8 công dụng của ý dĩ: Cách sử dụng hạt ý dĩ chữa bệnh, giảm cân ít người biết

Hạt ý dĩ có lẽ nhiều người biết, nhưng công dụng của ý dĩ là gì hay cách sử dụng hạt ý dĩ giảm cân, chữa bệnh và những kiêng kỵ khi ăn hạt ý dĩ thì không phải ai cũng nắm chắc và làm đúng.

Hạt ý dĩ là gì?

Hạt ý dĩ, còn gọi là hạt bo bo, ngô thuốc, ngô nước (Đông Bắc Trung Quốc), hạt muộn (Phúc Kiến), gạo sáu hạt (Quảng Tây), gạo ngọc (Quý Châu), một số còn gọi là hạt đập tay hoặc đập bát, v.v. Đây là hạt của cây lúa miến, có tên khoa học là Coix lachryma jobi L. Vì cùng thuộc họ lúa nên hạt ý dĩ cũng được sử dụng như một loại lương thực phụ để bổ sung dinh dưỡng, đảm bảo nguồn năng lượng thiết yếu cho cơ thể.

Ở Trung Quốc cổ đại, hạ ý dĩ được dùng làm cống phẩm và chỉ giới quý tộc hoàng gia mới được thưởng thức, và được gọi là “Hạt ngọc nước mắt của Job”. Ở nước ngoài, hạt ý dĩ được biết đến như là “Hạt của sự sống và sức khỏe”. Ngày nay, hạt ý dĩ đã trở thành một phần trong cuộc sống của người dân thường. Chúng không chỉ là thực phẩm phổ biến và thường được ăn mà còn là một loại thuốc Trung Quốc được sử dụng rộng rãi.

Tuy nhiên, Việt Nam không phải là nước trồng nhiều hạt ý dĩ. Vì vậy, ở Việt Nam loại hạt này thường không được dùng như lương thực, không được dùng để thay lúa gạo ăn hàng ngày. Thay vào đó, nó được ứng dụng trong việc hỗ trợ phòng, điều trị bệnh, bảo vệ sức khỏe.

Thành phần dinh dưỡng trong hạt ý dĩ

Nghiên cứu hiện đại cho thấy hạt ý dĩ chủ yếu chứa protein, chất béo, tinh bột, nhiều loại axit amin, coix lacrymate, hợp chất triterpenoid, nhiều loại axit amin và nguyên tố vi lượng, giá trị dinh dưỡng của nó có thể xếp hạng đầu trong các loại thực phẩm ngũ cốc. Vào mùa hè, nấu cháo với hạt ý dĩ hoặc làm đồ uống lạnh từ hạt ý dĩ là những thức uống bổ dưỡng giúp giải nhiệt và giữ dáng; vào mùa đông, hầm thịt với hạt ý dĩ cũng là một món ăn bổ dưỡng.

Giá trị dược liệu của hạt ý dĩ

Trong Thần Nông thảo dược kinh, hạt ý dĩ được liệt kê là sản phẩm thượng hạng: “Vị ngọt và hơi lạnh. Nó được sử dụng để điều trị căng gân, chuột rút không thể uốn cong hoặc kéo dài, thấp khớp và hạ khí. Sử dụng lâu dài có thể làm cho cơ thể nhẹ nhàng hơn và tăng cường khí.” Vào thời nhà Thanh, Tân dược của Ngô Diệc Lạc có viết: “Hạt ý dĩ có thể nuôi dưỡng lá lách và phổi, thúc đẩy lưu thông nước, trị phù nề, ẩm ướt và đau khớp, tiêu chảy, kiết lỵ và tiểu buốt…”

Y học cổ truyền Trung Quốc cho rằng hạt ý dĩ có tính mát, vị ngọt, thanh, đi vào các kinh tỳ, vị, phế. Có tác dụng lợi tiểu, tiêu thấp, bổ tỳ, cầm tiêu chảy, trừ tê giảm đau, thanh nhiệt, tiêu mủ. Hạt ý dĩ có tác dụng lợi tiểu, giảm sưng, bổ tỳ, trừ thấp, giãn cơ, trừ tê, thanh nhiệt, tiêu mủ. Chủ yếu dùng để chữa phù nề, nấm da chân, tiểu khó, ẩm thấp tê thấp, chuột rút, tiêu chảy, huyết trắng… Hạt ý dĩ sống có vị nhạt, tác dụng lợi tiểu, thông thấp mạnh. Nó có thể loại bỏ độ ẩm và gió, thanh nhiệt và tiêu mủ, loại bỏ tê liệt và giảm đau. Có hiệu quả trong điều trị các vấn đề về tiết niệu, phù nề và đau thấp khớp. Sau khi rang ý dĩ cho đến khi chuyển sang màu vàng, tính hàn của nó sẽ giảm bớt, đồng thời có mùi thơm nồng, tác dụng điều khí, bổ tỳ cũng tăng cường rõ rệt.

• Hạt ý dĩ sống: Dạng thô có tính lạnh, có tác dụng lợi tiểu, thanh nhiệt, trừ mủ và giảm đau. Nó thường được dùng để chữa các vấn đề về tiết niệu, phù nề, áp xe phổi, đau thấp khớp, v.v.
• Hạt ý dĩ rang chín: có tính chất tương đối nhẹ và có chức năng tương tự nhau. Có tác dụng bổ tỳ, cầm tiêu chảy, thường dùng cho các trường hợp tiêu chảy do tỳ hư, bụng chướng, đau, v.v.

Công dụng của hạt ý dĩ

Hạt ý dĩ giúp lợi tiểu

Hạt ý dĩ là vị thuốc tốt nhất để thúc đẩy lợi tiểu mà không làm suy giảm chân âm. Thích hợp nhất cho những người bị cảm lạnh, lạnh người, triệu chứng là miệng dính và ngọt, chán ăn, phân lỏng, dễ sưng tấy và tăng cân, thiếu năng lượng suốt ngày. Lượng sử dụng tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, để âm dương không bị tổn thương và sự mệt mỏi dễ dàng được chữa khỏi.

Lúc này, bạn có thể sử dụng hạt ý dĩ, đậu lăng trắng và các nguyên liệu hút ẩm khác để nấu cháo, nấu súp. Bạn cũng có thể thêm codonopsis, quinoa, hoàng kỳ và các sản phẩm khác có tác dụng tăng cường tỳ và bổ khí để tăng cường hiệu quả hút ẩm.

Tăng cường chức năng tỳ, ngăn ngừa tiêu chảy

Khi độ ẩm gây hại cho con người, nó có nhiều khả năng gây hại cho phần dưới cơ thể, là phần từ lỗ mở dưới của dạ dày đến khoang chậu, bao gồm các cơ quan như thận, ruột non, ruột già và bàng quang. Chức năng chính của nó là tách chất trong ra khỏi chất đục và bài tiết chất thải. Đây là mắt xích quan trọng trong quá trình lưu thông của nước trong cơ thể.

Do đó, khi độ ẩm xâm nhập vào phần dưới của cơ thể con người, những thay đổi thường liên quan đến sự tắc nghẽn lưu thông nước và triệu chứng rõ ràng nhất là phân lỏng, đau bụng, chướng bụng…Lúc này, sử dụng hạt ý dĩ sẽ có tác dụng tốt trong việc thanh nhiệt, cầm tiêu chảy.

Hạt ý dĩ giúp giảm đau khớp

Có nhiều nguyên nhân gây ra chứng đau khớp, chẳng hạn như sự xâm nhập của các loại tà khí như gió, lạnh, ẩm, nóng đều có thể dẫn đến đau khớp. Hạt ý dĩ được dùng để điều trị chứng đau lưng, đau chân và đau khớp do cơ thể bị ẩm ướt trong thời gian dài.

“Súp hạt ý dĩ” là một bài thuốc cổ điển để điều trị viêm khớp, bao gồm hạt ý dĩ, gừng, cam thảo rang, cành quế, ma hoàng, rễ cây đương quy, thương truật. Có tác dụng thông kinh, giảm đau, ấm dương, bổ khí, trừ thấp, tán hàn. Nghiên cứu dược lý hiện đại cũng phát hiện ra rằng các thành phần như dầu hạt ý dĩ trong hạt ý dĩ có tác dụng làm giảm phản ứng viêm và có thể chống viêm và giảm đau.

Hạt ý dĩ cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể

Nghiên cứu hiện đại đã phát hiện ra rằng hàm lượng protein, chất béo và vitamin B1 trong hạt ý dĩ cao hơn nhiều so với gạo. Nó chứa tám loại axit amin thiết yếu và nhiều chất dinh dưỡng khác nhau cho cơ thể con người. Có giá trị dinh dưỡng cao, có tác dụng tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể, có tác dụng chữa bệnh tốt trong việc chống ung thư, làm đẹp, chống viêm, hạ huyết áp, hạ đường huyết.

Hạt ý dĩ giúp giảm nguy cơ ung thư

Hạt ý dĩ chứa các hoạt chất có thể cản trở sự phát triển của tế bào ung thư. Các hoạt chất khác cũng có tác dụng chống oxy hóa và cũng có thể làm giảm sự phát triển của vi khuẩn và ký sinh trùng.

Nhiều nghiên cứu về kanglite, một chiết xuất dầu tinh khiết từ hạt ý dĩ, đã được tìm thấy. Các phân tích tổng hợp về kanglaite nhấn mạnh hiệu quả của nó trong điều trị ung thư. Chiết xuất hạt ý dĩ giúp tăng cường khả năng phục hồi sau khi nhiễm vi rút u nhú ở người. Một số kết quả nghiên cứu cho thấy rằng chiết xuất từ ​​hạt ý dĩ giúp tăng cường sự thoái triển tự phát của các bệnh nhiễm trùng do vi-rút trên da.

Hạ ý dĩ giúp giảm béo

Tuy nhiên, một số nghiên cứu đã được thực hiện ở người. Nó cho thấy chất xơ có trong hạt ý dĩ có thể làm giảm lượng chất béo và cholesterol mà cơ thể hấp thụ. Hạt ý dĩ có thể ngăn ngừa cholesterol cao. Nghiên cứu đang phát triển cho thấy tiêu thụ hạt ý dĩ thay cho cơm trong 4 tuần có thể làm giảm đáng kể lượng cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL) toàn phần và “có hại” ở những người có cholesterol cao. Hiệu ứng này có thể là do chất xơ trong hạt ý dĩ.

Hạt ý dĩ giúp dưỡng da

Ở Nhật Bản, hạt ý dĩ được cho là có thể cải thiện tình trạng của da, chẳng hạn như da khô, viêm da tiết bã và sắc tố. Qua đó, mỹ phẩm và thực phẩm chức năng được ưa chuộng. Chiết xuất từ hạt ý dĩ không ảnh hưởng đến độ ẩm, sắc tố melanin và độ đàn hồi của da, đồng thời làm giảm mức độ bã nhờn ở phụ nữ khỏe mạnh.

Đối với phụ nữ, hạt ý dĩ có tác dụng làm đẹp da. Dùng hạt ý dĩ thường xuyên có thể giữ cho làn da căng bóng và mịn màng, loại bỏ mụn trứng cá và các đốm tăng sắc tố, đồng thời cải thiện màu da.

Hạt ý dĩ kích sữa, chữa rối loạn kinh nguyệt

Những bà mẹ mới sinh nên ăn hạt ý dĩ trộn cơm sẽ kích thích ra nhiều sữa và dòng sữa sẽ có nhiều dưỡng chất hơn. Một số tình trạng như khí hư, rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ sẽ được ổn định khi dùng hạt ý dĩ. Ngoài ra, hạt ý dĩ còn có tác dụng hỗ trợ giảm cân một cách lành mạnh.

Bài thuốc chữa bệnh với hạt ý dĩ

Hạt ý dĩ có thể kết hợp với nhiều loại nguyên liệu khác nhau và dễ dàng sử dụng trong đời sống. Tùy vào mục đích mà có nhiều cách để sử dụng hát ý dĩ.

Thuốc bổ dưỡng, chữa lao lực

Hạt ý dĩ 5g, mạch môn đông 3g, tang bạch bì (vỏ trắng rễ cây dâu tằm) 3g, bách bộ 3g, thiên môn đông 3g; nước 600ml sắc còn 200ml chia 3 lần uống trong ngày.

Thuốc bổ tỳ, chữa tiêu chảy

Hạt ý dĩ 30g, hạt mã đề 16g, sắc nước uống trong ngày.

Chữa bệnh phổi, nôn ra máu

Hạt ý dĩ 40g, nước 400ml (2 bát) sắc còn 1 bát (200ml); thêm ít rượu vào uống làm 2 lần trong ngày; uống liền 10 ngày.

Hỗ trợ điều trị chứng phế ung, hoại thư phổi

Hạt ý dĩ 60g, lô căn (rễ cây lau) 30g, đông qua nhân (hạt bí đao) 20g, đào nhân (nhân hạt đào) 7g; sắc nước uống trong ngày.

Chữa tiểu tiện ra sỏi

Hạt ý dĩ 20g, nước 600ml, sắc còn 200ml; uống liên tục đến khi thấy tiểu tiện bình thường là được.

Chữa tê thấp

Hạt ý dĩ 40g, phổ thục linh 20g; nước 600ml sắc còn 200ml; chia làm 2 lần uống trong ngày. Uống liền 10 ngày.

Trị phong thấp, đau nhức xương khớp

Hạt ý dĩ 16g, ma hoàng 9g, hạnh nhân 9g, cam thảo 8g; sắc nước uống trong ngày.

Chữa viêm bàng quang, viêm niệu đạo

Ngoài ra còn chữa sỏi tiết niệu đái rắt, niệu đạo đau buốt, nóng rát: Toàn bộ cây ý dĩ tươi (thân, lá và rễ) 250g; sắc với nước, chia thành 2 phần uống trong ngày.

Chữa khí hư (đới hạ)

Rễ cây ý dĩ 30g, hồng táo (táo tầu) 12g; sắc với nước, chia thành 2 phần uống trong ngày.

Chữa kinh nguyệt không thông

Rễ cây ý dĩ 30g tươi (hoặc 12g khô); sắc nước uống trong ngày; trước mỗi chu kỳ uống 3-5 thang.

Hỗ trợ điều trị rối loạn tiêu hóa ở trẻ em

Nếu trẻ nhỏ bị rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy kéo dài, nước tiểu đục thì có thể ứng dụng bài thuốc từ hạt ý dĩ. Bố mẹ chỉ cần chuẩn bị hạt ý dĩ 12g, hoài sơn 10g. Đem cả hai nguyên liệu đồ chín, sao rồi tán bột. Cho trẻ ăn mỗi lần 5 đến 7g, ngày anh 2 – 3 lần. Khi ăn hòa với nước cơm.

Giảm béo, duy trì vóc dáng

Nếu bạn muốn giảm cân, duy chỉ vóc dáng thon gọn thì có thể chuẩn bị hạt ý dĩ, hạt sen khô, táo mèo khô mỗi loại 10g. Cho cả ba nguyên liệu vào nồi rửa sạch, đun với 1 lít nước để uống trong ngày. Nên dùng liên tục khoảng một tháng để hạt ý dĩ phát huy tối đa công dụng.

Trong thời gian sử dụng loại thức uống giảm cân này, bạn nên kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh và luyện tập thể dục, thể thao vừa sức. Nước uống giàu dinh dưỡng từ hạt ý dĩ sẽ bổ sung các dưỡng chất thiết yếu và năng lượng cần thiết cho cơ thể để bạn giảm cân một cách an toàn, không mệt mỏi. Tránh tình trạng suy kiệt cơ thể khi giảm cân quá đà.

Dưỡng da, hỗ trợ điều trị tàn nhang

Hạt ý dĩ rất tốt cho da. Vì vậy, bạn có thể đem hạt ý dĩ tán thành bột mịn để làm mặt nạ dưỡng trắng da. Loại mặt nạ này cũng hỗ trợ điều trị tàn nhang hiệu quả. Để làm mặt nạ dưỡng da từ hạt ý dĩ, bạn chỉ cần lấy 1 thìa cà phê bột hạt ý dĩ, trộn đều với 2 thìa cà phê mật ong (tốt nhất nên chọn loại mật ong rừng hoặc mật ong nuôi nguyên chất, không trải qua quá trình tiệt trùng hoặc pha tạp với các hợp chất hóa học).

Bôi hỗn hợp trộn được lên mặt, cổ, vai, ngực và những vùng da mà bạn muốn dưỡng trắng hay muốn loại bỏ tàn nhang. Để trong vòng 15 đến 20 phút rồi rửa sạch với nước lạnh. Nếu lớp mặt nạ khô, khó rửa thì bạn có thể rửa bằng nước ấm. Sau đó, vỗ nước lạnh lên để se nhỏ lỗ chân lông.

Bạn cũng có thể nghiền mịn hạt ý dĩ để dùng thay sữa rửa mặt. Nếu dùng để rửa mặt thì lượng dùng sẽ tương đối lớn. Vì vậy, bạn nên nghiền khoảng 1kg hạt ý dĩ khô. Mỗi lần rửa mặt lấy khoảng 50g bột ngâm với nước ấm, để qua đêm cho bột lên men.

Đến sáng, bạn chỉ cần thoa loại bột này lên mặt rồi rửa sạch bằng nước. Bột hạt ý dĩ sẽ loại bỏ các tế bào chết, giảm bã nhờn trên mặt để làn da sạch, sáng, khỏe khoắn. Nên dùng liên tục từ một tuần để đạt hiệu quả tốt nhất.

Lưu ý khi dùng hạt ý dĩ, ai không nên dùng

Ý dĩ là một loại lương thực phụ. Nó được dùng phổ biến ở rất nhiều nơi trên thế giới. Điều này có nghĩa là nó tương đối an toàn với sức khỏe người dùng. Vì chỉ những thực phẩm có độ an toàn cao mới được nhân rộng để dùng ở nhiều nơi. Nhưng an toàn cao không có nghĩa là an toàn tuyệt đối. Các nghiên cứu y học hiện đại đã chỉ ra rằng, ý dĩ có thể gây độc cho người dùng nếu sử dụng với liều lượng quá cao. Ngoài ra, có một số nhóm đối tượng không nên hoặc nên thận trọng khi dùng hạt ý dĩ như:

Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú

Dù chưa có kết luận chính xác nhưng nhiều ý kiến cho rằng hạt ý dĩ có thể không an toàn với phụ nữ đang mang thai. Bởi nghiên cứu được thực hiện trên động vật cho thấy việc sử dụng hạt ý dĩ có thể gây độc cho phôi đang phát triển. Ý dĩ cũng có thể gây co thắt tử cung, ảnh hưởng đến quá trình mang thai. Thậm chí, nếu thai kỳ của bạn không được ổn định thì những cơn co thắt bất thường có thể làm tăng nguy cơ sảy thai.

Với phụ nữ đang cho con bú, hạt ý dĩ là bài thuốc lợi sữa hiệu quả. Tuy nhiên, mẹ không nên vì tắc sữa mà lạm dụng hạt ý dĩ, nhất là với những người chưa từng sử dụng loại hạt này. Vì dù ý dĩ lợi sữa nhưng việc dùng thực phẩm không quen thuộc có thể ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa và chất lượng sữa của mẹ.

Người sắp làm phẫu thuật

Người sắp làm phẫu thuật nên ngừng dùng hạt ý dĩ trước khoảng 2 tuần (hạt ý dĩ chưa bỏ vỏ)

Hạt ý dĩ có thể làm giảm lượng đường trong máu. Một số chuyên gia lo ngại rằng tác dụng này của hạt ý dĩ sẽ gây trở ngại cho việc kiểm soát đường huyết trong quá trình phẫu thuật. Kéo đến các tác dụng phụ không mong muốn, ảnh hưởng xấu đến quá trình phẫu thuật. Do đó, theo khuyến cáo, bạn nên ngừng dùng hạt ý dĩ ít nhất hai tuần trước lịch phẫu thuật.

Người đang dùng thuốc điều trị đái tháo đường

Nếu đang dùng thuốc điều trị bệnh thì bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng hạt ý dĩ. Vì hạt ý dĩ có thể gây tương tác với thuốc điều trị của bạn. Đặc biệt là với những người đang dùng thuốc điều trị bệnh đái tháo đường.

Cụ thể, ý dĩ có thể làm giảm lượng đường trong máu. Thuốc tiểu đường cũng làm giảm lượng đường. Do đó, nếu sử dụng cả hạt ý dĩ vào thuốc tiểu đường thì có thể khiến hàm lượng đường trong máu của bạn hạ xuống quá thấp với các triệu chứng như: run rẩy, chóng mặt, vã mồ hôi, đau đầu, cảm thấy đói, thị lực suy giảm, tim đập nhanh, da tái nhợt….

Một số thông tin khác:

• Dầu nụ tầm xuân là gì? Công dụng dầu tầm xuân và những lưu ý khi sử dụng
• Hoa lài hay hoa nhài: Công dụng hoa nhài, phong thủy hoa nhài hợp mệnh gì
• 8 công dụng của gừng cực tốt cho người lớn tuổi có thể bạn chưa biết
• Quả thanh trà là quả gì? Công dụng và 10 cách ăn quả thanh trà ngon đúng điệu
• Tinh dầu hoa anh thảo: Tác dụng, cách dùng, chống chỉ định

Xem thêm

5 tác dụng của chạy bộ cho cơ thể khỏe mạnh

Bạn đang có một kế hoạch chạy bộ để giảm cân hay cải thiện sức khỏe trong thời gian tới? Bạn đang chạy bộ nhưng chưa thực sự hiểu về tác dụng của nó? Cùng BlogAnChoi tham khảo 5 tác dụng của chạy bộ đối với sức khoẻ ngay nhé!