Nói đến nem thì nền ẩm thực Việt Nam xứng danh là “cường quốc”. Có hàng trăm loại nem hiện diện trên mâm cơm người Việt, từ sang đến hèn, từ giàu đến nghèo, từ bậc quốc thích đến hạng khố manh, từ cỗ bàn cúng tế trời đất, thánh thần đến món thết đãi bạn hữu, tửu đồ. Được xếp vào danh sách những sản vật độc đáo của nền ẩm thực Việt Nam, nem nắm Nam Định vang danh khắp nơi bởi vị ngon hiếm có.
Nem là món ăn rất phổ biến trong mâm cơm người Việt nhưng để trở thành đặc sản vang danh, tượng trưng cho một miền quê Việt Nam thì chỉ có thể là nem nắm Giao Thủy, Nam Định: “Tay cầm bầu rượu, nắm nem/ Khi vui quên hết lời em dặn dò”.
Theo sách vở xưa còn để lại, khi phủ Thiên Trường trở thành kinh đô thứ hai của vương triều Trần, các làng nghề được hình thành và của ngon vật lạ cả nước đổ về đây để tiến vua. Sau khi thưởng thức món nem nắm của huyện Giao Thủy, Nam Định, nhà vua không ngớt lời khen ngợi vị thanh mát, chua chua rất lạ miệng. Nem nắm Giao Thủy cũng vang danh từ đó. Ngày nay, món ăn tuyệt vời này đã được biết đến trên khắp cả nước và không còn xa lạ với những du khách nước ngoài. Không những vậy, người ta học cách làm nem nắm theo nhiều cách khác nhau và nền văn hóa ẩm thực Việt Nam cũng theo đó mà phong phú dần lên.
Nguyên liệu chính đầu tiên chính là bì lợn. Miếng bì phải làm sạch lông và dính một chút mỡ, miếng bì ở phần đầu dày hơn, sẽ không bị ngán và nắm nem không bị ướt nhão. Bì lợn làm nem nắm được thái sợi tỉ mẩn, trộn đều cùng với thịt lợn được chế biến ngay sau khi mổ, tuyệt đối không rửa qua nước lạnh vì sẽ làm mất độ dẻo, ngon.
Bí quyết đặc biệt làm nên mùi thơm chủ đạo của món ăn này là thính. Thính phải được làm từ gạo tám thơm Hải Hậu được ngâm qua đêm, để ráo nước, đem rang đến khi gạo có màu vàng ngà ngà rồi đem nghiền mịn, có mùi thơm, vị ngậy là đạt tiêu chuẩn. Đem 3 thứ thịt, bì, thính trộn đều cùng nước mắm, tỏi, vừa trộn vừa bóp kỹ, sao cho mắm hòa cùng với tỏi ngấm đều vào thịt, thịt quyện lấy thính, thính bám chặt lấy bì thành “quả” nem rồi đem bọc trong lá sung và lá chuối, sau đó đợi nem lên men và chín.
Nem nắm Nam Định đạt tiêu chuẩn theo đúng một món ăn chất lượng cao của ẩm thực Việt, kích thích tất cả các giác quan của thực khách. Người ăn cho từng miếng nem cuốn với lá sung, lá đinh lăng rồi đem chấm với nước mắm chua ngọt hoặc nước mắm Sa Châu nguyên chất. Khi nhai miếng nem cảm giác bùi bùi, ngầy ngậy, mũi khoan khoái bởi mùi thơm của nem và của các loại lá ăn kèm, miệng thích thú nhai bì lợn giòn giòn, sựt sựt, thưởng thức vị cay nồng của tỏi, đậm đà nước mắm Sa Châu hòa quyện với vị chát của lá sung, lá đinh lăng.
Thời tiết ngày hè oi bức, có vài nắm nem cùng chai bia lạnh, ngồi nhâm nhi cùng những người thân trong gia đình. Cảm giác mát mẻ, ngon miệng sảng khoái thì không còn gì thú vị bằng.
