Tại sao có người cứ uống cà phê là bị đau đầu, trong khi những người khác lại uống cà phê để bớt đau? Hóa ra cả hai hiện tượng này đều có thật và rất thường gặp. Hãy cùng BlogAnChoi tìm hiểu nhé!
Nhiều người có thói quen uống cà phê hay các loại đồ uống khác chứa caffeine như một cách để chữa đau đầu hoặc say rượu, trong khi những người khác lại thấy caffeine gây đau đầu, và cả khi cố gắng “cai” những loại đồ uống đó thì cũng bị như vậy.
Caffeine có thể làm giảm đau đầu?
Trong một số trường hợp, caffeine có thể làm dịu cơn đau đầu và tăng hiệu quả của các loại thuốc trị đau đầu không cần kê đơn.
Một đánh giá năm 2014 tổng hợp kết quả của 20 nghiên cứu khác nhau với tổng số 4262 người tham gia đã phát hiện ra rằng caffeine làm tăng nhẹ hiệu quả của các thuốc giảm đau như ibuprofen và acetaminophen (còn gọi là paracetamol). Tuy nhiên mức tăng nhỏ và theo các tác giả của nghiên cứu thì “không đáng kể về mặt thống kê”. Bản đánh giá này đã xem xét tác dụng của caffeine đối với nhiều loại đau khác nhau chứ không chỉ đau đầu.
Một bản đánh giá khác gần đây hơn và bao gồm nhiều nghiên cứu hơn cũng tìm hiểu xem caffeine có làm tăng hiệu quả của thuốc giảm đau khi điều trị đau đầu hay không. Kết quả cho thấy caffeine đã tăng “đáng kể” hiệu quả của các các thuốc chữa đau đầu không cần kê đơn.
Hầu hết các nghiên cứu về caffeine và đau đầu cho đến nay đều xem xét các dạng đau cụ thể là đau đầu do căng thẳng và chứng đau nửa đầu (migraine), nhưng không có bằng chứng khoa học nào cho thấy caffeine không làm giảm các dạng đau đầu khác.
Như vậy các bằng chứng hiện nay cho thấy: có vẻ như caffeine có thể làm giảm cơn đau đầu, hoặc ít nhất là làm tăng tác dụng của các thuốc giảm đau.
Tại sao caffeine có tác dụng như vậy?
Giả thuyết được chấp nhận rộng rãi hiện nay là: các mạch máu thường bị giãn ra khi đau đầu, còn caffeine có khả năng làm co mạch, tức là thu hẹp các mạch máu và hạn chế lưu lượng máu, nhờ đó giúp ngăn đau đầu. Có thể còn những cơ chế khác mà chúng ta chưa biết rõ.
Trên thực tế nhiều loại thuốc trị đau đầu không kê đơn và có kê đơn cũng có chứa caffeine, và một số người cảm giác rằng chỉ cần một tách cà phê cũng có thể làm giảm cơn đau đầu của họ. Những người khác không thích uống cà phê nhưng muốn sử dụng caffeine để bớt đau đầu có thể thử trà xanh hoặc trà đen – cả hai loại đều có chứa caffeine.
Tuy nhiên vẫn nên cẩn thận khi dùng caffeine vì bạn có thể dùng quá liều và tiềm ẩn một số tác dụng phụ.
Caffeine có thể gây ra cơn đau đầu?
Caffeine có tác dụng lợi tiểu, tức là kích thích đi tiểu nhiều hơn làm cơ thể mất nước. Tình trạng mất nước có thể gây đau đầu.
Đau đầu cũng có thể do dùng quá liều caffeine, ngoài ra cũng gây một loạt các tác dụng phụ khác. Liều tối đa một người nên dùng trong một ngày không nên quá 400 miligam caffeine – một số người có thể còn ít hơn – tương đương với khoảng 4 tách cà phê rang xay, tuy nhiên còn tùy thuộc vào độ đậm đặc của cà phê.
Một nghiên cứu quy mô nhỏ năm 2016 đã cho thấy: nếu loại bỏ caffeine sẽ giúp cho các phương pháp điều trị đau đầu khác có hiệu quả tốt hơn. Lưu ý rằng cà phê không phải là thứ duy nhất có chứa caffeine, mà còn nhiều loại thực phẩm và đồ uống khác như:
- Sôcôla
- Một số loại trà
- Nước tăng lực
- Một số loại nước ngọt
- Đặc biệt là ngay cả cà phê decaf (đã loại bỏ caffeine) cũng còn chứa một lượng nhỏ caffeine, vì vậy đừng dùng quá nhiều các sản phẩm cà phê được dán nhãn “decaf”. Bạn có thể mua cà phê decaf tại đây
Nếu bạn bị đau đầu khi dùng caffeine, hãy uống thêm nước để bù lại tình trạng mất nước do caffeine gây ra.
“Cai nghiện” caffeine cũng có thể gây đau đầu
Chúng ta đã biết caffeine vừa có thể gây đau đầu vừa có thể giảm bớt cơn đau, nhưng còn “cai nghiện” caffeine là gì và tại sao nó cũng có thể gây đau?
Khi bắt đầu giảm lượng caffeine mà cơ thể đã quen tiêu thụ trong một thời gian trước đó, bạn có thể bị đau đầu. Một bài báo năm 2009 đã lưu ý rằng đau đầu là một trong những triệu chứng chính của việc “cai caffeine”.
Một bài báo năm 2017 giải thích hiện tượng này là do “hiệu ứng dội ngược”, vì caffeine có thể ngăn cơn đau đầu xuất hiện nên khi giảm dùng nó có thể dẫn đến đau đầu thường xuyên và nặng hơn. Hiệu ứng dội ngược cũng có thể xảy ra đối với thuốc giảm đau: khi bạn đã quen dùng thuốc mà bắt đầu giảm dùng thì có thể bị đau đầu thường xuyên hơn và nghiêm trọng hơn.
Một số chuyên gia khuyến cáo nên hạn chế sử dụng thuốc giảm đau và giảm lượng caffeine tiêu thụ chỉ tương đương với 2 tách cà phê mỗi ngày. Nếu bạn bị đau đầu do “cai thuốc” thì chỉ có thể điều trị dứt điểm bằng cách ngừng sử dụng tất cả các loại thuốc trị đau đầu. Hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn về cách sử dụng thuốc giảm đau.
Các triệu chứng của đau đầu liên quan đến caffeine
Đau đầu liên quan đến caffeine có thể biểu hiện giống với những cơn đau đầu thông thường. Thời điểm từ khi dùng caffeine đến khi xuất hiện cơn đau đầu không cố định. Nếu bạn nghi ngờ caffeine là nguyên nhân thì tốt nhất hãy giảm lượng caffeine và xem các triệu chứng có thay đổi gì không. Chú ý giảm caffeine từ từ để tránh hiện tượng đau do “cai nghiện”.
Đau đầu khi cai caffeine thường đi kèm với các triệu chứng khác, chẳng hạn như:
- Mệt mỏi, cáu gắt
- Chậm chạp, khó tập trung
- Mất ngủ
Làm gì để giảm bớt đau đầu do caffeine?
Nếu bạn bị đau đầu do dùng caffeine hoặc cai caffeine thì có thể áp dụng thử vài biện pháp đơn giản sau đây để giảm bớt:
- Uống nước: Bổ sung nước đầy đủ cho cơ thể là một cách chữa đau đầu phổ biến
- Nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc cũng là cách hiệu quả để giảm đau đầu
- Dùng các thuốc giảm đau không cần kê đơn: Nếu cơn đau đầu không phải do cai thuốc thì chúng có thể giúp giảm đau đầu tạm thời
- Chườm lạnh
Những người bị đau đầu do cai caffeine có thể sẽ không cưỡng lại được cơn thèm và “trót” uống một ít caffeine để đỡ hơn. Tuy nhiên điều này làm cho cơ thể càng lệ thuộc vào nó, vì vậy hãy cẩn thận.
Nếu bạn muốn giảm tiêu thụ caffeine mà không gặp phải các triệu chứng do “cai nghiện” thì hãy giảm dần từng chút một thay vì loại bỏ hoàn toàn ngay lập tức. Tổ chức Đau đầu Migraine Mỹ khuyến cáo nên giảm lượng caffeine khoảng 25% mỗi tuần cho đến khi loại bỏ hoàn toàn.
Tổng kết
Caffeine có thể chữa đau đầu nhưng cũng có thể gây ra cơn đau, và khi cai caffeine cũng vậy. Do đó điều quan trọng là hãy sử dụng các sản phẩm có chứa caffeine một cách thận trọng. Nếu bạn thường xuyên bị đau đầu thì hãy đến gặp bác sĩ để tìm xem có nguyên nhân nào khác và có thể cần thuốc theo toa.
Mời bạn xem thêm những bài viết liên quan của BlogAnChoi:
- Chứng rụng tóc có thể giảm bớt nhờ một thay đổi nhỏ trong chế độ ăn, đó là gì?
- Thực hư chuyện test nhanh COVID-19 dương tính giả do nước ngọt, nước trái cây: Tại sao lại thế?
Hãy đón xem BlogAnChoi mỗi ngày để nhận được nhiều thông tin thú vị cho cuộc sống bạn nhé!
