Huế – vùng đất cố đô thơ mộng, hiền ngoan. Một thời là kinh đô tráng lệ của các vua nhà Nguyễn, không biết bao nhiêu của ngon vật lạ được đem đến đây tiến vua. Thế nhưng Huế lại nổi tiếng với món cơm hến – món ăn của con nhà nghèo.
Nói cơm hến là món ăn của con nhà nghèo bởi đặc thù của món này là cơm nguội. Huế là vùng đất cằn cỗi, khắc nghiệt, cuộc sống của người dân ở đây cũng vậy mà khó khăn hơn, cơm nấu cứ dành sang ngày sau để ăn dần, cơm hến cũng từ đó mà ra. Người ta đi bắt hến về trộn với cơm ăn cho qua ngày, thế mà cái món ăn nghèo ấy nuôi không biết bao nhiêu sĩ tử ăn học rồi thi đỗ khoa bảng.
Hến ở Huế nhỏ nhưng ngọt và béo, nổi tiếng nhất là ở cồn Hến, cồn nằm ở hạ lưu sông Hương nên được bồi đắp phù sa. Nhiều người ăn cơm hến sẽ thắc mắc là hến nhỏ quá, không thấy đâu cả, thế nhưng chính vì nó nhỏ, trộn lẫn vào cơm nên khi ăn mới thấm được vị trên từng thìa.
Trước đây, cơm hến chỉ đơn thuần là cơm trộn hến, nhưng qua thời gian, cơm được người nấu chăm chút hơn, công phu hơn. Một tô cơm hến đầy đủ có cơm đã được để nguội, hến xào, khế chua, đậu phộng rang, giá đỗ, thân cây chuối non hoặc hoa chuối xắt sợi, dọc mùng xắt sợi và vài cọng rau thơm.
Khi ăn, chỉ cần rưới mắm vào rồi trộn đều lên. Tùy theo khẩu vị mỗi người mà có thể cho thêm ớt xắt lát, cũng có người cắn cả trái ớt tươi, vị cay xé lưỡi của trái ớt hiểm làm tăng thêm hương vị của món ngon. Từ xưa, người Huế đã ăn rất cay, nên những món ăn Huế không thể thiếu thiếu vị ớt cay nồng. Người ta nói xứ Huế nghèo mà lại lạnh, nên phải ăn cay để đánh lừa vị giác, ngon miệng, mau no bụng hơn lại còn ấm người nữa.
Kèm theo cơm hến còn có nước luộc hến được nêm một chút xíu muối, vì nước luộc hến vốn dĩ ngọt thanh, không nên nêm nếm quá nhiều sẽ làm mất vị ngon đó.
Cơm hến theo chân bao nhiêu người thương Huế, bao nhiêu thực khách và đầu bếp đi khắp nơi trên cả nước, trở thành món ăn quen thuộc với mọi miền nhưng vẫn mang mùi vị riêng có của Huế mộng mơ.
Đến Huế đừng lo lắng tìm những nhà hàng hay quán ăn nổi tiếng, một lời khuyên chân thành là các bạn hãy cứ ăn ở những gánh hàng rong hoặc hàng quán vỉa hè, nhỏ và đơn sơ nhưng đảm bảo hương vị sẽ đúng chuẩn cơm hến Huế nhé! Có thể ghé Cồn Hến, đường Hàn Mặc Tử hoặc Trương Định, giá chỉ từ 15.000 đến mắc nhất là 25.000 thôi.
