Tai biến mạch máu não đã gây nên cái chết của 6,5 triệu người và khiến 113 triệu người tàn tật chỉ trong năm 2013. Những đối tượng có nguy cơ cao mắc tai biến mạch máu não sau đây cần có thái độ phòng tránh tích cực.
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, tai biến mạch máu não là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ hai sau bệnh lý tim mạch. Nhận thức của cộng đồng, xã hội về tai biến mạch máu não cần được tăng cao, đặc biệt trong vấn đề phòng và phát hiện sớm để nâng cao hiệu quả, giảm nguy cơ rủi ro trong điều trị.
Tai biến mạch máu não và những vấn đề cơ bản cần biết
Não là cơ quan hoạt động và tiêu thụ năng lượng nhiều nhất trong cơ thể. Tuy chỉ chiếm 2% trọng lượng nhưng cần nguồn oxy và glucose rất lớn để thực hiện các chức năng chuyển hóa. Bất kì nguyên nhân gì gây thiếu máu não cũng sẽ khiến não bị tổn thương, mức độ từ nhẹ tới nặng tùy trường hợp.
Tai biến mạch máu não được hiểu là sự tổn thương chức năng thần kinh xảy ra đột ngột do nguyên nhân mạch máu (thường là tắc hay vỡ động mạch não), đã là loại trừ các nguyên nhân chấn thương, tổn thương kéo dài quá 24 giờ hoặc bệnh nhân có thể tử vong trước 24 giờ.
Bệnh thường xảy ra ở những người cao tuổi hoặc trung tuổi và được chia thành 2 loại chính:
- Thể nhồi máu não chiếm 80%: nguyên nhân thường do cục máu đông hoặc các mảng xơ vữa động mạch làm cản trở dòng lưu thông mạch máu.
- Thể xuất huyết não (chảy máu não) chiếm 15%: nguyên nhân chủ yếu do mạch máu yếu, mỏng hoặc dị dạng, huyết áp tăng cao tạo áp lực lớn khiến mạch máu vỡ ra, chảy máu vào nhu mô não, vỏ não, khoang dưới nhện,…
Tai biến mạch máu não thường xuất hiện ở những đối tượng nào?
Những đối tượng sau đây có nguy cơ mắc tai biến mạch máu não cao hơn so với nhóm người bình thường. Đó là những đối tượng cần hết sức chú ý về tình hình sức khỏe của bản thân, đồng thời nên chủ động phòng tránh và tìm hiểu để trang bị thêm kiến thức về vấn đề này.
1. Yếu tố về tuổi tác
Yếu tố tác động mạnh nhất đến tai biến mạch máu não là tuổi. Theo nghiên cứu của nhiều tác giả, bệnh có chiều hướng tăng theo tuổi, tuổi càng cao có nguy cơ mắc bệnh càng tăng. Cứ 10 năm sau 55 tuổi, tỷ lệ tai biến mạch máu não tăng gấp đôi ở cả nam và nữ. Hơn một nửa bệnh nhân mắc bệnh xảy ra ở người trên 75 tuổi và hơn 80% ở người trên 65 tuổi.
2. Người tăng huyết áp
Tăng huyết áp là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ra tai biến mạch máu não. Huyết áp không được kiếm soát chặt chẽ, tăng cao đột ngột ở một thời điểm nào đó làm vỡ các vi tĩnh mạch, gây nên hiện tượng chảy máu não. Đồng thời, THA cũng thúc đẩy quá trình xơ vữa động mạch, hình thành cục máu đông gây tắc mạch não.
3. Tai biến mạch máu não ở người đái tháo đường
Những người bị đái tháo đường có nguy cơ cao đối với tai biến mạch máu nã. Cũng có nghiên cứu đánh giá đái tháo đường khiến nguy cơ tai mắc bệnh này tăng lên gấp đôi.
4. Rối loạn lipid máu
Từ những năm 1930 đã có nhiều nghiên cứu thực hiện để tìm mối liên quan giữa rối loạn lipid máu với tai biến mạch máu não. Nghiên cứu của nhà khoa học Frick MH năm 1987 trên 1081 bệnh nhân cho thấy hạ lipid máu giúp giảm 34% nguy cơ đối với tai biến mạch máu não. Theo y văn, rối loạn lipid máu làm tăng nguy cơ tai biến mạch máu não lên 1,3 đến 2,9 lần.
5. Các bệnh lý tim mạch
Các bệnh lý tim mạch như rối loạn nhịp tim, rung nhĩ, rung thất, hẹp van hai lá,… đều là yếu tố nguy cơ cao gây nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não. Theo nghiên cứu Framingham, sau 36 năm cho kết quả là 8% trường hợp tai biến mạch máu não do tăng huyết áp, 32,7% do bệnh mạch vành, 14,5% do suy tim, 14,5% do rung nhĩ và chỉ có 13,6% không do các bệnh trên.
6. Béo phì làm tăng nguy cơ tai biến mạch máu não
Các nhà khoa học đã nghiên cứu và cho rằng béo phì liên quan chặt chẽ đến xơ vữa động mạch cùng nhiều bệnh tim mạch khác, thông qua đó làm tăng nguy cơ tai biến mạch máu não. Thống kê ở Bắc Mỹ, Châu Âu và Châu Phi đã đưa ra kết quả hầu như 100% người tai biến mạch máu não có dấu hiệu béo phì ở nhiều mức độ.
7. Các nhóm đối tượng khác có nguy cơ cao cần chú ý
Ngoài những nhóm đối tượng chính kể trên, các yếu tố sau đây cũng làm tăng nguy cơ xảy ra tai biến mạch máu não:
- Thường xuyên hút thuốc lá
- Uống nhiều rượu
- Người tăng acid uric máu
- Có tiền sử thiếu máu não thoáng qua
- Yếu tố giới: nam gặp nhiều hơn nữ
- Yếu tố về di truyền, gia đình
Người bị tai biến mạch máu não có tỷ lệ tử vong rất cao hoặc sẽ gặp những di chứng hết sức nặng nề, bị ảnh hưởng lớn về đời sống tinh thần, sinh hoạt, cũng như lao động làm việc vì thế việc chủ động tìm hiểu và phòng tránh bệnh là vô cùng cần thiết.
Sức khỏe là vô giá! BlogAnChoi kính chúc quý đọc giả có thật nhiều sức khỏe, thật nhiều niềm vui, thật nhiều hạnh phúc. BlogAnChoi luôn sẵn sàng đồng hành cùng quý đọc giả để chăm sóc thật tốt cho sức khỏe của chính mình và những người thân yêu!
