Chế độ ăn uống hỗ trợ kiểm soát bệnh chàm: Ăn gì và kiêng gì để da khỏe từ bên trong?

Bệnh chàm (eczema) là một tình trạng viêm da mãn tính gây ra các triệu chứng như khô da, ngứa, nứt nẻ và đôi khi là nhiễm trùng. Bệnh có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống, đặc biệt nếu không được kiểm soát tốt. Ngoài yếu tố di truyền và môi trường, chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và giảm nhẹ các triệu chứng bệnh chàm. Một số nghiên cứu cho thấy rằng bệnh chàm có thể liên quan đến dị ứng thực phẩm, mất cân bằng dinh dưỡng và sự rối loạn hệ vi sinh vật đường ruột. Do đó, việc xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh có thể giúp cải thiện hàng rào bảo vệ da, hỗ trợ hệ miễn dịch và thúc đẩy sức khỏe đường ruột – từ đó kiểm soát bệnh chàm hiệu quả hơn.

Những nhóm thực phẩm nên bổ sung

1. Thực phẩm giàu chất xơ

Chất xơ là một yếu tố quan trọng giúp nuôi dưỡng các vi khuẩn có lợi trong đường ruột, duy trì sự cân bằng hệ vi sinh vật. Điều này có thể hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch, ngăn chặn viêm nhiễm và giữ cho hàng rào ruột hoạt động hiệu quả. Ngược lại, khi hệ vi sinh vật đường ruột mất cân bằng, vi khuẩn có hại phát triển mạnh, chúng có thể tạo ra các chất chuyển hóa gây tổn thương làn da và làm trầm trọng thêm bệnh chàm.

Thực phẩm giàu chất xơ bao gồm:

• Ngũ cốc nguyên hạt: yến mạch, gạo lứt, bánh mì nguyên cám, quinoa
• Các loại đậu: đậu xanh, đậu đỏ, đậu lăng
• Rau xanh và rau củ
• Trái cây tươi
• Các loại hạt

Ngoài ra, thực phẩm lên men như sữa chua, kefir, kimchi, miso, kombucha, kim chi hay dưa chua cũng giúp tăng cường men vi sinh có lợi cho đường ruột, mặc dù tác động cụ thể của chúng đối với bệnh chàm vẫn cần nghiên cứu thêm.

2. Thực phẩm giàu vitamin D

Vitamin D đóng vai trò trong việc điều hòa hệ miễn dịch và hỗ trợ sản sinh các hợp chất kháng khuẩn tự nhiên giúp chống lại viêm da. Một số nghiên cứu cho thấy bổ sung vitamin D có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh viêm da dị ứng – một dạng phổ biến của bệnh chàm.

Nguồn vitamin D chính của hầu hết mọi người là ánh sáng mặt trời. Bên cạnh đó, một số loại thực phẩm cũng chứa một lượng nhỏ vitamin D. Bao gồm:

• Dầu gan cá tuyết
• Các loại cá béo như cá hồi, cá mòi, cá trích,…
• Nấm được phơi nắng hoặc xử lý tia UV
• Thực phẩm bổ sung vitamin D như sữa, ngũ cốc
• Trứng
• Gan động vật

3. Thực phẩm giàu vitamin E

Vitamin E là một chất chống oxy hóa quan trọng đối với sức khỏe làn da, giúp bảo vệ da khỏi tổn thương và hỗ trợ tái tạo mô. Có nghiên cứu phát hiện ra rằng người mắc bệnh chàm thường có mức vitamin E trong máu thấp hơn so với người khỏe mạnh.

Một số thực phẩm giàu vitamin E nên bổ sung:

• Dầu mầm lúa mì
• Dầu hướng dương và các loại dầu thực vật khác
• Hạt hướng dương, hạt hạnh nhân, hạt bí đỏ,…
• Bơ đậu phộng

4. Thực phẩm giàu kẽm

Kẽm là khoáng chất cần thiết cho quá trình phục hồi da, chống viêm và điều hòa miễn dịch. Nồng độ kẽm thấp có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh chàm hoặc khiến triệu chứng nặng hơn.

Thực phẩm giàu kẽm bao gồm:

• Hải sản: hàu, cua, tôm, cá mòi,…
• Thịt đỏ và thịt gia cầm
• Các sản phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai
• Đậu lăng

5. Thực phẩm giàu axit béo omega-3

Axit béo nói chung và Omega-3 nói riêng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành tế bào, hỗ trợ giữ ẩm da và giảm tình trạng viêm. Trong một nghiên cứu, các nhà khoa học phát hiện ra rằng những người có mức omega-3 cao hơn thường có nguy cơ mắc bệnh viêm da dị ứng thấp hơn.

Các nguồn thực phẩm giàu omega-3:

• Cá béo: cá hồi, cá thu, cá trích, cá mòi,…
• Hải sản: tôm, hàu
• Hạt lanh, hạt chia
• Quả óc chó
• Dầu hạt cải

Những thực phẩm nên hạn chế

Những người bị bệnh chàm thường không cần phải kiêng hoàn toàn bất kỳ loại thực phẩm nào trừ khi họ bị dị ứng hoặc có khuyến cáo của bác sĩ. Tuy nhiên, một số món ăn có thể làm tăng nguy cơ bùng phát triệu chứng và việc cắt giảm thực phẩm chế biến, chất béo bão hòa cùng natri có khả năng làm giảm nguy cơ mắc bệnh chàm và hỗ trợ sức khỏe tổng thể.

1. Thực phẩm chế biến sẵn và nhiều chất béo xấu

Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa có thể làm tăng viêm trong cơ thể. Các nghiên cứu cho thấy tiêu thụ nhiều thực phẩm này có thể khiến tình trạng bệnh chàm trở nên nghiêm trọng và kéo dài hơn.

Thực phẩm cần hạn chế:

• Đồ chiên rán, thức ăn nhanh
• Thực phẩm đóng hộp và chế biến sẵn

2. Thực phẩm nhiều natri (muối)

Lượng natri cao có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe da. Một nghiên cứu cho thấy việc ăn các món mặn thường xuyên có liên quan đến tỷ lệ mắc bệnh chàm cao hơn.

Cân nhắc về chế độ ăn loại trừ (elimination diet)

Chế độ ăn loại trừ là phương pháp giúp xác định các thực phẩm có thể làm nặng thêm tình trạng chàm. Bạn sẽ thử loại bỏ một số thực phẩm nghi ngờ gây kích ứng trong vài tuần, sau đó lần lượt thêm lại để theo dõi phản ứng cơ thể.

Tuy nhiên, việc loại bỏ hoàn toàn một nhóm thực phẩm (như sữa hoặc gluten) có thể dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng nếu không được theo dõi đúng cách. Vì vậy, nếu bạn đang cân nhắc chế độ ăn loại trừ, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.

Kết luận

Dù không có chế độ ăn uống nào có thể “chữa khỏi” hoàn toàn bệnh chàm nhưng dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò hỗ trợ rất lớn trong việc kiểm soát và giảm nhẹ triệu chứng. Việc bổ sung chất xơ, omega-3, vitamin D, vitamin E, kẽm đồng thời hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, chất béo xấu và natri sẽ giúp cải thiện sức khỏe làn da từ bên trong.

Nếu bạn đang bị chàm và muốn điều chỉnh chế độ ăn, hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ, đều đặn và luôn ưu tiên ý kiến của chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả lâu dài.

Xem thêm

7 tác dụng quả sung khô và 6 điều kiêng kỵ khi dùng sung khô

Sung muối xổi nhiều người đã ăn, nhưng trái sung khô để pha nước, nấu canh ăn chữa bệnh, dưỡng da bạn đã biết chưa. Tìm hiểu những tác dụng quả sung khô, những kiêng kỵ và cách ăn sung khô như thế nào để làm đẹp da, tốt sức khỏe nhé.