Cá koi là một trong những loại vật nuôi đắt giá nhất trên thế giới, những người sở hữu cá koi đẹp đều “không phải dạng vừa”, thậm chí trở nên nổi tiếng nếu may mắn có được chú cá cực phẩm. Nhưng bạn có thắc mắc tại sao chỉ là cá chép mà lại đắt như vậy? Ngoài vẻ đẹp thì còn lý do nào khiến cá koi có giá như trên trời? Hãy cùng khám phá nhé!
Bạn có biết điểm đặc biệt của chú cá trong hình trên là gì không? Đó là giá của nó: 1,8 triệu USD. Đây là chú cá koi giành chiến thắng tại cuộc thi All Japan Koi Show năm 2017 và cũng là con cá koi được bán với giá cao nhất từ trước tới nay.
Cá koi đẹp như thế nào?
Đối với người không rành thì cá koi trông giống như cá chép thường hoặc cá vàng size khủng, nhưng thực ra chúng ở đẳng cấp hoàn toàn khác nhau. Koi là một loại cá chép được người Nhật nuôi từ những năm 1700 và tìm cách lai tạo để chúng có màu sắc và hoa văn đặc biệt trên cơ thể. Người Nhật rất coi trọng cá koi và xem đó là một trong những báu vật của đất nước.
Tại Nhật Bản và trên toàn thế giới thường xuyên tổ chức các cuộc thi và đấu giá để tìm ra chú cá koi quý nhất. Người chơi cá chú ý đến nhiều yếu tố để chọn được chú cá đẹp, ví dụ như màu sắc và hoa văn trên da và vảy, kích thước và hình dạng cơ thể, thậm chí cả dáng bơi của con cá phải thướt tha đẹp mắt.
Trong số đó, đặc điểm quan trọng nhất là màu sắc. Một con cá đẹp phải có màu sắc và hoa văn hài hòa đúng theo tiêu chuẩn của từng dòng riêng biệt, ví dụ đối với dòng kohaku là những mảng màu đỏ và trắng sắc nét, dòng sanke và showa có thêm các đốm đen, dòng yamabuki phải có màu vàng ánh kim lấp lánh, v.v.
Những con cá thắng giải trong các cuộc thi thường nằm trong số những dòng nêu trên, được cho là có giá trị cực phẩm. Cá càng đẹp thì càng có nhiều người sẵn sàng chi tiền để sở hữu chúng.
Tại sao cá koi lại đắt giá đến vậy?
Bên cạnh vẻ đẹp có thể nhìn thấy bằng mắt thì còn nhiều yếu tố khác làm nên giá trị của cá koi, ví dụ như độ thuần chủng của cá và và thời gian công sức của người nuôi đã bỏ ra để tuyển chọn được chú cá đẹp.
Độ thuần chủng của cá koi
Các nhà lai tạo cá koi chính gốc tại Nhật Bản rất coi trọng vấn đề huyết thống của cá, vì mỗi bầy cá đều là sản phẩm của hàng chục năm lai tạo chọn lọc qua nhiều đời. Để so sánh, chỉ cần nhìn những con cá chép hoang dã sống trong tự nhiên vốn là họ hàng tổ tiên của cá koi. Cá tự nhiên thường có màu tối để thích nghi với môi trường và lẩn trốn khỏi những loài săn mồi, vậy làm thế nào để từ những con cá “xấu xí” đó tạo ra cá koi tuyệt đẹp như ngày nay? Đó là do các nhà lai tạo đã chọn lọc những chú cá có kích thước và màu sắc đẹp nhất và không ngừng cải thiện độ thuần chủng của cá.
Trên da của cá koi có 6 loại tế bào sắc tố tạo ra các màu sắc khác nhau là đỏ, vàng, đen, trắng, xanh lam và ánh kim. Ví dụ để có được màu đỏ cam tuyệt đẹp như chú cá 1,8 triệu đô thuộc dòng kohaku ở trên, các tế bào màu trắng chiếm phần lớn bộ da của cá và những tế bào màu đỏ tập trung thành từng mảng lớn trên nền trắng. Đỏ và trắng là những màu có ý nghĩa rất cao quý trong văn hóa Nhật Bản, tượng trưng cho niềm vui và sự thuần khiết.
Nhưng màu đẹp mới chỉ là vẻ bề ngoài. Các tế bào sắc tố nằm ở độ sâu khác nhau trên da của cá, có những tế bào nằm gần bề mặt và có những tế bào nằm sâu hơn, từ đó ảnh hưởng đến độ sáng màu. Màu càng sáng, rực rỡ và sắc nét thì giá trị càng cao.
Ngày nay đã có khoảng 120 dòng cá koi khác nhau được lai tạo, so sánh với loài chó cũng được con người rất yêu thích có khoảng 200 giống khác nhau. Tuy nhiên nếu so về công chăm sóc thì cá koi khó hơn rất nhiều.
Tuyển chọn được một chú cá đẹp là kỳ công
Mỗi con cá koi trong một lần sinh sản có thể đẻ được hàng triệu trứng, nếu nuôi lớn toàn bộ sẽ tốn chi phí khổng lồ. Do đó các nhà lai tạo phải tuyển chọn rất nhiều lần và cực kỳ nghiêm ngặt để giữ lại những con cá xuất sắc nhất, những con bị tật lỗi hoặc không đẹp sẽ bị loại bỏ. Một chủ trại cá koi nói rằng: từ 3 triệu con cá ban đầu, sau 1 năm chỉ chọn ra 15.000 con để nuôi tiếp và năm tiếp theo chỉ giữ lại 1.000 con.
Từ vài triệu trứng ban đầu, đến khi cá trưởng thành hoàn toàn chỉ còn khoảng vài trăm con là chuyện bình thường. Đó là việc rất tốn công sức và thời gian nhưng cuối cùng sẽ được đền đáp bằng những chú cá chất lượng cao nhất. Đối với chú cá triệu đô nói trên, người chủ của nó đã nuôi và đợi đến lúc nó 9 năm tuổi mới đem bán đấu giá. 1,8 triệu USD không chỉ là giá trị tiền bạc mà còn đem về kỷ lục thế giới đáng tự hào và tạo danh tiếng cho người chủ trong giới cá koi.
Thời gian, chi phí và công sức bỏ ra để nuôi cá là yếu tố chính quyết định giá của nó. Nhưng cũng giống như bất kỳ thứ hàng hóa nào khác, còn một lý do nữa đẩy giá lên cao chính là chi phí trung gian.
Các nhà buôn cá koi
Những người chuyên kinh doanh cá koi (dealer) không chỉ là những người bán cá cảnh bình thường, mà họ thực sự là những chuyên gia có hiểu biết và kinh nghiệm rất sâu về loài cá này. Họ biết cách chọn được những con cá chất lượng tốt và quen biết những trại cá nổi tiếng trong giới, nhờ vậy có thể đến tận nơi nuôi cá và tự tay lựa chọn cá đẹp để đem về bán cho người khác.
Công sức của nhà buôn đi lựa cá sẽ làm tăng thêm giá bán tới tay người mua cuối cùng. Nói cách khác, khi mua cá từ những người này, bạn sẽ phải trả thêm tiền cho thời gian và kiến thức của họ, đổi lại bạn chắc chắn sẽ sở hữu những con cá đảm bảo chất lượng.
Chi phí vận chuyển, thuế hải quan và giấy phép
Một con cá koi chất lượng muốn ra khỏi Nhật Bản để vận chuyển tới các nước khác không phải là chuyện đơn giản. Cá là động vật sống, hơn nữa sống trong môi trường nước chứ không phải trên cạn nên cần đảm bảo an toàn tối đa trong quá trình vận chuyển, thậm chí phải có người đi cùng để theo dõi.
Trại cá Kodama Koi Farm tại Nhật cho biết chi phí vận chuyển một con cá koi là khoảng 41,5 USD (khoảng gần 1 triệu VNĐ). Thực tế khách hàng thường mua nhiều cá cùng lúc, tức là phí vận chuyển cũng nhân lên nhiều lần.
Khi cá koi được đưa đến nước khác, người mua phải trả thêm một khoản thuế hải quan áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu. Các nhà buôn cũng phải xin giấy phép của nhà nước để được buôn bán cá koi hợp pháp, và khoản lệ phí này thường rất cao.
Những chi phí trên là một phần lý do đẩy giá cá koi lên rất cao khi tới tay người mua. Nếu sau này người đó muốn bán lại con cá thì còn phải cộng thêm chi phí nuôi dưỡng trong một thời gian nên giá càng đắt hơn nữa.
Các cuộc thi cá koi
Một lý do nữa khiến cho giá cá koi ngày càng cao là các cuộc thi được tổ chức thường xuyên để tìm ra những con cá tốt nhất và chủ của chúng cũng nhận được phần thưởng. Các sự kiện như vậy giúp quảng bá hình ảnh cá koi đến với nhiều người hơn và làm tăng nhu cầu sở hữu cá koi chất lượng cao. Khi cầu ngày càng lớn mà cung có hạn thì giá sẽ bị đẩy lên vì nhiều người sẵn sàng trả bất cứ giá nào để sở hữu cá đẹp.
Điều kiện để nuôi cá koi
Nếu như cá koi có giá như vậy thì tại sao người ta không nhân giống thật nhiều ở khắp mọi nơi? Đó là vì chúng đòi hỏi môi trường sống rất đặc biệt. Khí hậu của Nhật Bản tạo điều kiện tối ưu cho sự sinh trưởng và phát triển của cá koi so với các nước khác.
Nhưng nhiều nước cũng có khí hậu tương tự thì sao? Kể cả như vậy thì người Nhật vẫn có ưu thế hơn vì đã có kinh nghiệm nuôi và lai tạo cá koi rất nhiều năm, và ngày nay Nhật Bản còn đầu tư hơn nữa vào nghề này để ngày càng tạo ra nhiều cá đẹp. Hầu như không nơi nào trên thế giới đáp ứng được những điều kiện tối ưu như vậy nên nguồn cung vẫn thấp hơn nhu cầu và giá vẫn cao ngất ngưởng.
Trên đây là những lý do khiến cá koi có giá cao khủng khiếp nhưng vẫn được rất nhiều người săn đón. Bạn có đang sở hữu một chú cá koi hoặc muốn trải nghiệm loài cá này không? Hãy để lại ý kiến dưới phần bình luận nhé!
Mời bạn xem thêm các bài viết liên quan:
