Hen suyễn: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách phòng và điều trị

Với tình trạng không khí ngày càng ô nhiễm hiện nay, các bệnh về đường hô hấp có xu hướng gia tăng rõ rệt. Trong đó phải kể đến bệnh hen suyễn. Đây là một bệnh mạn tính, có thể tái phát bất cứ lúc nào, và nếu không xử trí đúng cách kịp thời, người bệnh có thể tử vong trong vài phút.

Bệnh hen suyễn là gì?

Theo tổ chức phòng chống hen toàn cầu, hen suyễn hay hen phế quản là một bệnh không đồng nhất. Đặc trưng bệnh là viêm mạn tính đường hô hấp. Tiền sử triệu chứng hô hấp gồm thở rít, khó thở, tức ngực và ho, thay đổi theo thời gian và cường độ, kết hợp với tắc nghẽn đường dẫn khí có thể thay đổi tùy lúc.

Bệnh có xu hướng ngày càng gia tăng, là nguyên nhân hàng đầu nhập viện và nghỉ học ở trẻ em cũng như lý do xin nghỉ bệnh ở người lớn.

Nguyên nhân gây hen suyễn

Nguyên nhân gây hen suyễn chưa được biết đến đầy đủ, tuy nhiên yếu tố di truyền và cơ địa dị ứng là yếu tố tiền đề. Cơ địa dị ứng khi tiếp xúc với các yếu tố dị ứng sẽ gây phản ứng trên phế quản.

Các nguyên nhân gây hen phế quản được chia thành 2 loại là yếu tố nguyên nhân gây ra hen phế quản và yếu tố kích thích triệu chứng hen xuất hiện.

Yếu tố nguyên nhân gây hen phế quản:

• Có thể là gen, nhiều nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng rất nhiều gen tham gia vào quá trình bệnh học của hen suyễn.
• Béo phì: Những người béo phì bị tăng leptin, đây là chất trung gian hóa học tác động đến chức năng hệ hô hấp, khi gặp các điều kiện thuận lợi có nguy cơ phát triển thành hen.
• Giới tính: Ở trẻ em <14 tuổi, số nam mắc bệnh nhiều hơn nữ gấp gần 2 lần, tuy nhiên ở tuổi trưởng thành thì nữ giới lại mắc nhiều hơn nam.

Các yếu tố kích hoạt sự phát triển của hen phế quản:

• Các yếu tố này thường xuất hiện trong môi trường sống, có thể là bụi, phấn hoa, nấm mốc hay lông thú cưng như chó, mèo,… Đặc biệt, với chất lượng không khí ngày càng ô nhiễm hiện nay, trong không khí chứa nhiều bụi siêu mịn và các chất độc khác, khiến số lượng người mắc bệnh hô hấp ngày càng nhiều.
• Trẻ nhỏ có thể xuất hiện cơn hen sau khi bị nhiễm vi khuẩn đường hô hấp.
• Khói thuốc lá, vô cùng độc hại cho người hít khói thuốc thụ động, có thể là nguyên nhân gây khởi phát cơn hen.
• Thức ăn: Một số người có cơ địa dị ứng khi ăn các loại hải sản như tôm, cua, ốc,… hay thịt gà có nguy cơ tăng khả năng dị ứng hoặc kích thích hen phế quản
• Thuốc: Một số loại thuốc có tác dụng phụ đối với những người mẫn cảm như aspirin, kháng sinh…

Dấu hiệu hen suyễn

Hen suyễn là bệnh lý đường hô hấp, vì vậy, biểu hiện bệnh chủ yếu là trên đường hô hấp, nếu có các biểu hiện sau, bạn hãy đi khám tại các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn càng sớm càng tốt:

• Ho nhiều, ho thành từng cơn đặc biệt các cơn kéo dài và nặng vào đêm và gần sáng

  Khi thay đổi thời tiết, ho nhiều hơn.

• Ho, khó thở khi gắng sức, lao động nặng, khi tập thể lực,…
• Khi tiếp xúc với các tác nhân dị ứng như phấn hoa, bụi, lông chó mèo…, bệnh nhân xuất hiện cơn ho, khó thở.
• Cơn khò khè, khó thở xuất hiện ngày càng nhiều và rõ rệt, thở rít – đặc biệt là ở trẻ em.
• Bị cảm lạnh dai dẳng, kéo dài.
• Đôi khi, xuất hiện cảm giác bị bó nghẹt lồng ngực.
• Các triệu chứng trên thường xuất hiện bất ngờ, đột ngột, tái đi tái lại nhiều lần, và giảm đi khi sử dụng thuốc có tác dụng giãn phế quản.

Điều trị bệnh hen phế quản

Hen suyễn hay hen phế quản là một bệnh mạn tính đường hô hấp, tuy nhiên người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát tốt cơn hen, tăng chất lượng cuộc sống, sinh hoạt hoàn toàn bình thường nếu sử dụng thuốc đúng cách và đúng liều theo chỉ dẫn của bác sỹ, hạn chế tiếp xúc với các dị nguyên, yếu tố kích thích cơn hen từ môi trường. Có chế độ sinh hoạt khoa học, lạc quan và đặc biệt kiểm tra sức khỏe, kiểm tra đánh giá chức năng phổi thường xuyên.

Các loại thuốc dùng cho người hen phế quản được chia thành 2 loại chính, là thuốc điều trị triệu chứng của các đợt hen cấp và thuốc kiểm soát hen lâu dài:

Các thuốc làm giảm triệu chứng hen gồm:

• Thuốc kháng Beta 2 tác dụng nhanh dạng hít hay dạng uống
• Thuốc kháng Cholinergic
• Corticoid dạng tiêm hoặc uống
• Theophylin

Các thuốc kiểm soát hen suyễn:

• Corticoid dạng hít
• Thuốc kháng Beta 2 tác dụng kéo dài dạng hít
• Theophylin dạng viên giải phóng kéo dài
• Thuốc kháng leucotrien
• Thuốc kháng IgE

Tùy vào từng bệnh nhân cụ thể, bác sĩ sẽ tư vấn loại thuốc phù hợp nhất, bệnh nhân cần tuân thủ tuyệt đối chỉ dẫn của bác sĩ, đồng thời theo dõi mọi tác dụng không mong muốn của thuốc và báo cho bác sĩ điều trị. Vì là bệnh mạn tính cần điều trị lâu dài, người bệnh cần kiên trì và phối hợp tốt với bác sĩ.

Phòng tránh hen phế quản

Để phòng tránh hen phế quản, bạn có thể tham khảo những cách sau:

• Đeo khẩu trang khi phải ra ngoài để hạn chế bụi từ môi trường, có thể dùng máy lọc khí trong nhà.
• Tránh sử dụng lò sưởi, bếp than và đặc biệt tránh xa khói thuốc lá.
• Mặc đủ ấm, tránh bị nhiễm lạnh đặc biệt trong thời điểm giao mùa và trong mùa lạnh.
• Giữ vệ sinh nhà cửa, thường xuyên vệ sinh chăn gối, những người bị dị ứng lông động vật thì không nên nuôi chó, mèo.
• Chế độ ăn cân đối, dinh dưỡng, bù đủ nước cho cơ thể, không sử dụng rượu bia, và tránh các thức ăn dễ gây dị ứng như hải sản, thịt gà.
• Tập luyện thể dục, có thể học yoga hay ngồi thiền…
• Đặc biệt, thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ ít nhất 6 tháng/lần để phát hiện và điều trị bệnh sớm.

Một vài bài viết hữu ích liên quan bạn có thể tham khảo:

• Viêm tiểu phế quản ở trẻ em: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
• Triệu chứng viêm phổi ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe cần nhận biết sớm

Với bài viết trên đây, BlogAnChoi hi vọng đã đưa tới những thông tin hữu ích để bạn đọc có thể phần nào hiểu hơn về bệnh hen suyễn hay còn gọi là hen phế quản.

Đừng quên theo dõi chuyên mục Sức khỏe của BlogAnChoi để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích mới bạn nhé!

Xem thêm

Tai biến mạch máu não là gì và làm cách nào để phòng tránh?

Tai biến mạch máu não được biết đến là bệnh lý gây tử vong cao. Cách gọi khác của tai biến mạch máu não là đột quỵ, là tình trạng tắc nghẽn lưu thông máu lên não. Vậy cách phòng bệnh như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu nhé.