Các nền văn minh cổ đại thường có những câu chuyện phức tạp và hấp dẫn về ẩm thực, từ truyền thuyết về những vùng đất huyền thoại với những loại gia vị kỳ lạ cho đến những câu chuyện về các vị thần để lại cho nhân loại những loại ngũ cốc thiêng liêng. Cùng BlogAnChoi tìm hiểu 10 thần thoại về thức ăn – nhứng thứ thông thường mà chúng ta ăn hàng ngày nhé.
10. Muối
Trong nhiều nền văn hóa trên thế giới, muối được coi là biểu tượng của sự tinh khiết, có khả năng xua đuổi tà ma.
Trong văn hóa dân gian châu Âu, muối thường được sử dụng để xua đuổi phù thủy, trong khi người Quebecois tin rằng việc rắc muối trước cửa nhà sẽ khiến lũ lutin – những con quỷ tinh nghịch thường dọa ngựa – sợ hãi. Người dân Okinawa hiện đại phủ muối lên những chiếc ô tô mới và mang theo những gói muối nhỏ bên mình trong xe để bảo vệ. Những người tin tâm linh hiện đại coi nó như một vũ khí chống lại Satan.
Với người Zuni ở Tây Nam nước Mỹ, một trong những vị thần quan trọng nhất là Mẹ Muối – hay Ma’l Oyattsik’i – sống ở Hồ thiêng Zuni. Theo truyền miệng của họ, cô từng sống gần gũi hơn với người Zuni nhưng đã chuyển đến sống ở hồ sau khi bị xúc phạm bởi hành vi của họ. Đây là lý do tại sao người Zuni và các bộ tộc lân cận khác phải đến đó để lấy muối, một phần quan trọng trong các nghi lễ tôn giáo và nghi lễ rửa tội truyền thống .
Muối được nhắc đến nhiều lần trong Kinh thánh về việc nấu nướng, nghi lễ và giao ước với Đức Chúa Trời. Phật giáo, Thần đạo và Do Thái giáo cũng có quan điểm tương tự về tác dụng xua đuổi tà ma của muối.
9. Khoai tây
Ở Scotland và Ireland, khoai tây được sử dụng để điều trị bệnh thấp khớp. Ở nhiều nơi khác trên quần đảo Anh, nó được sử dụng để điều trị chứng chuột rút, mụn nhọt, hen suyễn và viêm họng.
Văn hóa dân gian tương tự cũng xuất hiện ở Bắc Mỹ, nơi một củ khoai tây đặt dưới gầm giường được cho là có tác dụng hỗ trợ thụ thai và ngăn ngừa đổ mồ hôi ban đêm. Một số người thậm chí còn tin rằng mang theo ba củ khoai tây trong túi có thể ngăn ngừa bệnh trĩ.
Người Hồi theo đạo Hồi ở Trung Quốc kể rằng khi Muhammad đang thực hiện Thánh chiến, quân đội của ông đói khát nên ông đã cầu nguyện Thánh Allah giúp đỡ. Sau đó ông ra lệnh xây lò sưởi bằng đá, đổ củi đang cháy vào và đặt những viên đá lớn vào bên trong trước khi dùng đất sét bịt kín nó. Sau hai giờ, lò sưởi mở ra và những viên đá đã trở thành khoai tây.
8. Sữa
Văn hóa dân gian Ireland kể con bò vĩ đại Glas Ghaibhleann đi lang thang khắp đất nước, ban tặng một loại sữa tuyệt vời với 100% kem cho bất kỳ ai đến gần. Nhiều thị trấn được đặt theo tên của con bò này và một số người tin rằng con vật này đại diện cho chính Ireland. Nó có thể là con thú thần của vua biển, vua lòng đất hoặc có thể nó là lốt của nữ thần Bo Find. Nhiều người độc ác khác nhau đã cố gắng đánh cắp sữa, do đó khiến con bò thần bay đi hoặc biến mất.
Những câu chuyện về một con bò sữa vĩ đại cũng được biết đến ở các vùng khác của quần đảo Anh, và một câu chuyện từ xứ Wales kể về con bò biến mất khỏi Trái đất sau khi những cư dân tham lam của một thung lũng âm mưu biến nó thành bánh bít tết và thận.
Một số người cho rằng những truyền thuyết này liên quan xa đến huyền thoại Ấn Độ cổ đại về “những con bò trên mây” taạ mưa sữa từ trên trời xuống. Những con bò này bị quỷ Vritra bắt giữ để mang đến nạn đói cho Trái đất. Sữa có một ý nghĩa đặc biệt trong thần thoại Ấn Độ, nơi sữa mẹ tượng trưng cho sức mạnh thần bí của phụ nữ ngang bằng với tinh dịch của đàn ông. Ngoài ra, sữa từ ngực của nữ thần Parvati còn mang lại sự bất tử.
Cả truyền thuyết của Ấn Độ và Ireland đều kể những kẻ ác bị giết bằng cách uống phải một loại sữa giả gây tử vong, hay còn gọi là “sữa đen”.
7. Bánh mỳ
Về mặt lịch sử, bánh mì đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong lịch sử của phần lớn Tây Á-Âu. Bánh mì cũng rất quan trọng trong truyền thống Do Thái, nơi nó được gọi là lechem và là một trong những lễ vật hiến tế.
Khi người Do Thái lang thang qua sa mạc, họ đã được nuôi dưỡng bằng ma-na, hay lechem min hashamayim – bánh từ trời. Người ta nói rằng nó đã rơi từ trên trời xuống và có thể tái tạo lại bất kỳ hương vị nào nhưng chỉ có thể được giữ trong một ngày. Chiếc bánh này dạy người Do Thái cách trưởng thành từ một dân tộc nô lệ trở thành một dân tộc độc lập.
Các nghi lễ cụ thể liên quan đến bánh mì bao gồm challah – một phần bột được lấy và đốt, tashlich – chuyển tội lỗi sang một ổ bánh mì.
Truyền thống chuyển tội lỗi sang bánh mì có điểm tương đồng thú vị với truyền thống của Anh và Mỹ. Chỉ thay vì tội lỗi, những người này thường truyền bệnh. Y học dân gian Anh đã kê đơn thuốc đắp bằng bánh mì để chữa mụn nhọt, sưng tấy, bong gân, mảnh vụn và đau mắt. Và ở East Anglia, bánh mì nướng vào Thứ Sáu Tuần Thánh được giữ quanh năm để chữa bệnh. Loại thuốc dân gian này đã được đưa đến Bắc Mỹ, nơi bánh mì được cho là thuốc chữa bệnh ho gà và bệnh đậu mùa. Tương tự, nước ngâm bánh mì cháy được cho là có tác dụng chữa bệnh tiêu chảy, và trẻ em ăn bánh mì bị chuột gặm để chữa đau răng.
6. Cá ngừ
Trong khi cá ngừ đóng hộp được coi là món ăn không hấp dẫn ở các nước công nghiệp hóa phương Tây, thì đối với nền văn hóa đi biển truyền thống của Maldives, cá ngừ là loài cá có nguồn gốc cao quý. Văn hóa dân gian Maldives kể về nhà hàng hải huyền thoại Bodu Niyami Takurufanu – người đầu tiên đưa loài cá ngừ vằn được ưa chuộng đến quần đảo.
Trong một chuyến buôn bán, thủy thủ của Bodu Niyami đã câu được một con cá lớn và béo. Các thủy thủ đã ném đầu cá xuống biển và bị Bodu Niyami bắt lái tàu theo hướng mà đầu cá đã bị ném. Sau 83 ngày chèo thuyền, họ gặp một cây san hô đen khổng lồ ở nơi tận cùng thế giới, phải đối mặt với những cơn gió và sóng dữ dội. Bodu Niyami đồng ý rời đi khi gió và thủy triều trở nên thuận lợi.
Sau một đêm, họ thức dậy và phát hiện ra biển không chỉ yên tĩnh mà còn tràn ngập những loài cá lớn chưa từng biết đến. Bodu Niyami vẽ hình con cá trên một mảnh giấy da và thì thầm những lời kỳ diệu để chiếm lấy linh hồn của nó, phong ấn tờ giấy da bên trong một ống tre. Sau đó con tàu khởi hành về nhà, theo sau là một đàn cá lạ, vùng nước xung quanh tàu có nhiều cá đến nỗi chúng thỉnh thoảng nhảy lên boong tàu.
Khi về đến nhà, ông đã ném chiếc ống tre xuống biển, thu hút những con cá ngừ vằn được yêu thích của ngư dân Maldives.
5. Bắp cải
Theo người Hy Lạp cổ đại, bắp cải có nguồn gốc từ cuộc chiến giữa con người và thần thánh. Hoàng tử Lycurgus của Thrace đã làm phiền thần Dionysus bằng cách phá hủy những vườn nho thiêng liêng của ngài. Hoàng tử bị trừng phạt bằng cách trói vào dây leo và khi anh khóc vì mất tự do, những chiếc bắp cải đầu tiên đã mọc ra từ nước mắt của anh. Truyền thuyết này dẫn đến phong tục ăn bắp cải để chống say hoặc nôn nao, với niềm tin rằng bắp cải và cây nho là kẻ thù tự nhiên. Những người Hy Lạp khác, chẳng hạn như người Ionians, coi bắp cải là là loại cây thiêng.
Huyền thoại về bắp cải cũng xuất hiện ở những nơi khác ở châu Âu. Truyền thuyết người Ireland kể về một người làm vườn bị ảnh hưởng bởi thần tiên và phải chịu đựng sự mệt mỏi tột độ do bị buộc phải bay hàng đêm trên gốc cây bắp cải.
Ở vùng Havel của Đức, có truyền thuyết về một người đàn ông đói bụng quyết định ăn trộm bắp cải của hàng xóm vào nửa đêm Giáng sinh. Ngay khi vừa đổ đầy giỏ thì anh ta bị bắt quả tang bởi Chúa Hài đồng đang cưỡi một con ngựa trắng đi ngang qua. Vì tội ăn trộm trong đêm thánh, Chúa Hài đồng đã đày anh ta lên mặt trăng cùng với số bắp cải đánh cắp kia.
4. Bơ
Theo văn hóa dân gian của hạt Wexford, Ireland, một số người có thể thỏa thuận với ác quỷ để ăn trộm bơ của người khác. Nạn nhân của lời nguyền không tạo ra bơ được mà lại cho ra một loại kem có mùi hôi thối khủng khiếp. Một dấu hiệu cho thấy một ngôi nhà đang bị nguyền rủa là một miếng mỡ hoặc bơ còn sót lại trước cửa nhà.
Trộm bơ bằng ma thuật rõ ràng là một vấn đề lớn ở Ireland thời trung cổ vì các khu vực khác cũng có những câu chuyện tương tự.
3. Đậu Hà Lan
Nhà sử học Walter Kelly tin rằng đậu Hà Lan là một phần trung tâm của thần thoại Ấn-Âu, có liên quan đến “ngọn lửa thiên thể”. Huyền thoại Bắc Âu kể rằng đậu Hà Lan được thần Thor gửi đến Trái đất như một sự trừng phạt. Ông sai rồng đến làm ô nhiễm giếng nước và nguồn nước bằng đậu Hà Lan, nhưng một số hạt đậu đã rơi xuống đất và nảy mầm. Để tránh làm vị thần giận hơn, người Bắc Âu có truyền thống ăn đậu Hà Lan vào thứ Năm (Ngày của Thor).
Trong truyền thuyết của người Đức, một chủng tộc người lùn tên là Zwergs, những người đã từng rèn chiếc búa của Thor, yêu đậu Hà Lan đến mức họ sẽ đội “chiếc mũ bóng tối” ra ngoài – khiến họ trở nên vô hình – khi ăn trộm đậu trên cánh đồng của nông dân.
Trong văn hóa dân gian Anh, qua đậu có đúng chín hạt đậu có mối liên hệ kỳ lạ với sự lãng mạn, dẫn đến một truyền thống gọi là tán tỉnh bằng đậu Hà Lan. Ở Suffolk, nếu một cô gái tìm thấy một quả đậu có chín hạt sẽ đặt nó lên cây đinh lăng, điều đó có nghĩa là người độc thân trẻ tiếp theo bước vào sẽ trở thành chồng hoặc người yêu của cô ấy.
2. Củ cải
Củ cải rất được người Hy Lạp cổ đại quý trọng. Khi người Hy Lạp dâng lễ vật cho thần Apollo ở Delphi, họ đã dâng củ cải bằng vàng, bạc và chì. Củ cải cũng rất quan trọng đối với vị thần Hindu Ganesha, ngài thường được miêu tả là cầm củ cải bằng tay trái và khuyến khích các tín đồ trồng thật nhiều củ cải để họ có thể sử dụng chúng trong các lễ cúng.
Hàng năm ở Nhật Bản, củ cải cũng được dâng lên thần Daikoku-sama. Theo truyền thuyết, Daikoku-sama đã ăn quá nhiều bánh gạo và được mẹ bảo ăn một củ cải để tránh tử vong. Ngài tìm thấy một cô hầu gái đang rửa củ cải và xin một củ nhưng bị từ chối vì chủ của cô gái đó đã đếm trước rồi. May mắn thay, cô có một củ cải chia thành hai khúc có thể bẻ làm đôi, nhờ đó cứu được mạng sống của vị thần.
Một tác phẩm văn học dân gian Nga kể về củ cải được dùng để chỉ trích sự thái quá của Ivan Bạo chúa. Trong câu chuyện, thành phố Novgorod dâng tặng sa hoàng một củ cải. Trước sự ngạc nhiên của Ivan, củ cải xuất hiện một cách kỳ diệu như đầu ngựa, thứ bị cấm đối với những người theo đạo Cơ đốc ăn. Sau khi Ivan từ chối món quà, người dân Novgorod đáp lại: “Vậy ăn đầu ngựa là tội lỗi, nhưng giết người là một việc làm thiêng liêng”. Sau đó, họ ban phước cho củ cải, cho phép nó trở lại hình dạng thật.
1. Dưa chuột
Dưa chuột đã xuất hiện nhiều lần trong văn hóa dân gian thế giới và nó thường được coi là biểu tượng của khả năng sinh sản. Một truyền thuyết Phật giáo cổ xưa kể về vua Sagara, vợ của ông là Sumati, sinh được 60.000 đứa con. Thật kỳ lạ, đứa con đầu lòng của cô lại là một quả dưa chuột tên là Ikshvaku.
Ở La Mã cổ đại, phụ nữ đeo dưa chuột quanh eo để tăng khả năng mang thai. Điều kỳ lạ là loài cây này lại không được các nhà thảo dược học ở quần đảo Anh ưa thích. Họ cho rằng chúng quá lạnh đối với dạ dày con người nên là nguyên nhân gây ra bệnh tật và tử vong.
Quan điểm của người Anh rất hiếm vì dưa chuột thường gắn liền với tình dục hơn. Người Đức ở Pennsylvania tin rằng dưa chuột tốt nhất nên được gieo vào ban ngày bởi một người đàn ông trẻ khỏa thân. Họ cũng cho rằng “khả năng sinh sản rõ ràng của người gieo hạt” sẽ quyết định chiều dài của quả dưa chuột. Mối liên hệ đen tối hơn của dưa chuột với tình dục có thể được thấy trong mối liên hệ của chúng với quỷ kappa Nhật Bản – một sinh vật chuyên cưỡng hiếp phụ nữ và chỉ thỏa mãn bằng máu người hoặc dưa chuột.
Một truyền thuyết cổ xưa của người Java kể về một cặp vợ chồng hàng ngày cầu nguyện để có được một đứa con. Họ bị một tên khổng lồ độc ác tên Buto Ijo tình cờ nghe được và hắn đã đưa cho cặp vợ chồng một hạt giống dưa chuột thần kỳ sẽ sinh ra một bé gái, đổi lại Buto Ijo sẽ ăn thịt cô gái khi cô bước sang tuổi 17. Cặp đôi đồng ý, và hạt giống sinh ra một quả dưa chuột vàng, từ đó ra đời cô bé Timun Mas.
Khi cô bước sang tuổi 17, gã khổng lồ đói khát xuất hiện. Nhưng bố mẹ cô lại đưa cho Timun Mas một chiếc túi đặc biệt và bảo cô hãy chạy đi. Khi bỏ chạy, cô lấy muối ra khỏi túi và ném ra sau lưng và muối trở thành biển. Cô ném ớt bột và nó trở thành một bụi gai vướng chân Buto Ijo. Cô ném những hạt dưa chuột ngay lập tức nảy mầm khiến gã phải dừng lại ăn nhẹ. Cuối cùng cô cũng ném được một nắm mắm tôm, nó trở thành cát lún nuốt chửng người khổng lồ và Timun Mas trở về nhà với cha mẹ.
Bạn có thể đọc thêm:
Mình đang háo hức muốn nghe ý kiến của các bạn về bài viết này, hãy bình luận ngay thôi!