Viêm da xốp hóa: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Viêm da xốp hóa là một dạng viêm da đặc biệt, thường liên quan đến các bệnh lý như viêm da dị ứng hay các loại chàm khác. Đây là tình trạng da bị viêm ở lớp biểu bì (lớp trên cùng của da), kèm theo sự tích tụ dịch, gây nên những triệu chứng khó chịu như ngứa, bong tróc, nổi mẩn đỏ hoặc rỉ dịch. Dù không lây nhiễm, viêm da xốp có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị đúng cách.

Viêm da xốp hóa là gì?

Tên gọi “viêm da xốp hóa” (spongiotic dermatitis) bắt nguồn từ hình ảnh mô học của da bị viêm – nơi các tế bào da bị đẩy ra xa nhau do chất dịch tích tụ, tạo nên hình dạng như bọt biển. Đây là một dạng phản ứng viêm thường gặp trong nhiều loại bệnh da liễu khác nhau, đặc biệt là các loại chàm.

Triệu chứng nhận biết

Tùy vào mức độ và nguyên nhân gây viêm, các biểu hiện có thể khác nhau. Tuy nhiên, những triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Da khô, bong tróc
• Mẩn đỏ, kích ứng rõ rệt
• Các mảng da có vảy, đôi khi hình tròn như đồng xu
• Ngứa dữ dội, đặc biệt vào ban đêm
• Phát ban có thể rỉ dịch, tạo cảm giác đau rát
• Gàu dai dẳng, khó điều trị
• Trường hợp nặng có thể xuất hiện mụn nước hoặc bọng nước

Những triệu chứng này có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng da nào, nhưng thường gặp ở tay, chân, mặt hoặc da đầu.

Nguyên nhân gây viêm da xốp hóa

Viêm da xốp hóa thường không phải là một bệnh độc lập mà là phản ứng phụ của da trước nhiều tác nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là:

• Viêm da dị ứng: Dạng chàm phổ biến, thường bắt đầu từ thời thơ ấu.
• Viêm da tiếp xúc: Phản ứng khi da tiếp xúc với chất gây kích ứng như xà phòng, nước hoa, hóa chất tẩy rửa.
• Chàm tổ đỉa (Dyshidrotic eczema): Gây mụn nước nhỏ ở tay và chân, rất ngứa và đau.
• Chàm đồng tiền (nummular eczema): Gây phát ban dạng tròn, đỏ như đồng xu.
• Viêm da tiết bã: Gây bong tróc, đỏ và ngứa ở da đầu và vùng mặt.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ

Một số yếu tố có thể khiến bạn dễ mắc phải viêm da xốp hóa hơn, bao gồm:

• Dị ứng: Với thực phẩm, thuốc hoặc môi trường.
• Tuổi tác: Trẻ nhỏ dễ bị viêm da dị ứng hơn người lớn.
• Di truyền: Nếu trong gia đình có người bị chàm hoặc viêm da, nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn.
• Hệ miễn dịch yếu: Khi hệ miễn dịch suy giảm, khả năng chống viêm và bảo vệ da cũng kém đi.
• Tiếp xúc nghề nghiệp: Làm việc trong môi trường có hóa chất, bụi bẩn hoặc khói thuốc lá.

Phương pháp điều trị viêm da xốp hóa

Tùy theo nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng, việc điều trị có thể bao gồm:

Chăm sóc da đúng cách

• Rửa nhẹ nhàng bằng nước ấm và sữa rửa mặt dịu nhẹ mỗi ngày.
• Dưỡng ẩm ngay sau khi làm sạch da để giữ độ ẩm tự nhiên.
• Có thể sử dụng dầu dừa hoặc các loại dầu thực vật thiên nhiên để giảm khô và kích ứng.

Tránh chất gây kích ứng

Tránh các sản phẩm có hương liệu mạnh, cồn, hoặc chất tẩy rửa mạnh. Lựa chọn các sản phẩm chăm sóc da được dán nhãn “dành cho da nhạy cảm” hoặc “không mùi”.

Thuốc bôi ngoài da

• Các loại kem có chứa steroid có thể làm giảm viêm, ngứa và sưng.
• Thuốc ức chế calcineurin cũng là lựa chọn an toàn cho da nhạy cảm, dùng thay thế steroid trong một số trường hợp.

Thuốc uống

Nếu nguyên nhân liên quan đến dị ứng, bác sĩ có thể kê thuốc kháng histamine. Trường hợp nặng có thể cần đến corticosteroid đường uống để kiểm soát viêm nhanh chóng.

Liệu pháp ánh sáng (quang trị liệu)

Sử dụng tia cực tím (UV) để cải thiện tình trạng viêm da. Biện pháp này thường áp dụng cho người lớn trong các trường hợp mạn tính, không đáp ứng với thuốc.

Điều chỉnh chế độ ăn

• Bổ sung men vi sinh và vitamin D có thể hỗ trợ làm dịu phản ứng viêm.
• Hạn chế thực phẩm có thể gây dị ứng như hải sản, sữa hoặc đậu phộng,…nếu nghi ngờ.

Biến chứng nếu không điều trị

Nếu không kiểm soát đúng cách, viêm da xốp hóa có thể dẫn đến các biến chứng như:

• Chảy máu và rỉ dịch: Do gãi nhiều khiến da bị tổn thương, rách và nhiễm trùng.
• Nhiễm trùng da: Vi khuẩn, nấm hoặc virus có thể xâm nhập qua vùng da bị tổn thương, gây sưng, đau và mủ.
• Lichen hóa: Da dày, sẫm màu, chai cứng do gãi kéo dài.

Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Hãy gặp bác sĩ da liễu ngay nếu bạn có các triệu chứng sau:

• Phát ban kéo dài không khỏi sau vài tuần chăm sóc tại nhà.
• Ngứa dữ dội làm ảnh hưởng đến sinh hoạt và giấc ngủ.
• Vùng da tổn thương có dấu hiệu nhiễm trùng như sưng đỏ, đau, có mủ.
• Mụn nước lan rộng, đau rát hoặc rỉ dịch nhiều.

Tổng kết

Viêm da xốp hóa là tình trạng viêm da phổ biến, thường liên quan đến các loại chàm và phản ứng dị ứng. Dù không nguy hiểm đến tính mạng, bệnh lại gây nhiều khó chịu nếu không được điều trị đúng cách. Việc chăm sóc da nhẹ nhàng, dùng thuốc phù hợp và tránh các yếu tố kích ứng là chìa khóa để kiểm soát tốt tình trạng này. Nếu các triệu chứng kéo dài hoặc nặng dần, đừng ngần ngại tìm đến chuyên gia da liễu để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Nguồn dịch/tham khảo: Spongiotic Dermatitis: Symptoms, Causes, and How To Treat It (Carrie Madormo, RN, MPH) – Health

Bạn có thể quan tâm:

• Bệnh Meniere là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và cách điều trị
• 10 lý do bạn nên hạn chế tiêu thụ soda ăn kiêng
• 10 lý do bạn nên hạn chế tiêu thụ soda ăn kiêng

Xem thêm

Flurona là gì? Có nguy hiểm hơn corona?

Trong lúc đại dịch COVID-19 vẫn chưa kết thúc thì có một vấn đề khác lại nổi lên và gây lo ngại, đó là "flurona". Vậy flurona là gì? Có phải là một biến thể mới nguy hiểm? Và tại sao lại khiến các chuyên gia y tế lo ngại như vậy?