Giao thừa là thời khắc thiêng liêng chuyển giao giữa năm cũ với năm mới. Ở Việt Nam, mọi người thường có phong tục làm lễ vào đêm giao thừa để đón chào năm mới. Đêm giao thừa linh thiêng và quan trọng không chỉ ở mâm cúng mà còn ở bài văn khấn cúng giao thừa bày tỏ lòng thành kính.
Ý nghĩa đêm giao thừa
Lễ cúng giao thừa hay còn gọi là lễ trừ tịch. Theo quan niệm phật giáo phương đông, mỗi năm sẽ có một vị thần xuống cai quản hạ giới, có 12 vị thần như thế nên cứ một giáp lại quay lại một lần. Lễ trừ tịch nhằm để “nghênh tân tiễn cựu” nghĩa là đón quan hành khiển mới, tiễn quan hành khiển cũ. Bởi thế gian rộng lớn, việc nhượng lại công việc cai quản hạ giới phải khẩn trương nên các vị hành khiển không thể vào từng nhà, gia chủ phải làm lễ ngoài trời để khi các vị đi qua có thể đem theo vài món đồ và chứng kiến tấm lòng thành kính của gia đình.
Một mặt khác, giao thừa cũng là khoảnh khắc để tiễn đưa đi những gì không may mắn của năm cũ để đón một năm mới an khang, thịnh vượng hơn. Lễ giao thừa thể hiện sự cầu mong có một năm mới suôn sẻ và bình an.
Giao thừa là một thời khắc linh thiêng, sự giao hoà của đất và trời, cũng là thời gian cả nhà sum họp. Một năm vất vả, ai cũng bươn chải, vật lộn với cuộc sống giờ mới được tụ hội cùng nhau, chào đón năm mới, kể những câu chuyện vui thật ấm áp biết bao!
Không chỉ làm lễ ngoài trời, người Việt còn làm mâm cỗ cúng trong nhà, mời ông bà tổ tiên về ăn tết và cầu mong ông bà tổ tiên phù trì bảo hộ một năm mới ấm no, hạnh phúc. Ngoài ra, lễ giao thừa còn có ý nghĩa đặc biệt là “trừ khử ma quỷ”, giúp giũ bỏ những gì uế tạp của năm cũ để tươm tất hơn đón năm mới.
Văn khấn giao thừa ngoài trời
Bài văn khấn cúng giao thừa ngoài trời 1
– Nam mô A-di-đà Phật
– Nam mô A-di-đà Phật
– Nam mô A-di-đà Phật
– Nam mô Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật
– Nam mô Đông Phương Giáo Chủ Dược Sư Lưu Ly Quang Vương Phật
– Nam mô Đức Bồ-tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh
– Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
– Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị tôn thần
– Các cụ tổ tiên nội ngoại chư vị tiên linh
Nay phút Giao thừa năm cũ Canh Tý với năm mới Tân Sửu
Chúng con là :………………………………….…………………………….………sinh năm: ………….
Hành canh: ………… tuổi (ví dụ: 55 tuổi)
Ngụ tại nhà số ………, thôn/xóm/thành phố …………………………………….., xã/phường………………………….…., quận/huyện/thành phố ……….., tỉnh/thành phố ……………………………………………………………
Phút Giao thừa vừa điểm, nay theo vận luật, tống cựu nghênh tân, giờ Tý đầu xuân, đón mừng Nguyên đán, tín chủ chúng con thành tâm, tu biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật- Thánh, dâng hiến tôn Thần, tiến cúng Tổ tiên, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, Hỷ Thần, Phúc đức chính Thần, ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài Thần, các ngài bản gia Táo phủ Thần quân và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này. Cúi xin giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.
Con lại kính mời các cụ tiên linh, Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, Bá thúc đệ huynh, Cô di tỷ muội, nội ngoại gia tộc, chư vị hương linh, cúi xin giáng phó linh sàng thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ lại kính mời các vị vong linh tiền chủ, hậu chủ, y thảo phụ mộc ở trong đất này, nhân tiết giao thừa, giáng lâm trước án, chiêm ngưỡng tân xuân, thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ, minh niên khang thái, vạn sự cát tường, bốn mùa được bình an, gia đạo hưng long, thịnh vượng.
Tâm thành cầu nguyện, lễ bạc tiến dâng, cúi xin chứng giám.
Nam mô A-di-đà Phật ( lạy)
Nam mô A-di-đà Phật ( lạy)
Nam mô A-di-đà Phật ( lạy)
Bài văn khấn cúng giao thừa ngoài trời 2
Kính lạy:
– HOÀNG THIÊN, HẬU THỔ, CHƯ VỊ TÔN THẦN
– LONG MẠCH, TÁO QUÂN, CHƯ VỊ TÔN THẦN
– CÁC CỤ TỔ TIÊN NỘI-NGOẠI CHƯ VỊ TIÊN LINH
Nay phút giao thừa giữa năm Canh Tý 2020 và năm Tân Sửu 2021.
Chúng con là: ……………………………………………………….…………Tuổi………………
Hiện ngụ tại số nhà …….. Đường……………………..Khu phố ……………….……….
Phường ……………………Quận……………………..………..Thành phố………………….
Phút Giao thừa vừa tới, nay theo vận luật, tống cựu nghênh tân, giờ Tý đầu xuân, đón mừng Nguyên đán, chúng con thành tâm, tu biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật- Thánh, dâng hiến tôn Thần, tiến cúng Tổ tiên, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời:
Ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, Hỷ Thần, Phúc đức chính Thần, ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài Thần, các ngài bản gia Táo phủ Thần quân và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này. Cúi xin giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.
Con lại kính mời, các cụ tiên linh, Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, Bá thúc đệ huynh, Cô di tỷ muội, nội tộc, ngoại tộc, chư vị hương linh, cúi xin giáng phó linh sàng hâm hưởng lễ vật. Tín chủ lại kính mời các vị vong linh tiền chủ, hậu chủ, y thảo thụ mộc ở trong đất này, nhân tiết giao thừa, giáng lâm trước án, chiêm ngưỡng tân xuân, thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho chúng con, tân niên khang thái, ngày đêm tốt lành, thời thời được chữ bình an, gia đạo hưng long, thịnh vượng.
Giải tấm lòng thành cúi xin chứng giám.
Phục duy cẩn cáo!
Văn khấn cúng giao thừa trong nhà
Người Việt thường có mâm cỗ cúng trong nhà lúc giao thừa để đón ông bà về ăn tết đồng thời cầu mong tổ tiên phù hộ cho một năm mới ấm no hơn.
Bài văn khấn cúng giao thừa trong nhà
(do Tiến Sĩ Lê Xuân Phương sưu tầm)
Con Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Kính Lạy Đức Đương Lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật
Kính lạy Phật, Trời, Hoàng Thiên, Hậu Thổ
Kính lạy chư vị Tôn Thần.
Hôm nay là ngày mùng một tháng Giêng, nhằm ngày Tết Nguyên Đán đầu xuân giải trừ đông lạnh lẽo, hung nghiệt tiêu tan, đón mừng Nguyên Đán xuân thiên, mưa móc thấm nhuần, muôn vật tưng bừng đổi mới. Nơi nơi lễ tiết, chốn chốn tường trình.
Gia chủ chúng con là:………………………………………………….
Nhân tiết minh niên sắm sửa hương hoa, cơm canh lễ vật bày ra trước án, dâng cúng thiên địa Tôn Thần. Thiết nghĩ Tôn Thần hào khí sáng lòa, ân đức rộng lớn. Ngôi sao vạn trượng uy nghi, vị chính mười phương biến hiện. Lòng thành vừa khởi, Tôn đức cảm thông. Cúi xin giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật. Nguyện cho chúng con mọi người hoan hỷ vinh xương, con cháu cát tường khang kiện. Mong ơn Đương cảnh Thành Hoàng, đội đức Tôn Thần bản xứ sự nghiệp hành thông, sở cầu như ý.
Giãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám.
Cẩn Cáo!
Một số lưu ý khi cúng giao thừa.
- khi tiến hành cúng giao thừa thì tất cả các thành viên gia đình nên cùng nhau sum họp lại, không nói chuyện lớn, không to tiếng trong nhà vì thời khắc giao thừa là thời khắc thiêng liêng cần yên tĩnh.
- Nên cúng giao thừa ngoài trời trước khi cúng trong nhà, vì dù thành kính nhưng cũng có cấp bậc trên dưới. Cúng ngoài trời là cúng các vị quan hành khiển nên phải cúng trước sau đó mới cúng gia tiên trong nhà.
Cúng Giao thừa ngoài trời là vị quan hành khiển năm nào thì quay mặt phương đó cúng. Khi đứng lễ mặt quay về phương vị quan năm đó ngự. nếu như hướng theo phía thần ngự nhưng do mái che vướng thì không thế đó nữa, nên quay ra chỗ có thể thấy cả đất lẫn trời để cúng.
Gợi ý một số cách làm mâm cỗ cúng giao thừa
Cỗ cúng giao thừa ngoài trời thường được làm rất đơn giản gồm: ngũ quả, hương, hoa, đèn nến, trầu cau, muối gạo, trà, rượu, quần áo và mũ nón mũ thần linh, gà trống luộc có gắn một bông hoa hồng đỏ ở mỏ, xôi, bánh chưng… nếu theo chùa có thể làm mâm lễ chay.
Cỗ cúng giao thừa trong nhà phải thật chu đáo, thịnh soạn gồm các món mặn và món ngọt như: : mâm ngũ quả, hương, hoa, đèn nến, bánh kẹo, mứt tết, rượu, bánh chưng, giò/chả hoặc thịt gà, xôi gấc, ram cuốn,…
Tên 12 vị thần hành khiển các năm
- Năm Tý: thần Chu Vương Hành Khiển, thần Thiên Ôn Hành Binh chi Thần, thần Lý Tào Phán quan.
- Năm Sửu: thần Triệu Vương Hành Khiển, thần Tam thập lục phương, thần Hành Binh chi Thần, thần Khúc Tào Phán quan.
Năm Dần: thần Ngụy Vương Hành Khiển, thần Mộc Tinh chi Thần, thần Tiêu Tào Phán quan.
Năm Mão: thần Trịnh Vương Hành Khiển, thần Thạch Tinh chi Thần, thần Liêu Tào Phán quan.
Năm Thìn: thần Sở Vương Hành Khiển, thần Hỏa Tinh chi Thần, thần Biểu Tào Phán quan.
Năm Tỵ: thần Ngô Vương Hành Khiển, thần Thiên Hải chi Thần, thần Hứa Tào Phán quan.
Năm Ngọ: thần Tấn Vương Hành Khiển, thần Thiên Hao chi Thần, thần Nhân Tào Phán quan.
Năm Mùi: thần Tống Vương Hành Khiển, thần Ngũ Đạo chi Thần, thần Lâm Tào Phán quan.
Năm Thân: thần Tề Vương Hành Khiển, thần Ngũ Miếu chi Thần, thần Tống Tào Phán quan.
Năm Dậu: thần Lỗ Vương Hành Khiển, thần Ngũ Nhạc chi Thần, thần Cự Tào Phán quan.
Năm Tuất: thần Việt Vương Hành Khiển, thần Thiên Bá chi Thần, thần Thành Tào Phán quan.
Năm Hợi: thần Lưu Vương Hành Khiển, thần Ngũ Ôn chi Thần, thần Nguyễn Tào Phán quan.
Như vậy quan hành khiển năm 2021 sẽ là Triệu Vương Hành Khiển, Tam thập lục phương Hành Binh chi Thần, Khúc Tào Phán quan. Khi cúng giao thừa mọi người nên đọc tên các vị thần để các vị thần phù hộ nhiều hơn nhé!
Trên đây là một số bài khấn cúng giao thừa mẫu hay nhất, mọi người có thể tham khảo. Chúc mọi người có một giao thừa ấm cúng nhất!
