Tiền điện tử cùng với blockchain được coi là công nghệ của tương lai, làm thay đổi cách chúng ta sinh hoạt, làm việc và giải trí mà không ai có thể tưởng tượng ra trước đây. Tuy nhiên công nghệ mới luôn đi kèm với những vấn đề mới, và một trong những vấn đề lớn nhất của tiền điện tử là tốn rất nhiều điện năng để “đào coin”. Vậy tại sao khai thác tiền điện tử lại tốn điện và tốn nhiều đến mức nào? Hãy cùng khám phá nhé!
- Khai thác tiền điện tử tốn rất nhiều điện và ảnh hưởng tới môi trường
- Khai thác tiền điện tử là gì?
- Dàn máy khai thác tiền điện tử là như thế nào?
- Tại sao khai thác tiền điện tử lại tốn nhiều năng lượng?
- Cụ thể là tốn bao nhiêu năng lượng?
- Sử dụng nhiều năng lượng có hại cho môi trường như thế nào?
- Có cách nào để khắc phục vấn đề năng lượng của tiền điện tử?
- Những loại tiền điện tử nào tiết kiệm năng lượng hơn Bitcoin?
Khai thác tiền điện tử tốn rất nhiều điện và ảnh hưởng tới môi trường
Tỷ phú Elon Musk đã từng “gây sốc” cho thị trường tiền điện tử vào năm 2021 khi tuyên bố hãng xe điện Tesla sẽ không chấp nhận dùng Bitcoin để mua xe nữa. Lý do ông đưa ra là vì khai thác tiền điện tử tiêu tốn quá nhiều năng lượng được sản xuất từ nhiên liệu hóa thạch, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
Sau đó vào tháng 5/2022 Elon Musk còn thực hiện một nước đi gây chú ý nữa là giao những bộ pin Megapack của Tesla cho một cơ sở khai thác bitcoin ở Texas (Mỹ) để sử dụng năng lượng mặt trời thay cho điện truyền thống.
Bitcoin, Ethereum, Dogecoin và nhiều loại tiền điện tử phổ biến khác đã đạt giá trị cao kỷ lục trong năm 2021, chưa kể các NFT dựa vào tiền điện tử. Điều đó làm dấy lên lo ngại về năng lượng bị sử dụng ngày càng nhiều để khai thác các đồng tiền này. Thậm chí kể cả khi thị trường tiền điện tử sụp đổ trong năm 2022 thì hoạt động đào coin trên thế giới vẫn tiêu thụ lượng điện năng tương đương với cả đất nước Argentina và lượng khí thải carbon tương đương với Hy Lạp, theo một báo cáo nghiên cứu được công bố vào tháng 2.
Điện năng dùng để khai thác tiền điện tử càng nhiều, lượng rác thải công nghệ và khí thải carbon cũng tăng lên, làm trầm trọng thêm vấn đề khí hậu vốn đã rất “nóng” trên thế giới.
Vậy tại sao khai thác tiền điện tử lại ảnh hưởng nặng nề đến năng lượng và khí hậu như thế?
Khai thác tiền điện tử là gì?
Lấy ví dụ đồng Bitcoin: khi một đồng được giao dịch, các máy tính trên toàn thế giới sẽ chạy đua để hoàn thành một phép tính tạo ra một con số theo hệ thập lục phân gồm 64 chữ số, hay còn gọi là “hash”, dành riêng cho bitcoin đó. Hash này được đưa vào một cơ sở dữ liệu công khai để bất kỳ ai cũng có thể xác nhận rằng đã có giao dịch được thực hiện cho đồng bitcoin đó. Máy tính nào hoàn thành được phép tính đó trước tiên sẽ nhận được phần thưởng là 6,2 Bitcoin, tương đương khoảng 120.000 USD theo giá hiện tại. Đó chính là số Bitcoin đã được “đào” thành công.
Các loại tiền điện tử và NFT khác cũng sử dụng phương pháp khai thác tương tự.
Dàn máy khai thác tiền điện tử là như thế nào?
Để đào coin theo phương pháp như trên chỉ cần một máy tính đơn giản nhưng phải có nhiều card đồ họa (GPU) chứ không chỉ 1 card như máy tính bình thường. Các dàn máy khai thác tiền điện tử chuyên nghiệp thường sử dụng GPU hiệu suất mạnh của Nvidia và AMD để xử lý các phép tính và cần cung cấp nguồn điện công suất cao.
Cơn sốt tiền điện tử khiến nhiều người lao vào khai thác dẫn đến tình trạng thiếu card đồ họa trên thế giới trong thời gian qua, làm cho chúng bị đẩy giá lên rất cao.
Tại sao khai thác tiền điện tử lại tốn nhiều năng lượng?
Những card đồ họa trong dàn máy đào coin phải hoạt động liên tục 24 giờ một ngày, tức là tốn nhiều điện hơn bất kỳ máy tính thông thường nào. Một dàn máy dùng 3 GPU có thể tiêu thụ ít nhất 1.000 watt điện trong lúc đang hoạt động, tương đương với một máy điều hòa không khí kích thước trung bình.
Các “trại” khai thác tiền điện tử có thể sở hữu tới hàng trăm, thậm chí hàng nghìn dàn máy như vậy. Ví dụ như một trung tâm khai thác ở Kazakhstan vận hành 50.000 giàn máy và một trại ở Trung Quốc khai thác 750 bitcoin mỗi tháng có hóa đơn tiền điện hơn 1 triệu USD.
Dàn máy đào coin không chỉ tốn điện mà còn sinh ra nhiệt, càng nhiều máy thì nhiệt thải ra càng nhiều. Để tránh nhiệt độ cao làm hư các thiết bị điện tử thì phải có hệ thống làm mát tốt. Các máy khai thác thường gắn thêm nhiều quạt máy tính, nhưng nếu số lượng dàn máy quá nhiều thì như vậy là không đủ mà phải làm mát từ bên ngoài. Các cơ sở nhỏ có thể dùng quạt cây, nhưng các trung tâm lớn cần làm mát mạnh hơn nên cũng tốn nhiều điện hơn.
Cụ thể là tốn bao nhiêu năng lượng?
Theo Digiconomist ước tính, một giao dịch Bitcoin cần khoảng 1.449 kWh điện để hoàn thành, tương đương với khoảng 50 ngày sử dụng điện của một hộ gia đình bình thường ở Mỹ. Nếu quy ra tiền thì chi phí trung bình cho mỗi kWh điện ở Mỹ là gần 12 cent, vậy một giao dịch Bitcoin sẽ khiến hóa đơn tiền điện tăng thêm xấp xỉ 173 USD (khoảng 4 triệu VNĐ).
Cũng theo thống kê từ nguồn trên, hoạt động khai thác Bitcoin sử dụng năng lượng ngang với cả đất nước Argentina, khoảng 131,26 terawatt-giờ điện mỗi năm, tức là nằm trong top 30 quốc gia tiêu thụ nhiều năng lượng nhất trên thế giới. Lượng điện dùng để khai thác Bitcoin đạt đỉnh cao nhất vào cuối năm 2021 và đầu năm 2022, tốn hơn 200 terawatt-giờ điện.
Sử dụng nhiều năng lượng có hại cho môi trường như thế nào?
Nhiên liệu hóa thạch như dầu mỏ, than đá, khí tự nhiên là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu của thế giới, ví dụ đối với nước Mỹ chiếm hơn 60% tổng năng lượng. Khí CO2 sinh ra từ nhiên liệu hóa thạch được thải vào khí quyển, nó có đặc tính giữ nhiệt từ ánh sáng mặt trời và gây ra hiệu ứng nhà kính làm khí hậu Trái đất thay đổi.
Khi các dàn máy khai thác tiền điện tử tiêu thụ nhiều điện hơn thì các nhà máy điện ở khu vực đó phải sản xuất nhiều điện hơn để cung cấp, vì vậy cần đốt nhiều nhiên liệu hóa thạch hơn và thải ra nhiều khí CO2 hơn.
Ngoài ra rác thải điện tử cũng là một vấn đề nghiêm trọng, đó là những bộ phận của máy tính bị hư hỏng sau thời gian hoạt động ở cường độ cao. Thống kê cho thấy lượng rác điện tử của hoạt động khai thác Bitcoin trên thế giới là 34 nghìn tấn, tương đương với lượng rác điện tử của đất nước Hà Lan.
Có cách nào để khắc phục vấn đề năng lượng của tiền điện tử?
Hiện nay không có nhiều hoạt động nỗ lực để giải quyết tình trạng này. Nghiên cứu của Đại học Cambridge cho thấy 70% thợ đào coin quyết định mức độ làm việc của họ dựa trên lợi nhuận, còn vấn đề năng lượng chỉ chiếm 30% ảnh hưởng.
Tuy nhiên các nguồn năng lượng tái tạo giá thấp có thể giúp giảm bớt tác hại cho môi trường. Tỉnh Tứ Xuyên của Trung Quốc có số lượng thợ đào nhiều thứ 2 của cả nước do có nguồn thủy điện dồi dào với giá rẻ. Thậm chí nguồn điện được tạo ra nhiều đến mức các thành phố khuyến khích các công ty blockchain di dời đến đó để tránh lãng phí điện năng. Trung Quốc đã giải tán các cơ sở khai thác Bitcoin vào cuối năm 2021 do sợ thiếu năng lượng, nhưng các trại đã hoạt động lén lút và phục hồi trở lại.
Đối với Ethereum – blockchain phổ biến thứ 2 sau Bitcoin – đã có một số giải pháp để giảm bớt tiêu thụ năng lượng do quá trình khai thác. Ethereum 2.0 là một bản nâng cấp đang được thử nghiệm và dự kiến sẽ ra mắt vào tháng 8, trong đó có một số thay đổi quan trọng. Thay vì để cho tất cả các máy tính chạy đua nhau như bình thường, hệ thống sẽ lựa chọn một số máy ngẫu nhiên để tạo các khối cho blockchain, còn các máy không được chọn sẽ thực hiện việc xác nhận các khối đó được tạo.
Ngoài ra mỗi thợ đào phải đặt cọc 32 đồng Ethereum, tương đương khoảng 32.000 USD hiện nay, để đảm bảo họ sẽ thực hiện công việc của mình. Cơ chế này được gọi là “bằng chứng đặt cọc” (proof of stake), giúp làm giảm khoảng 99,95% năng lượng cần thiết để khai thác Ethereum.
Những loại tiền điện tử nào tiết kiệm năng lượng hơn Bitcoin?
Hiện nay đã có hơn 19.000 đồng tiền điện tử được lưu hành, và ngày càng có nhiều trong số đó sử dụng cơ chế đặt cọc như Ethereum 2.0 nêu trên để giảm mức tiêu thụ điện. Ví dụ như Cardano sử dụng proof of stake của riêng mình và tiêu thụ 6 gigawatt-giờ điện trong năm 2021. Một đồng tiền khác tên là Chia sử dụng cơ chế “bằng chứng không gian” (proof-of-space) cũng giúp giảm năng lượng cần dùng cho hoạt động tính toán.
Mời bạn xem thêm các bài viết liên quan:
- Bitcoin sẽ còn giảm giá tới mức nào? Liệu có thể giảm về 0?
- Tại sao Bitcoin bị giới hạn 21 triệu đồng? Có thể tạo ra nhiều Bitcoin hơn không?
Hãy theo dõi BlogAnChoi để cập nhật nhiều thông tin bổ ích nhé!
