12 cách giúp kiểm soát cơn đau do viêm khớp hiệu quả

Viêm khớp là một tình trạng phổ biến ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới. Những cơn đau, sưng tấy và cứng khớp có thể làm suy giảm đáng kể chất lượng cuộc sống. Tuy không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng có nhiều cách giúp kiểm soát cơn đau và cải thiện khả năng vận động. Dưới đây là 12 chiến lược đơn giản nhưng hiệu quả mà bạn có thể áp dụng để quản lý triệu chứng viêm khớp mỗi ngày.

1. Duy trì cân nặng khỏe mạnh

Trọng lượng cơ thể ảnh hưởng trực tiếp đến các khớp, đặc biệt là khớp hông, đầu gối và mắt cá chân. Khi bạn thừa cân, các khớp phải chịu áp lực nhiều hơn, dễ bị thoái hóa và gây đau.

Giảm cân không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng cho khớp mà còn làm chậm tiến trình tổn thương khớp ở những người bị viêm xương khớp. Vì vậy, nếu bạn đang thừa cân, hãy bắt đầu bằng những thay đổi nhỏ trong chế độ ăn và vận động. Giảm vài cân cũng có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể cho sức khỏe khớp.

2. Tăng cường vận động thể chất

Tập luyện đều đặn là một trong những cách hiệu quả nhất để kiểm soát đau do viêm khớp. Hoạt động thể chất giúp tăng cường cơ bắp quanh khớp, cải thiện khả năng vận động và giảm cứng khớp.

Bạn không cần phải tập quá nặng, chỉ cần đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe nhẹ nhàng hoặc tham gia các lớp yoga. Điều quan trọng là duy trì sự đều đặn và lựa chọn bài tập phù hợp với tình trạng cơ thể.

Ngoài ra, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu để xây dựng chương trình luyện tập phù hợp với loại viêm khớp bạn đang mắc phải.

3. Tránh các hoạt động gây đau

Mặc dù vận động rất cần thiết nhưng bạn cũng nên tránh các hoạt động có thể làm trầm trọng thêm cơn đau hoặc tổn thương khớp.

Nếu bạn cảm thấy đau trong hoặc sau khi thực hiện một hoạt động nào đó, đó là dấu hiệu cho thấy bạn cần điều chỉnh. Hãy lắng nghe cơ thể mình: nghỉ ngơi khi cần, thay đổi tư thế làm việc, dùng công cụ hỗ trợ nếu cần thiết (như nẹp, gậy đi bộ,…).

Thay vì cố gắng chịu đựng, bạn nên ưu tiên thực hiện các hoạt động nhẹ nhàng, đúng kỹ thuật và không gây áp lực lên khớp.

4. Sử dụng thuốc giảm đau hợp lý

Thuốc có thể giúp kiểm soát cơn đau viêm khớp, đặc biệt là trong những đợt bùng phát. Các loại thuốc không kê đơn như paracetamol, ibuprofen hoặc naproxen thường được dùng để giảm viêm và đau tạm thời.

Ngoài ra, bác sĩ có thể kê các loại thuốc mạnh hơn như corticosteroid, thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARDs) hoặc thuốc sinh học,…tùy vào loại viêm khớp cụ thể bạn đang mắc.

Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần đúng liều lượng và thời gian, tránh lạm dụng gây tác dụng phụ lên gan, thận hoặc đường tiêu hóa. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào – kể cả các sản phẩm thảo dược hay thực phẩm chức năng.

5. Sử dụng phương pháp nhiệt hoặc lạnh

Liệu pháp nhiệt và lạnh có thể giúp làm dịu các triệu chứng của viêm khớp một cách đơn giản tại nhà.

• Nhiệt ấm: (chườm nóng, tắm nước ấm) giúp thư giãn cơ bắp, tăng lưu thông máu, giảm cảm giác cứng khớp.
• Lạnh: (chườm đá, túi gel lạnh) giúp giảm sưng viêm và tê bì khớp khi đang đau cấp.

Bạn có thể thay đổi giữa nóng và lạnh tùy vào tình trạng cụ thể. Ví dụ, vào buổi sáng, khi khớp bị cứng, bạn có thể tắm nước ấm. Còn khi khớp bị sưng hoặc đau sau khi hoạt động, chườm lạnh sẽ hiệu quả hơn.

6. Tập luyện các bài tập kéo giãn

Các bài tập kéo giãn nhẹ nhàng giúp duy trì hoặc cải thiện độ linh hoạt của khớp. Điều này đặc biệt quan trọng với người bị viêm khớp vì khớp có thể trở nên cứng và khó cử động nếu không được vận động thường xuyên.

Bạn có thể thực hiện các bài kéo giãn đơn giản cho vai, hông, đầu gối hoặc cổ tay. Yoga và Pilates cũng là lựa chọn tốt giúp kéo giãn cơ bắp và cải thiện thăng bằng.

Hãy luyện tập một cách chậm rãi, có kiểm soát và đừng ép khớp vào những vị trí gây đau. Nếu cảm thấy không chắc chắn, bạn có thể tìm sự hướng dẫn từ chuyên gia vật lý trị liệu.

7. Ăn uống lành mạnh

Một chế độ ăn uống giàu chất dinh dưỡng có thể giúp kiểm soát viêm và giảm đau do viêm khớp.

Hãy ưu tiên các thực phẩm sau:

• Rau xanh đậm (bông cải xanh, cải bó xôi): giàu chất chống oxy hóa và vitamin K.
• Cá béo (cá hồi, cá thu): chứa nhiều omega-3, giúp giảm viêm tự nhiên.
• Các loại hạt (óc chó, hạnh nhân): chứa chất béo lành mạnh.
• Ngũ cốc nguyên cám, trái cây tươi: giàu chất xơ, giúp giảm phản ứng viêm.

Ngược lại, nên hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đường tinh luyện, dầu chiên lại nhiều lần,…vì chúng có thể kích hoạt viêm và làm tình trạng trở nên tồi tệ hơn.

8. Bổ sung thực phẩm hỗ trợ khớp

Một số loại thực phẩm hoặc thực phẩm bổ sung được cho là có lợi cho sức khỏe khớp, giúp cải thiện tình trạng viêm và đau:

• Collagen: hỗ trợ cấu trúc sụn và khớp.
• Glucosamine và chondroitin: giúp phục hồi sụn khớp.
• Curcumin (từ nghệ): có đặc tính kháng viêm tự nhiên.
• Vitamin D và canxi: giúp xương chắc khỏe, hạn chế loãng xương.

Trước khi bổ sung các loại thực phẩm này, bạn nên trao đổi với bác sĩ để được tư vấn về liều lượng và sản phẩm phù hợp, tránh nguy cơ tương tác thuốc hoặc dùng sai cách.

9. Tăng cường chất lượng giấc ngủ

Ngủ không đủ giấc hoặc ngủ không sâu có thể làm cơn đau viêm khớp trầm trọng hơn. Trong khi đó, giấc ngủ chất lượng giúp cơ thể hồi phục, giảm căng thẳng và hỗ trợ kiểm soát viêm.

Một số mẹo giúp bạn ngủ ngon hơn:

• Đi ngủ và thức dậy đúng giờ mỗi ngày.
• Tránh sử dụng thiết bị điện tử trước giờ ngủ.
• Giữ phòng ngủ yên tĩnh, tối và mát mẻ.
• Tập thể dục nhẹ nhàng vào ban ngày (tránh tập ngay trước giờ ngủ).
• Nếu cơn đau làm bạn khó ngủ, hãy thử chườm nóng nhẹ trước khi đi ngủ hoặc điều chỉnh tư thế nằm để giảm áp lực lên khớp.

10. Giảm căng thẳng và giữ tinh thần tích cực

Căng thẳng tinh thần không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn làm tăng cảm giác đau. Nhiều nghiên cứu cho thấy, người bị viêm khớp có mức độ căng thẳng cao thường cảm thấy đau nhiều hơn.

Một số kỹ thuật giúp bạn thư giãn và kiểm soát căng thẳng hiệu quả:

• Thiền: giúp bạn tập trung vào hiện tại và tách khỏi cảm giác đau.
• Thở sâu và đều: giảm nhịp tim, thư giãn hệ thần kinh.
• Nghe nhạc nhẹ, đọc sách, viết nhật ký: giúp giải tỏa cảm xúc tiêu cực.

Giữ cho tinh thần lạc quan cũng rất quan trọng. Hãy tìm đến sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè hoặc các nhóm hỗ trợ người bệnh viêm khớp để chia sẻ và đồng hành.

11. Khám sức khỏe định kỳ

Việc theo dõi sức khỏe thường xuyên giúp bạn nắm bắt được tiến triển của bệnh và điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời.

Hãy đảm bảo đi khám định kỳ theo chỉ định của bác sĩ, xét nghiệm máu hoặc chụp X-quang nếu cần. Nếu bạn đang dùng thuốc, việc kiểm tra chức năng gan, thận hoặc các chỉ số viêm là rất quan trọng để đảm bảo an toàn.

Ngoài ra, bác sĩ có thể đề xuất vật lý trị liệu, phẫu thuật hoặc thay đổi thuốc nếu tình trạng không cải thiện sau một thời gian.

12. Kiên trì và lắng nghe cơ thể

Cuối cùng, điều quan trọng nhất trong hành trình kiểm soát viêm khớp chính là sự kiên trì và chăm sóc bản thân một cách chủ động.

Mỗi người sẽ có trải nghiệm bệnh khác nhau, vì vậy, bạn cần lắng nghe cơ thể mình để tìm ra những phương pháp phù hợp nhất. Đừng nản lòng nếu không thấy kết quả ngay lập tức vì việc quản lý viêm khớp là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự điều chỉnh liên tục.

Hãy coi việc chăm sóc sức khỏe khớp là một phần trong lối sống hằng ngày – từ ăn uống, vận động đến nghỉ ngơi. Với sự kiên nhẫn và hướng đi đúng đắn, bạn hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh, năng động và kiểm soát được cơn đau viêm khớp.

Bạn có thể quan tâm:

• Các triệu chứng của viêm thực quản tăng bạch cầu ái toan (EoE)
• 7 lợi ích tuyệt vời của hạnh nhân đối với sức khỏe
• 20 loại thực phẩm có lợi cho người bị viêm khớp

Xem thêm

Ho khan: Nguyên nhân, triệu chứng và cách khắc phục hiệu quả

Ho là phản xạ tự nhiên giúp cơ thể bảo vệ đường hô hấp khỏi các chất kích thích như khói bụi, vi khuẩn hoặc các tác nhân gây dị ứng. Trong đó, ho khan là tình trạng khá phổ biến. Khác với ho có đờm, ho khan không tiết ra chất nhầy. Người bệnh thường cảm thấy ngứa ...