Nhiều bố mẹ vẫn lo lắng việc cho trẻ sơ sinh nằm sấp có tác hại, dễ gây ngạt thở, đột tử khi ngủ… Nhưng WHO lại khuyến khích nên cho trẻ nằm sấp mỗi ngày. Cùng tìm hiểu việc nằm sấp có tác dụng gì và cách nằm sấp tốt cho trẻ nhỏ phát triển nhanh nhé.
Mặc dù có nhiều cách để thúc đẩy sự phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, nhưng “tư thế nằm sấp” là quan trọng nhất. Nhiều phụ huynh cũng rất coi trọng Tummy Time, nhưng họ không hiểu lý do và cách thực hiện. Bài viết hôm nay sẽ giải thích, và cha mẹ chắc chắn sẽ tự tin hơn sau khi tìm hiểu.
Nằm sấp có tác dụng gì?
Hoạt động nằm sấp là một hình thức hoạt động thể chất được khuyến khích cho trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi (chủ yếu là dưới 6 tháng tuổi). Điều này có nghĩa là dưới sự khuyến khích và giám sát của người lớn, trẻ sơ sinh nằm sấp khi thức và cử động chân tay và thân mình mà không bị hạn chế.
Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo rằng trẻ sơ sinh dưới một tuổi nên được nằm sấp mỗi ngày; và hầu hết các chuyên gia đều khuyên rằng trẻ sơ sinh nên được nằm sấp tổng cộng một giờ mỗi ngày khi được ba tháng tuổi.
Các hoạt động nằm sấp hàng ngày cho trẻ sơ sinh có thể rèn luyện các cơ cổ và lưng, có lợi cho sự phát triển của cột sống và khả năng kiểm soát đầu, có lợi cho sự phát triển sau này của các chuyển động lớn như lật người, ngồi, bò và đứng; nó có thể huy động nhiều hệ thống cảm giác hơn và thúc đẩy sự phát triển nhận thức; nó giúp nhu động ruột và làm giảm đầy hơi ruột; nó có thể làm tăng tiêu thụ năng lượng và tránh tăng cân nhanh ở trẻ sơ sinh, do đó ngăn ngừa tình trạng thừa cân và béo phì; nó có thể tránh đầu nghiêng và đầu phẳng do nằm ngửa trong thời gian dài và có lợi cho sự phát triển hình dạng đầu.
Thời gian nằm sấp giúp bé phát triển về nhiều mặt và những lợi ích của nó bao gồm:
Phòng ngừa hội chứng đầu phẳng
Hội chứng đầu phẳng là tình trạng hộp sọ của trẻ sơ sinh bị biến dạng, đầu của trẻ có thể bị bẹp, ảnh hưởng đến sự cân xứng của đầu trẻ. Về lâu dài, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thị lực, thính giác, v.v.
Nằm sấp có thể giúp giảm áp lực lên đầu trẻ, tránh tình trạng đầu trẻ thường xuyên bị đè xuống và thói quen nằm nghiêng, đồng thời ngăn ngừa trẻ bị hội chứng đầu bẹt.
Phát triển khả năng nâng đầu của bé
Trong thời gian nằm sấp, trẻ sẽ cố gắng ngẩng đầu theo nhiều hướng khác nhau, điều này có thể giúp trẻ rèn luyện cơ cổ, vai và các cơ khác cũng như phát triển khả năng ngẩng đầu.
Tăng cường khả năng di chuyển
Thời gian nằm sấp giúp trẻ tăng cường các cơ cốt lõi và khả năng giữ thăng bằng khi nằm sấp, đồng thời tạo nền tảng tốt để trẻ lật người, ngồi, bò và thậm chí là đi bộ trong tương lai.
Cải thiện nhận thức không gian của bé
Trẻ sơ sinh thường nằm ngửa và chỉ nhìn thấy trần nhà, nhưng trong thời gian nằm sấp, trẻ sẽ có môi trường thị giác và giác quan mới, có thể với tay chạm vào đồ vật và tiến về phía trước, điều này rất hữu ích cho việc phát triển nhận thức không gian của trẻ.
Tăng cường hệ thống hô hấp
Tư thế ngủ nằm sấp giúp mở rộng không gian phổi, làm cho việc hô hấp dễ dàng hơn. Điều này có thể giúp trẻ tăng cường sự linh hoạt của hệ thống hô hấp, đồng thời giảm nguy cơ các vấn đề hô hấp như viêm họng và sưng amidan.
Giảm nguy cơ trào ngược dạ dày
Khi ngủ nằm sấp áp lực lên dạ dày giảm, nhờ đó mà hiện tượng trào ngược dạ dày được ngăn ngừa. Nhờ vậy mà trẻ được tránh cảm giác khó chịu sau bữa ăn và có giấc ngủ tốt hơn.
Tại sao trẻ ngủ nằm sấp có thể thông minh hơn?
Với khảo sát được thực hiện từ một nhóm nghiên cứu của trường Đại học Harvard thì có thể xuất hiện khả năng trẻ ngủ nằm sấp thông minh. Và thực tế thì tư thế này cũng có mối liên hệ nhất định đối với sự phát triển thông minh của trẻ:
Cung cấp nhiều oxy cho não
Khi trẻ ngủ nằm sấp, cổ và đầu ở vị trí thấp hơn so với cơ thể, nhờ đó mà tạo điều kiện tối ưu cho sự lưu thông lưu lượng máu và oxy đến não. Điều này cải thiện việc cung cấp dưỡng chất cho não bộ, giúp tối ưu hóa sự phát triển của các phần của não có liên quan đến học hỏi và tư duy.
Hỗ trợ giấc ngủ sâu và tập trung
Tư thế ngủ nằm sấp có thể giúp trẻ có giấc ngủ sâu hơn. Giấc ngủ sâu là quá trình quan trọng để não có thời gian xử lý thông tin, cải thiện trí nhớ và tập trung. Điều này có thể giúp trẻ học tốt hơn và đạt được hiệu suất cao trong các hoạt động học tập.
Cải thiện cảm giác vị trí cơ thể
Có thể lý giải trẻ ngủ nằm sấp thông minh trên phương diện cải thiện cảm giác vị trí cơ thể của trẻ. Điều này có nghĩa rằng trẻ có khả năng biết được vị trí của cơ thể của mình trong không gian mà không cần nhìn. Cảm giác vị trí cơ thể rất cần thiết đối với phát triển kỹ năng di chuyển, tập trung và tương tác xã hội của trẻ.
Giảm căng thẳng và giúp trẻ cảm thấy thoải mái
Tư thế ngủ nằm sấp giúp giảm căng thẳng lên cơ bắp cổ và vai của trẻ. Điều này giúp trẻ thư giãn hơn trong giấc ngủ. Không những thế, khi nằm sấp trẻ có được tư thế ngủ tự nhiên và thoải mái theo sở thích của trẻ. Việc ngủ nằm sấp giúp trẻ cảm thấy thư giãn và thích thú hơn trong giấc ngủ.
Hỗ trợ hệ xương và cơ bắp phát triển
Tư thế ngủ nằm sấp cũng có thể tạo áp lực nhẹ lên các cơ bắp và xương của trẻ. Điều này có thể giúp cải thiện sự phát triển của hệ thống cơ bắp và xương, nhờ đó mà trẻ có khả năng cải thiện hoạt động thể chất và di chuyển tốt hơn.
Tóm lại, ngủ nằm sấp tối ưu hóa cung cấp oxy và dưỡng chất cho não, tạo môi trường giấc ngủ tốt và cải thiện sự phát triển cơ bắp và xương. Đây chính là một phần cơ sở để giải thích cho tư thế trẻ ngủ nằm sấp thông minh.
Các biện pháp phòng ngừa khi nằm sấp
Mặc dù tư thế ngủ nằm sấp mang lại nhiều lợi ích cho sự phát triển của trẻ nhưng đây lại là tư thế ngủ nguy hiểm vì nó gây ra nhiều nguy hiểm đe dọa tính mạng trẻ như:
- Không nên cho trẻ ngủ ở tư thế nằm sấp để phòng ngừa hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh. Để tránh tình trạng sặc sữa và trớ sữa, nên bắt đầu cho trẻ vận động sau khi ăn từ nửa giờ đến một giờ.
- Khi thực hiện các bài tập nằm sấp, trẻ cần được đặt trên giường/bàn/thảm tập bò an toàn trong tầm nhìn của cha mẹ để tránh té ngã và nguy hiểm. Trong quá trình thực hiện, cha mẹ cần luôn chú ý xem miệng và mũi của trẻ có nguy cơ bị tắc nghẽn hay không.
- Sử dụng mặt phẳng mềm: chọn một mặt phẳng mềm như nệm hoặc giường cho trẻ ngủ nằm sấp. Tránh sử dụng các bề mặt cứng hoặc để trẻ nằm trên thú nhồi bông.
- Loại bỏ đồ vật nguy hiểm: trước khi trẻ đi vào giấc ngủ, hãy đảm bảo không có đồ vật nhỏ, đồ chơi hoặc bất cứ vật gì đặt gần khu vực đầu của trẻ vì chúng có thể gây nguy hiểm cho trẻ trong khi ngủ.
- Kiểm tra tư thế: khi trẻ đã nằm sấp, hãy đảm bảo rằng đầu và mặt của trẻ không bị che phủ bởi chăn, gối hoặc bất kỳ vật dụng nào khác. Điều này đảm bảo rằng trẻ có đủ không khí để thở.
- Giám sát liên tục: trẻ cần được giám sát thường xuyên khi ngủ nằm sấp, đặc biệt là trong giai đoạn đầu đời. Điều này giúp đảm bảo an toàn và giúp ngăn chặn nguy cơ ngạt thở do nằm sấp quá lâu.
- Giảm nguy cơ trào dạ dày: nếu trẻ vừa ăn xong thì hãy đảm bảo rằng trẻ nằm nghiêng khi ngủ để giảm nguy cơ trào dạ dày.
- Không mặc quần áo có dây để tránh nguy cơ trẻ bị thắt chặt quanh cổ hoặc cơ thể, tránh trường hợp trẻ nằm ngủ trong tư thế tự do bị quấn phải dây và có nguy cơ ngạt thở.
- An toàn ngủ luôn là yếu tố cần được ưu tiên hàng đầu khi trẻ ngủ nằm sấp. Nếu thực hiện đúng những lưu ý này thì cha mẹ có thể giúp trẻ có cơ hội phát huy mọi yếu tố để trẻ ngủ nằm sấp thông minh mà vẫn đảm bảo sự an toàn cho con của mình.
Độ tuổi phù hợp để cho trẻ nằm sấp
Bạn có thể bắt đầu việc nằm sấp khi bé về nhà sau khi sinh. Bắt đầu sớm có thể cải thiện khả năng chịu đựng nằm sấp của bé. Bắt đầu với vài phút mỗi ngày và tăng dần lên ít nhất 30 phút mỗi ngày.
Cần lưu ý rằng mỗi bài tập nên được thực hiện khi bé đang trong tâm trạng tốt. Nếu trẻ khóc và cáu kỉnh trong khi tập, cần lật trẻ lại để nghỉ ngơi và an ủi kịp thời. Sử dụng khuôn mặt người hoặc đồ chơi phù hợp để thu hút trẻ có thể tăng sức bền của trẻ.
Khi quá trình phát triển vận động thô của trẻ tiến triển, trẻ có thể dần học được các kỹ năng như “nâng đầu khi nằm sấp” – “nằm sấp chống khuỷu tay” – “nằm sấp chống lòng bàn tay” – “lật người khi nằm sấp” v.v.
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ 1–3 tháng tuổi mới phát triển khả năng kiểm soát cổ. Thời gian nằm sấp giúp phát triển các cơ mà chúng cần để lật, ngồi dậy, bò và đi bộ. Bố mẹ cần luôn ở bên con trong thời gian nằm sấp này.
Trẻ lớn hơn, 4–7 tháng tuổi. Trẻ vẫn nên được người lớn giám sát, ngay cả khi trẻ có thể biết lật tốt và ngồi với một số trợ giúp. Thời gian nằm sấp giúp trẻ tập nâng đầu và ngực hơn nữa bằng cách duỗi thẳng cánh tay. Điều này giúp tăng cường cơ bắp tay, cơ ngực và cơ lưng.
Trẻ sơ sinh bị tật cổ được gọi là tật vẹo cổ (tortikolliss). Cơ cổ thắt chặt giữ cho em bé không quay đầu. Thời gian nằm sấp khuyến khích trẻ sơ sinh quan sát xung quanh và cùng với các bài tập mà bác sĩ sẽ chỉ cho bạn, có thể giúp cơ cổ của trẻ thư giãn.
Một số trẻ bị hội chứng bẹp đầu do tư thế. Điều này xảy ra khi trẻ sơ sinh nằm ngửa quá nhiều và để đầu ở một tư thế trong những tháng đầu đời. Điều này có thể làm cho đầu trẻ bị bẹp lại ở vị trí tiếp xúc nhiều với mặt giường, ở một bên hoặc phía sau đầu. Nằm sấp giúp trẻ phòng tránh tật hội chứng đầu phẳng do lúc này đầu trẻ được tự do, và không chịu áp lực khi tiếp xúc với mặt giường.
Cách thực hiện thời gian nằm sấp
Đối với trẻ sơ sinh:
Bắt đầu cho trẻ sơ sinh nằm sấp bằng cách đặt trẻ nằm sấp trên ngực hoặc ngang đùi bạn trong vài phút mỗi lần, hai hoặc ba lần một ngày. Khi nằm sấp, bé có thể tập nâng đầu và tăng cường sức mạnh cho cơ cổ và vai. Khi bé đã quen, bạn có thể tập lâu hơn một chút.
Đối với trẻ lớn hơn:
Đặt chăn xuống khu vực thoáng trên sàn. Đặt trẻ nằm sấp trên chăn trong 3–5 phút để bắt đầu, vài lần mỗi ngày. Em bé của bạn có thể quấy khóc và bực bội trong tư thế này. Giữ thời gian nằm sấp ngắn cho các buổi đầu tiên và dần dần kéo dài thời gian. Bạn cũng nên dành thời gian nằm sấp khi con bạn được cho ăn, thay tả và vui chơi.
Khi bé đã quen, hãy cho con của bạn nằm sấp xuống thường xuyên hơn hoặc trong thời gian dài hơn. Các chuyên gia khuyến nghị rằng trẻ sơ sinh nên nằm sấp khoảng 1 giờ mỗi ngày khi trẻ được 3 tháng tuổi.
Tạo ra một số tiếng động hoặc lắc lư để con bạn ngước nhìn và đẩy hai vai lên. Đặt một món đồ chơi yêu thích trước mặt bé để khuyến khích trẻ vươn người và cử động về phía trước.
Đối với trẻ sơ sinh tật vẹo cổ hoặc hội chứng đầu phẳng:
Bài tập này rất tốt cho trẻ sơ sinh bị tật vẹo cổ và / hoặc bị đầu phẳng, đồng thời có thể giúp điều trị cả hai vấn đề. Đặt trẻ nằm trong lòng bạn trong thời gian nằm sấp. Đặt em bé của bạn quay đầu ra xa bạn. Sau đó, nói chuyện hoặc hát cho bé nghe. Khuyến khích con của bạn quay lại và đối mặt với bạn. Thực hiện bài tập này trong 10–15 phút.
Một số thông tin khác:
Các bạn ơi, hãy chia sẻ ý kiến của mình về bài viết này nhé!