Bạc hà là một thảo dược quen thuộc trong cả ẩm thực và y học. Khám phá các lợi ích của tinh dầu bạc hà cũng như cách làm tinh dầu bạc hà đơn giản tại nhè nhé.
- Tinh dầu bạc hà là gì?
- Những lợi ích của tinh dầu bạc hà
- Sảng khái tinh thần, làm mới tâm trí
- Giảm đau đầu
- Cải thiện các vấn đề tiêu hóa
- Giảm đau cơ
- Kháng khuẩn và kháng virus
- Cải thiện sức khỏe đường hô hấp
- Giảm triệu chứng hội chứng ruột kích thích (IBS)
- Giảm triệu chứng buồn nôn
- Tăng cường tâm trạng
- Chăm sóc da và tóc
- Đuổi muỗi và côn trùng
- Loại bỏ hơi thở có mùi hôi
- Cách pha loãng tinh dầu bạc hà
- Chống chỉ định khi sử dụng tinh dầu bạc hà
- Cách kết hợp tinh dầu bạc hà và các loại tinh dầu khác
Bạc hà là một loại thảo dược quen thuộc đã được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực và y học, liệu pháp hương thơm và cuộc sống hàng ngày từ thời xa xưa. Cho dù có trong kem đánh răng, kẹo cao su hay các sản phẩm chăm sóc da và làm sạch, bạn đều có thể tìm thấy nó. Tinh dầu bạc hà là một tinh chất cô đặc được chiết xuất từ cây bạc hà. Nó có hương thơm thảo mộc tươi mát và chứa nhiều lợi ích cho sức khỏe. Do đó, nó được công chúng vô cùng yêu thích và đã trở thành một trong những loại tinh dầu thiên nhiên không thể thiếu trong gia đình của nhiều người.
Tinh dầu bạc hà là gì?
Bạc hà (Mentha x piperita) là loại thảo mộc lai tự nhiên giữa hai loại bạc hà nước và bạc hà lục có mùi nồng, vị cay ấm kết hợp với dư vị mát lạnh, sảng khoái. Bạc hà thường được tìm thấy ở khắp khu vực Châu Âu và Bắc Mỹ.
Cả lá và tinh dầu từ bạc hà đều được sử dụng rộng rãi cho mục đích sức khỏe. Ngoài ra, bạc hà cũng được dùng như một chất tạo hương vị phổ biến trong thực phẩm và đồ uống, làm hương liệu trong xà phòng và mỹ phẩm.
Thành phần hoạt chất chính của tinh dầu bạc hà là menthol, có đặc tính làm mát, làm dịu và kháng khuẩn. Menthol có tác dụng đáng kể trong việc làm dịu cơ bắp và làm mới đường hô hấp và hệ tiêu hóa. Ngoài ra, tinh dầu bạc hà còn chứa menthol, menthone và các thành phần khác, kết hợp với nhau để tăng cường nhiều lợi ích của tinh dầu bạc hà.
Thành phần hóa học và hàm lượng trong tinh dầu bạc hà có thể có sự khác nhau tùy thuộc vào địa điểm cũng như cách thức sản xuất. Tuy vậy, thành phần hóa học chính thường có trong bạc hà gồm:
- Menthol: 38.45%.
- Menthone: 21.8%.
- 1,8-cineole: 5.62%.
- Neo-menthol: 4.19%.
Các loại tinh dầu bạc hà
Bạc hà (Mentha × piperita): Tinh dầu bạc hà phổ biến nhất có cảm giác mát lạnh mạnh mẽ và thường được dùng để làm tươi mới tinh thần, giảm đau đầu, cải thiện tiêu hóa, v.v.
Bạc hà dại (Field Mint) có tên khoa học là Mentha arvensis: Bạc hà dại là một loại thảo dược có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tán phong, giải nhiệt. Thường được dùng để điều trị các triệu chứng như cảm phong nhiệt, đau đầu, mắt đỏ, ngứa da.
Bạc Hà Xanh (Spearmint) tên khoa học là Mentha spicata: Nó có vị ngọt và đặc tính chống oxy hóa, thích hợp để chăm sóc da, chống viêm, giúp làm sạch chất nhầy từ đường hô hấp và thúc đẩy đường thở thông thoáng.
Bạc Hà Chanh (Lemon Mint) tên khoa học là Monarda citriodora: Hương vị có mùi cam quýt, có tác dụng thư giãn, làm dịu, thích hợp để cải thiện tâm trạng, giảm căng thẳng, v.v.
Cây bạc hà ong (Bee Balm) tên khoa học là Monarda didyma: Mùi hương nhẹ nhàng và không giống như mùi bạc hà thông thường, nó có mùi hương hoa nhẹ. Nó thường được sử dụng để thư giãn cảm xúc, giảm căng thẳng, tăng cường thần kinh và tăng cường khả năng bảo vệ.
Những lợi ích của tinh dầu bạc hà
Với tính linh hoạt của mình, tinh dầu bạc hà có thể được sử dụng để nâng cao tinh thần và cải thiện môi trường, làm cho cuộc sống hàng ngày trở nên sảng khoái và thoải mái hơn, thậm chí giúp giảm đau đầu và khó chịu ở dạ dày. Tuy nhiên, khi tận hưởng những lợi ích của tinh dầu bạc hà, bạn vẫn cần nắm vững các phương pháp sử dụng và kiêng kỵ đúng cách để đảm bảo an toàn và phát huy tối đa hiệu quả. Bây giờ chúng ta hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về đặc điểm của tinh dầu bạc hà, khám phá nhiều chức năng và ứng dụng của nó và lựa chọn sáng suốt các sản phẩm tinh dầu thiên nhiên chất lượng cao để mang những lợi ích của tinh dầu bạc hà vào cuộc sống hàng ngày của bạn!
Sảng khái tinh thần, làm mới tâm trí
Hương thơm mát lạnh của tinh dầu bạc hà có thể giúp bạn sảng khoái tinh thần, cải thiện khả năng tập trung và trạng thái tinh thần. Khi bạn cảm thấy mệt mỏi hoặc buồn ngủ, sử dụng tinh dầu bạc hà có thể giúp xua tan cơn buồn ngủ hiệu quả và giữ cho não bạn tỉnh táo.
Gợi ý sử dụng: Sử dụng máy khuếch tán tinh dầu hoặc thêm tinh dầu vào nước để tạo thành bình xịt và xịt vào không khí để cải thiện khả năng tập trung.
Giảm đau đầu
Tinh dầu bạc hà có chứa menthol, có tác dụng giảm đau tự nhiên và đặc biệt thích hợp để làm giảm đau đầu hoặc đau nửa đầu. Bạn có thể pha loãng tinh dầu bạc hà và thoa lên thái dương hoặc trán, ấn nhẹ để thư giãn hiệu quả các cơ đầu và giảm đau đầu.
Cách sử dụng được đề xuất: Pha loãng tinh dầu bạc hà và dầu nền theo tỷ lệ 1:3, nhẹ nhàng thoa lên thái dương và trán, ấn trong vài phút để giúp giảm đau đầu.
Cải thiện các vấn đề tiêu hóa
Tinh dầu bạc hà rất tốt cho hệ tiêu hóa. Nó có thể làm giảm các triệu chứng khó chịu ở dạ dày như đầy hơi, ợ hơi, táo bón, v.v. và thúc đẩy tiêu hóa.
Đề xuất sử dụng: Pha loãng tinh dầu bạc hà và massage lên bụng để giúp làm giảm các triệu chứng khó chịu ở hệ tiêu hóa.
Giảm đau cơ
Tinh dầu bạc hà có tác dụng làm dịu và có thể được sử dụng để làm giảm tình trạng mệt mỏi cơ và đau khớp. Cảm giác mát lạnh của nó có thể giúp thư giãn cơ và giảm đau do tập thể dục quá mức hoặc căng thẳng.
Đề xuất sử dụng: Pha loãng tinh dầu bạc hà và nhẹ nhàng massage vào vùng bị đau để giúp làm dịu cơ và khớp bị căng cứng.
Kháng khuẩn và kháng virus
Tinh dầu bạc hà có đặc tính kháng khuẩn và kháng vi-rút mạnh, có thể ức chế hiệu quả sự phát triển của vi khuẩn và vi-rút, có tác dụng nhất định trong việc làm giảm các triệu chứng như cảm lạnh, ho và đau họng.
Đề xuất sử dụng: Pha loãng tinh dầu bạc hà và thoa lên ngực hoặc cổ, hoặc sử dụng máy khuếch tán để khuếch tán trong không khí để giúp làm giảm các triệu chứng về đường hô hấp.
Cải thiện sức khỏe đường hô hấp
Tinh dầu bạc hà có tác dụng làm mát và hữu ích cho các vấn đề về hô hấp như nghẹt mũi, ho và hen suyễn. Nó có thể làm sạch chất nhầy từ đường hô hấp và giúp thư giãn phế quản, giúp thở dễ dàng hơn.
Đề xuất sử dụng: Pha loãng tinh dầu bạc hà và thoa lên ngực, lưng, cổ họng hoặc xung quanh cánh mũi, hoặc thêm một vài giọt vào nước nóng để xông hơi để giảm khó chịu do nghẹt mũi, ho, v.v.
Giảm triệu chứng hội chứng ruột kích thích (IBS)
Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một hội chứng tiêu hóa chức năng, mạn tính, đặc trưng bởi đau bụng tái phát và thay đổi thói quen đại tiện như đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón,…
Một nghiên cứu năm 2019 trên 835 bệnh nhân mắc IBS điều trị bằng tinh dầu bạc hà nhận thấy kết quả cải thiện tình trạng đau bụng cùng các triệu chứng toàn thân của IBS. Từ đó tinh dầu bạc hà đã được chứng minh là một liệu pháp an toàn và hiệu quả để giảm các triệu chứng ở người mắc hội chứng ruột kích thích.
Ngoài ra, lợi ích của tinh dầu bạc hà trong việc giảm triệu chứng của hội chứng ruột kích thích (IBS) cũng nhờ vào tác dụng chống co thắt cơ trơn, điều chỉnh độ nhạy nội tạng, kháng khuẩn và chống viêm với liều tối đa thông thường là 540mg/ngày.
Giảm triệu chứng buồn nôn
Buồn nôn sau phẫu thuật là hiện tượng thường gặp, gây khó chịu cho bệnh nhân. Một nghiên cứu năm 2016 kết luận rằng sử dụng tinh dầu bạc hà để hít là phương pháp điều trị đầu tiên và khả thi cho chứng buồn nôn ở bệnh nhân sau phẫu thuật tim.[6]
Một nghiên cứu khác năm 2020 ở những bệnh nhân trải qua phẫu thuật tim cho thấy sử dụng liệu pháp xông tinh dầu bạc hà trước khi rút ống nội khí quản sau phẫu thuật làm giảm tần suất, thời gian và mức độ nghiêm trọng của cơn buồn nôn và nôn hậu phẫu.
Tinh dầu bạc hà cũng được đánh giá làm giảm đáng kể tần suất buồn nôn, nôn và mức độ nghiêm trọng của buồn nôn khi bôi một giọt vào vị trí giữa môi trên và mũi, 3 lần/ngày trong 5 ngày ở bệnh nhân ung thư đang hóa trị. Từ đó, có thể khuyến cáo sử dụng tinh dầu bạc hà cùng với thuốc chống nôn sau hóa trị liệu với nguy cơ nôn vừa và thấp.
Tăng cường tâm trạng
Tinh dầu bạc hà có tác dụng kép là làm mới và làm dịu, có thể làm giảm lo âu và căng thẳng, giúp cải thiện tâm trạng và khiến bạn cảm thấy thư giãn và vui vẻ hơn.
Gợi ý sử dụng: Khuếch tán tinh dầu bạc hà hoặc nhỏ vài giọt tinh dầu vào lòng bàn tay và hít thở sâu để giúp thư giãn tâm trí và cải thiện tâm trạng.
Chăm sóc da và tóc
Tinh dầu bạc hà có tác dụng làm mát và có thể giúp điều chỉnh sự tiết dầu của da. Nó cũng có tác dụng chống viêm nhẹ, giúp giảm mụn và viêm, và đặc biệt phù hợp với da dầu và da dễ bị mụn.
Đề xuất sử dụng: Pha loãng tinh dầu bạc hà và nhẹ nhàng massage lên vùng da bị mụn hoặc da dầu để giúp cân bằng dầu, làm dịu cơn đau do viêm và làm mát các triệu chứng sốt.
Tinh dầu bạc hà 3% có thể giúp tóc phát triển nhanh hơn thông qua việc gia tăng lưu lượng máu ở da. Do đó, tinh dầu bạc hà có khả năng kích thích mọc tóc cực kỳ hiệu quả. Chúng là công cụ ngăn ngừa tình trạng rụng tóc ở rất nhiều người.
Đuổi muỗi và côn trùng
Hương thơm nồng nàn của tinh dầu bạc hà cũng có thể xua đuổi muỗi và côn trùng, khiến nó trở thành chất xua đuổi côn trùng tự nhiên cho các hoạt động ngoài trời. Ngoài ra, nó cũng có thể giúp làm trong lành không khí và ngăn ngừa sâu bọ trong môi trường gia đình.
Đề xuất sử dụng: Pha loãng tinh dầu bạc hà với dầu nền và thoa lên vùng da hở, hoặc thêm vào máy khuếch tán để giúp xua đuổi muỗi và côn trùng.
Loại bỏ hơi thở có mùi hôi
Menthol, thành phần chính của tinh dầu bạc hà, có tác dụng làm hơi thở thơm mát và khử mùi hôi miệng. Tuy nhiên, cần lưu ý tránh nuốt phải và đảm bảo tinh dầu có chất lượng nguyên chất để đảm bảo an toàn.
Hướng dẫn sử dụng: Pha 3 giọt tinh dầu bạc hà vào 50 ml nước và lắc đều. Súc miệng bằng tinh dầu bạc hà pha loãng để giúp hơi thở thơm mát.
Cách pha loãng tinh dầu bạc hà
Vì tinh dầu bạc hà có nồng độ cao nên cần pha loãng thích hợp khi sử dụng ngoài da. Nhìn chung, tỷ lệ pha loãng tinh dầu bạc hà thường là 1% đến 3%.
- Tỷ lệ pha loãng 1% (thích hợp cho da nhạy cảm hoặc người dùng lần đầu) : thêm 1 giọt tinh dầu bạc hà vào mỗi 10 ml dầu nền (như dầu ô liu, dầu hạnh nhân ngọt, dầu jojoba, v.v.).
- Tỷ lệ pha loãng 2% (thích hợp cho mục đích sử dụng hàng ngày nói chung) : thêm 2 giọt tinh dầu bạc hà vào mỗi 10 ml dầu nền.
- Tỷ lệ pha loãng 3% (thích hợp cho tình trạng đau nhức cơ hoặc đau đầu nghiêm trọng hơn, v.v.) : thêm 3 giọt tinh dầu bạc hà vào mỗi 10 ml dầu nền.
Chống chỉ định khi sử dụng tinh dầu bạc hà
Phụ nữ có thai và cho con bú nên thận trọng khi sử dụng
Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú nên tránh sử dụng tinh dầu bạc hà vì menthol trong tinh dầu có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của thai nhi hoặc trẻ sơ sinh. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Tránh sử dụng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Tinh dầu bạc hà không phù hợp với trẻ sơ sinh dưới 2 tuổi. Thành phần menthol có thể gây kích ứng đường hô hấp của trẻ em và thậm chí có thể gây khó thở.
Phản ứng dị ứng
Khi sử dụng tinh dầu bạc hà, nên thử phản ứng dị ứng trên da trước. Những người bị dị ứng với thành phần bạc hà nên tránh sử dụng để tránh bị đỏ, ngứa hoặc các phản ứng dị ứng khác.
Tránh tiếp xúc với mắt
Tinh dầu bạc hà có chứa menthol mạnh, vì vậy nên tránh tiếp xúc trực tiếp với vùng da quanh mắt. Nếu vô tình dính vào mắt, có thể gây cảm giác nóng rát hoặc châm chích mạnh và cần rửa sạch bằng nước sạch ngay lập tức.
Tránh dùng quá liều
Tinh dầu bạc hà cần được pha loãng khi sử dụng. Sử dụng quá nhiều hoặc tiếp xúc kéo dài có thể gây kích ứng da, đau đầu, buồn nôn và các triệu chứng khác.
Thận trọng khi dùng cho bệnh nhân động kinh
Người bị động kinh nên tránh sử dụng các loại tinh dầu có thể kích thích hệ thần kinh, chẳng hạn như tinh dầu bạc hà, để tránh làm tăng nguy cơ co giật. Người bị động kinh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng tinh dầu để đảm bảo an toàn.
Bệnh nhân bị thiếu men G6PD nên thận trọng khi sử dụng
Một số sản phẩm có chứa thành phần bạc hà như Tiger Balm, Green Oil, Wintergreen Oil, White Flower Oil có thể chứa methyl salicylate, đây là thành phần mà người bị favism cần tránh. Do đó, khi sử dụng các sản phẩm có chứa bạc hà, người bị favism (thiếu men G6PD) nên kiểm tra kỹ danh sách thành phần để đảm bảo sản phẩm không chứa các thành phần như long não hoặc methyl salicylate, hoặc sử dụng sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn.
Cách kết hợp tinh dầu bạc hà và các loại tinh dầu khác
Kết hợp với tinh dầu hoa oải hương: Hoa oải hương có đặc tính làm dịu và thư giãn, khi kết hợp với tinh dầu bạc hà, có thể giúp thư giãn tâm trí và cơ thể, đồng thời mang lại cảm giác sảng khoái, thích hợp để giảm căng thẳng và cải thiện giấc ngủ.
Kết hợp với tinh dầu hương thảo: Hương thảo giúp cải thiện sự tập trung và trí nhớ. Khi kết hợp với tinh dầu bạc hà, nó có thể tăng cường hiệu ứng sảng khoái và thích hợp sử dụng khi bạn cần tập trung.
Kết hợp với tinh dầu họ cam quýt (ví dụ: cam, chanh, bưởi): Những loại tinh dầu này có mùi thơm tươi mát và đặc tính nâng cao tinh thần, khi pha trộn với tinh dầu bạc hà, chúng sẽ mang lại mùi hương tươi mát giúp cải thiện tâm trạng của bạn.
Kết hợp với tinh dầu khuynh diệp: Khuynh diệp có mùi thơm mát và tác dụng làm sạch đường hô hấp. Kết hợp với tinh dầu bạc hà có thể tăng cảm giác mát lạnh và giúp làm giảm khó chịu về đường hô hấp như nghẹt mũi.
Kết hợp với tinh dầu tràm trà: Tinh dầu tràm trà được biết đến với đặc tính kháng khuẩn và khi kết hợp với tinh dầu bạc hà, có thể dùng để làm sạch và thanh lọc không khí hoặc dùng trong các công thức kháng khuẩn để chăm sóc da.
Hy vọng sau những thông tin hữu ích trên, bạn đã hiểu rõ hơn về những tác dụng của tinh dầu bạc hà. Không chỉ vậy, quan tâm đến tác dụng phụ và những vấn đề liên quan giúp bạn có cách ứng dụng tinh dầu bạc hà tốt hơn cho cuộc sống.
Một số thông tin hữu ích khác:
Mình muốn nghe suy nghĩ của các bạn về bài viết này. Bạn có gì muốn chia sẻ không?