mắc bệnh viêm xoang mạn tính cao hơn.
Bất thường về cấu trúc: Polyp mũi hiện có hoặc vách ngăn mũi lệch có thể gây ra các vấn đề về xoang và làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Các yếu tố môi trường: Tiếp xúc với các chất gây kích ứng như khói thuốc lá, ô nhiễm không khí hoặc khói hóa chất có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh của bạn.
Hệ thống miễn dịch suy yếu: Các tình trạng ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của bạn, chẳng hạn như bệnh tự miễn, có thể khiến bạn dễ bị viêm xoang mạn tính hơn.

Có nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ viêm xoang mạn tính (Ảnh: Internet)

Chẩn đoán

Bác sĩ sẽ xem xét tiền sử bệnh và các triệu chứng của bạn. Bạn phải có ít nhất hai trong bốn triệu chứng chính của viêm xoang mạn tính trong ít nhất 12 tuần để được chẩn đoán. Các triệu chứng này bao gồm:

Đau hoặc áp lực ở mặt
Giảm hoặc mất khứu giác
Tắc nghẽn mũi (mũi nghẹt)
Chảy nước mũi (chảy nước mũi)

Bạn cũng có thể yêu cầu bác sĩ tiến hành khám sức khỏe và yêu cầu xét nghiệm chẩn đoán. Trong quá trình khám sức khỏe, họ sẽ kiểm tra các khoang mũi của bạn để tìm các dấu hiệu viêm, sưng, tích tụ chất nhầy, polyp hoặc đau mặt.

Bắc sĩ — Bác sĩ xem xét tiền sử bệnh, các triệu chứng, kiểm tra các khoang mũi và tiến hành các xét nghiệm để chẩn đoán bệnh (Ảnh: Internet)

Các xét nghiệm chẩn đoán có thể giúp xác nhận chẩn đoán bao gồm:

Nội soi mũi: Phương pháp này bao gồm việc đưa ống nội soi (một ống dài, mềm) vào mũi để quan sát bên trong mũi và xoang.
Chụp cắt lớp vi tính (CT): Xét nghiệm hình ảnh này sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh 3D của mũi và xoang nhằm tìm kiếm polyp, tình trạng tắc nghẽn và viêm nhiễm.
Xét nghiệm dị ứng: Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm dị ứng để xác định xem có chất gây dị ứng nào có thể gây ra các triệu chứng hay không.

Điều trị viêm xoang mạn tính

Điều trị có thể giúp giảm viêm, làm giảm các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Các phác đồ điều trị thường bao gồm sự kết hợp giữa thuốc và các biện pháp khắc phục tại nhà. Phẫu thuật có thể cần thiết khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả hoặc các triệu chứng của bạn trở nên nghiêm trọng.

Thay đổi lối sống

Duy trì đủ nước trong suốt cả ngày có thể giúp làm loãng chất nhầy trong mũi và giúp thở dễ dàng hơn. Trong thời gian bùng phát bệnh, chườm ấm lên mặt có thể giúp giảm đau mặt, áp lực và nghẹt mũi.

Để sống chung với bệnh viêm xoang mạn tính, bạn có thể cần phải điều chỉnh lối sống, chẳng hạn như tránh các chất gây dị ứng và kích ứng như khói thuốc lá. Việc theo dõi các triệu chứng và tác nhân gây bệnh tiềm ẩn có thể giúp bạn xác định các kiểu triệu chứng và xác định phương pháp điều trị hiệu quả nhất.

Rửa mũi bằng nước muối

Quy trình tại nhà này giúp làm sạch mũi và xoang, giảm các triệu chứng như nghẹt mũi và áp lực mũi.

Rửa mũi bằng nước muối bao gồm việc rửa khoang mũi bằng dung dịch nước muối. Bạn có thể sử dụng bình xịt hoặc bình phun, bình neti hoặc máy phun khí dung. Bạn thường nhỏ dung dịch vào một bên lỗ mũi và để dung dịch chảy ra lỗ mũi bên kia. bác sĩ có thể hướng dẫn bạn cách thực hiện quy trình này tại nhà.

Xịt mũi corticosteroid

Thuốc xịt mũi corticosteroid là loại thuốc xịt trực tiếp vào mũi để giúp bạn thở dễ dàng hơn. Thuốc có thể giúp giảm sưng, giảm tiết chất nhầy và các triệu chứng khác.

Các bác sĩ thường khuyên bạn nên sử dụng hàng ngày để có kết quả tốt nhất. Sử dụng thuốc xịt theo chỉ định có thể giúp bạn cảm thấy khỏe hơn vào ban ngày và ngủ ngon hơn vào ban đêm. Có thể mất đến hai tuần sử dụng để nhận thấy sự cải thiện.

Các loại thuốc khác

Bác sĩ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể kê đơn các loại thuốc khác, chẳng hạn như:

Fluticasone với hệ thống phân phối thuốc qua đường thở ra (EDS): Thuốc corticosteroid này giúp điều trị polyp mũi và các triệu chứng dị ứng phổ biến như sổ mũi và hắt hơi. Bạn đưa thuốc qua một thiết bị chạy bằng hơi thở. Lực của hơi thở đưa thuốc vào khoang mũi để giảm viêm.
Corticosteroid đường uống: Đối với tình trạng viêm nặng hơn, bác sĩ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể kê đơn một liệu trình corticosteroid ngắn để bạn uống.
Thuốc sinh học: Các loại thuốc tiêm này có thể giúp giảm nghẹt mũi và kích thước polyp. Ví dụ bao gồm Dupixent (dupilumab), Xolair (omalizumab) và Nucala (mepolizumab).
Thuốc kháng sinh: Nếu nhiễm trùng do vi khuẩn góp phần gây ra viêm xoang mãn tính, bác sĩ chăm sóc sức khỏe có thể sẽ kê đơn thuốc kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn.

Phẫu thuật

Có thể cần phẫu thuật khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Phẫu thuật giúp mở xoang, cho phép dẫn lưu và lưu thông khí tốt hơn. Mục tiêu là loại bỏ tắc nghẽn và mở rộng các lỗ xoang của bạn.

Phẫu thuật có thể cải thiện đáng kể các triệu chứng và chất lượng cuộc sống nói chung nhưng không phải là phương pháp chữa khỏi bệnh. Sau phẫu thuật, bạn vẫn có thể cần điều trị liên tục để giảm viêm ở khoang mũi và xoang.

Phòng ngừa viêm mũi xoang mạn tính

Không có cách nào có thể đảm bảo ngăn ngừa viêm mũi xoang mạn tính, nhưng kiểm soát dị ứng và tránh các chất gây kích ứng có thể giúp giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các đợt bùng phát.

Ví dụ, điều trị viêm mũi dị ứng tiềm ẩn có thể giúp ngăn ngừa các đợt bùng phát liên quan đến phấn hoa hoặc mạt bụi. Điều quan trọng nữa là phải hạn chế tiếp xúc với ô nhiễm không khí, khói thuốc lá và các chất gây kích ứng khác có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm ở mũi của bạn.

Các tình trạng liên quan

Những người bị viêm mũi xoang mạn tính có nhiều khả năng gặp phải một số tình trạng liên quan. Bao gồm:

Viêm mũi dị ứng: Tình trạng này gây viêm các khoang mũi do các chất gây dị ứng như phấn hoa, bụi hoặc lông thú cưng.
Hen suyễn: Viêm mũi xoang mạn tính và hen suyễn thường xảy ra cùng nhau, đặc biệt là ở những người bị polyp mũi. Viêm ở mũi có thể góp phần gây ra hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng hen suyễn.
Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn: Khó thở bằng mũi có thể góp phần gây ra chứng ngưng thở khi ngủ. Ngưng thở khi ngủ cũng có thể liên quan đến tình trạng viêm xoang mạn tính nặng hơn.
Rối loạn tự miễn dịch và suy giảm miễn dịch: Những người mắc chứng rối loạn hệ thống miễn dịch dễ mắc viêm xoang mạn tính hơn.
Xơ nang: Hầu hết những người mắc chứng xơ nang đều mắc viêm xoang mãn tính. Tình trạng này khiến chất nhầy đặc và dính làm tắc nghẽn xoang, có thể dẫn đến tắc nghẽn và viêm.

Sống chung với viêm xoang mãn tính

Viêm xoang mạn tính là tình trạng bệnh kéo dài. Mặc dù không phải lúc nào cũng có thể chữa khỏi nhưng điều trị là rất quan trọng.

Viêm xoang mạn tính không được điều trị đôi khi có thể dẫn đến các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng hơn, nhưng hầu hết mọi người có thể làm giảm các triệu chứng và duy trì cuộc sống năng động, trọn vẹn bằng cách điều trị.

Câu hỏi thường gặp

Viêm xoang mạn tính có lây không?

Viêm xoang mạn tính không lây nhưng các bệnh nhiễm trùng do virus và vi khuẩn lây đôi khi có thể gây ra tình trạng này.

Trong những trường hợp khác, những người bị viêm xoang mạn tính có thể bị nhiễm trùng và lây lan cho người khác thông qua các giọt hô hấp khi hắt hơi, nói chuyện hoặc xì mũi. Tuy nhiên, những bệnh nhiễm trùng này không nhất thiết gây ra viêm xoang mạn tính ở người kia.

Sự khác biệt giữa viêm xoang mạn tính và viêm xoang là gì?

Viêm xoang mạn tính là tình trạng viêm kéo dài ở xoang cũng như đường mũi. Viêm xoang chỉ tình trạng viêm của các xoang và có thể là cấp tính (ngắn hạn) hoặc mạn tính (kéo dài).

Điều gì xảy ra nếu viêm xoang mạn tính không được điều trị?

Viêm xoang mạn tính không được điều trị có thể khiến các triệu chứng trở nên trầm trọng hơn, bao gồm nghẹt mũi nghiêm trọng, đau mặt và nhiễm trùng xoang dai dẳng. Theo thời gian, viêm xoang mạn tính không được điều trị cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về giấc ngủ và thị lực. Nó cũng có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như ở não, xương hoặc mắt.

Nguồn dịch: What To Know About Chronic Rhinosinusitis (Lindsay Curtis) – Health

Bạn có thể xem các bài viết có liên quan tại đây:

Đừng quên theo dõi BlogAnChoi thường xuyên để cập nhật thêm những thông tin thú vị và bổ ích bạn nhé! Nếu bạn có thêm điều gì muốn chia sẻ, đừng ngần ngại mà hãy để lại bình luận tại phần comment ngay bên dưới nhé!

Xem thêm