Không chỉ tại Việt Nam, mà trên thế giới Netflix luôn phải đau đầu về chuyện bảo vệ bản quyền. Xem và tải phim lậu từ nền tảng này là một việc không hề dễ dàng với bất kỳ người dùng cơ bản nào. Lý do cho rào cản này đến từ Widevine. Vậy Widevine là gì? Widevine L1 là gì? Liệu Widevine có phải lý do khiến bạn không thể quay, chụp màn hình trên Netflix? Trong bài viết chi tiết này, BlogAnChoi sẽ giới thiệu cho bạn một trong những cách thức mà các nền tảng chia sẻ video phổ biến bao gồm Netflix đang sử dụng để bảo vệ bản quyền.
Widevine – Thứ ngăn chặn bạn chụp ảnh màn hình Netflix
Trên Netflix, chụp ảnh màn hình dường như là một hành động vô hại. Nhưng nếu đã chụp ảnh màn hình được thì tại sao chúng ta không thể quay màn hình lại cả bộ phim và sau đó chia sẻ lên các trang phim lậu?
Đó là điều Netflix lo sợ, và để giải quyết triệt để vấn đề, họ sẽ không để bạn chụp lẫn quay màn hình trong khi sử dụng Netflix được.
Thực ra việc ngăn chặn bạn chụp hay quay màn hình Netflix không chỉ đơn giản là một tính năng nhỏ của ứng dụng, mà đằng sau đó chính là Widevine, một trong những chứng chỉ bảo mật để bảo vệ nội dung trên nền tảng kĩ thuật số.
Widevine là một loại chứng chỉ bảo mật để bảo vệ nội dung số được Google phát triển và tích hợp trên các thiết bị của mình từ năm 2010. Nói nôm na, Widevine sẽ ngăn chặn nội dung số (trên Netflix hoặc những nền tảng tương tự) có thể bị tải xuống hoặc copy một cách bất hợp pháp.
Cùng với Play Protect, chứng chỉ Widevine giúp cho thiết bị của bạn đạt được đủ những yêu cầu về bảo mật, từ đó có thể cho phép bạn có trải nghiệm tốt nhất khi sử dụng. Nhưng kể cả khi cùng được trang bị Widevine thì mỗi thiết bị lại có cấp độ Widevine khác nhau.
Nếu thiết bị của bạn được trang bị Widevine L1, mức độ cao nhất, thì bạn sẽ sở hữu streaming Netflix trên điện thoại ở độ phân giải cao nhất (4K, Full HD). Ngược lại, nếu thiết bị chỉ có Widevine L3 thì bạn chỉ có thể streaming nội dung ở chất lượng hình ảnh căn bản mà thôi (SD 580p).
Widevine hoạt động như thế nào? Widevine L1 là gì?
Widevine có hai phiên bản: Widevine Classic và Widevine Modular. Phiên bản đầu tiên, Widevine Classic, hỗ trợ cho những thiết bị từ 2017 trở về trước và hiện đã bị Google ngừng phát triển. Phiên bản đang thịnh hành và cũng sẽ được đề cập đến trong bài viết này là Widevine Modular.
Chứng chỉ Widevine sẽ ảnh hưởng đến hai quá trình: Giải mã và xử lý video. Cả hai quá trình này đều phải được thực thi trong TEE (Trusted Execution Environment – tạm dịch: Môi trường thực thi đảm bảo), một phân vùng trên bo mạch chủ thiết bị đầu cuối chuyên xử lý những dữ liệu bảo mật. Điều này giúp đảm bảo dữ liệu được cần được bảo vệ (trong trường hợp này là phim ảnh, chương trình truyền hình bản quyền) không bị xâm phạm, quay, chụp và chia sẻ phi pháp cho bên thứ ba.
Chứng chỉ Widevine không thu phí bản quyền, do vậy các nhà sản xuất sẽ không phải mất thêm khoản phí để tích hợp cho thiết bị của mình. Widevine có ba cấp độ: Widevine L3, Widevine L2 và Widevine L1.
Widevine L3 là gì?
Widevine L3 là chứng chỉ bảo mật thấp nhất. Những thiết bị này sẽ không xử lý video qua TEE. Do đó nội dung streaming sẽ dễ bị can thiệp bởi những ứng dụng thứ 3. Do rủi ro quá lớn như vậy, những thiết bị sở hữu Widevine L3 sẽ chỉ streaming nội dung ở mức cao nhất là SD 580p mà thôi.
Widevine L3 thường được trang bị trên những smartphone giá rẻ, bình dân hoặc smartphone của những thương hiệu mới nổi. Tuỳ vào từng hãng, thiết bị này có thể được nâng cấp lên Widevine L2 hoặc L1 trong tương lai, hoặc sẽ dừng lại mãi ở Widevine L3.
Widevine L2 là gì?
Nằm ở khoảng giữa là Widevine L2. Cấp độ bảo mật này hay được gọi đùa là “lưỡng cư”, do chỉ có quá trình giải mã video được thực hiện ở TEE. Quá trình còn lại là xử lý video sẽ được thực hiện ở ngoài phân vùng TEE. Điều này vẫn sẽ tạo kẽ hở cho ứng dụng của bên thứ 3 can thiệp vào nội dung cần được mã hoá. Do vậy những thiết bị hỗ trợ Widevine L2 chỉ streaming được nội dung có độ phân giải 720p trở xuống.
Khoảng 10 năm trước, 720p là một con số lý tưởng dành cho video HD. Nhưng kể từ giữa năm 2020, các nền tảng chia sẻ video lớn như YouTube đã hạ 720p xuống thành SD. Cộng thêm với việc những thiết bị gần đây ngày càng được cải tiến về chất lượng hình ảnh, việc streaming nội dung trên 720p giờ đây không còn được ưa chuộng như trong quá khứ nữa.
Widevine L1 là gì?
Winevine L1 là cấp độ bảo mật cao nhất. Đa phần những smartphone hiện nay đều được trang bị cấp độ bảo mật này, do đó nó đã dần trở thành tiêu chuẩn chung để các hãng điện thoại có thể tích hợp chứng chỉ này lên sản phẩm của mình.
Ở mức độ L1, toàn bộ quá trình giải mã và xử lý video sẽ được thực hiện hoàn toàn trong phân vùng TEE. Do đó sự can thiệp của bên thứ 3 sẽ gần như là không thể. Việc sao chép, chia sẻ dữ liệu được mã hoá (như nội dung Netflix) trên những thiết bị này sẽ bất khả thi.
Những thiết bị được trang bị Widevine L1 hoàn toàn có thể streaming video chất lượng cao nhất từ những nền tảng streaming hiện nay do mối lo ngại về bản quyền được giảm thiểu một cách tối đa.
Widevine được trang bị trên thiết bị nào khác ngoài điện thoại?
Widevine trên Smart TV
Đa số tivi thông minh trên thị trường hiện nay đều được trang bị Widevine. Với những tivi từ 2017 trở về trước sẽ được trang bị Widevine Classic.
Tuy nhiên việc trang bị Widevine trên tivi cũng được chia ra thành nhiều trường hợp khác nhau. Nếu bạn mua tivi của những hãng lớn có tên tuổi thì sẽ được trang bị Widevine L1. Những tivi đó đương nhiên sẽ được cài đặt sẵn các ứng dụng streaming video phổ biến như YouTube, Netflix… từ lúc sản xuất.
Tuy nhiên những tivi thông minh giá rẻ hoặc hàng nội địa của thị trường Trung Quốc thường sẽ không có Widevine L1 mà chỉ là Widevine L3. Do không đáp ứng chuẩn L1, những tivi này kể cả chạy Android vẫn sẽ không thể cài đặt Netflix từ kho ứng dụng Google Play. Cài đặt file APK từ bên ngoài cũng không phải phương án tối ưu. Bạn sẽ chỉ xem được Netflix chất lượng 560p mà thôi. Khỏi phải nói trải nghiệm này tệ đến mức nào.
Widevine trên Android TV Box
Android TV Box là một thiết bị gắn ngoài để “hô biến” TV của bạn thành Smart TV. Thị trường Android TV box thực sự bùng nổ gần đây do nhu cầu thưởng thức nội dung số của người dùng. Và dĩ nhiên, Android TV Box cũng phải có chứng chỉ Widevine để có thể đem lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng.
Những sản phẩm Android TV Box giá rẻ thường chỉ được cài Android dành cho di động, với chứng chỉ Widevine L3. Điều này không chỉ gây bất tiện cho người sử dụng mà còn bỏ ngỏ khả năng người dùng được nâng cấp, hỗ trợ trong tương lai. Ngược lại, những sản phẩm Android TV Box uy tín sẽ được cài đặt Android TV, phiên bản chuyên biệt dành cho thiết bị TV Box, đi kèm với Widevine L1. Người dùng nên tìm hiểu kỹ thông tin của thiết bị trước khi mua.
Widevine (hoặc việc bảo vệ bản quyền số) có thể bị qua mặt không?
Câu trả lời ở đây là: Có.
Có một nghịch lý khá buồn cười, đó là mặc dù Netflix đã bảo vệ bản quyền một cách rất chặt chẽ nhưng việc dùng lậu nội dung, đặc biệt là những series ăn khách trên Netflix vẫn là “chuyện thường ngày ở huyện”. Muốn lách được Widevine, hoặc sâu xa hơn là lách được hệ thống bảo vệ bản quyền số, không phải là một việc đơn giản. BlogAnChoi sẽ trở lại vấn đề này với một bài viết khác trong tương lai. Nhưng ở thời điểm hiện tại, việc dùng lậu phim bất hợp pháp sẽ gây thất thu cho Netflix một khoản không nhỏ.
Mặt khác, Widevine, hay nói rộng hơn là hệ thống bảo vệ bản quyền số (DRM) vẫn chưa phải là thành trì hoàn hảo trước vấn nạn ăn cắp bản quyền. Widevine chỉ là chứng chỉ của riêng Google, Microsoft thì có PlayReady DRM, Apple có Fairplay DRM. Sự đa dạng trong các chứng chỉ bảo mật khiến Netflix khó có thể bắt kịp với những thay đổi mới của từng hệ thống.
Thực tế cho thấy, một số người dùng macOS, Windows hay thậm chí cả Android vẫn có thể chụp, quay ảnh màn hình Netflix một cách bình thường mà không có vấn đề gì cả.
Kết luận
Thông qua bài viết này, BlogAnChoi mong rằng quý độc giả đã có thêm thông tin về Widevine cũng như phương thức mà Netflix sử dụng để bảo vệ nội dung độc quyền của mình.
Bạn có thể đón đọc những bài viết liên quan trên BlogAnChoi:
- Netflix giá rẻ có uy tín không? Cảnh báo lừa đảo khi mua Netflix giá rẻ
- Windows 11 có tính năng gì mới so với Windows 10, Windows 8.1 và macOS?
Hãy đón xem BlogAnChoi mỗi ngày để nhận được nhiều thông tin thú vị cho cuộc sống bạn nhé!
