Chế độ ăn lỏng là chế độ ăn chỉ bao gồm chất lỏng và thực phẩm chuyển thành chất lỏng ở nhiệt độ phòng. Chế độ ăn này thường được bác sĩ chỉ định trước hoặc sau khi thực hiện các thủ thuật y tế hoặc phẫu thuật nhất định. Nó cũng có thể có lợi cho những người gặp khó khăn khi nhai hoặc nuốt thức ăn.
Chế độ ăn lỏng là gì?
Chế độ ăn lỏng được thiết kế để cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể bạn đồng thời giảm thiểu căng thẳng cho hệ tiêu hóa. Chế độ ăn này chỉ tiêu thụ chất lỏng và thực phẩm sẽ chuyển thành dạng lỏng ở nhiệt độ phòng. Nguyên nhân là vì chất lỏng cần ít năng lượng hơn để phân hủy và hấp thụ. Điều này làm giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa khi phục hồi sau phẫu thuật dạ dày hoặc ruột.
Chế độ ăn lỏng cũng có thể được sử dụng nếu bạn gặp khó khăn khi nhai hoặc nuốt thức ăn. Ví dụ, nếu bạn vừa phẫu thuật cổ họng, bác sĩ có thể chỉ định chế độ ăn lỏng cho đến khi bạn có thể nuốt thức ăn rắn. Chế độ ăn lỏng cũng có thể được sử dụng để điều trị các vấn đề về nuốt do các tình trạng bệnh lý như đột quỵ.
Ngoài ra, một số người sử dụng chế độ ăn lỏng để giảm cân nhanh chóng dù không được bác sĩ khuyến khích.
Hướng dẫn về chế độ ăn lỏng
Khi áp dụng chế độ ăn lỏng, bạn sẽ chỉ tiêu thụ chất lỏng và thực phẩm chuyển thành chất lỏng, như kem. Chế độ ăn lỏng thường được áp dụng trong vài ngày đến vài tuần.
Nếu bác sĩ yêu cầu bạn theo chế độ ăn lỏng, hãy đảm bảo không ăn bất kỳ loại thực phẩm rắn nào trong suốt liệu trình điều trị. Bác sĩ chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ quyết định lượng calo phù hợp nhất với nhu cầu của bạn và chế độ ăn lỏng thường cung cấp từ 1.350-1.500 calo mỗi ngày.
Nên ăn gì khi áp dụng chế độ ăn lỏng
Như đã nói trước đó, chế độ ăn lỏng là chế độ ăn chỉ bao gồm chất lỏng và thực phẩm chuyển thành chất lỏng, không được phép ăn thực phẩm rắn. Sau đây là những gì bạn có thể ăn:
- Nước lọc
- Nước ép trái cây
- Bơ và dầu ăn
- Các sản phẩm từ sữa như kem, sữa, sữa trứng, sữa chua và bánh pudding
- Kem không có miếng rắn, sữa chua đông lạnh, kem trái cây và kem que
- Chất tạo ngọt như đường, mật ong và xi-rô
- Nước dùng (broth) và súp kem đã lọc bỏ hoàn toàn phần cái
- Đồ uống có ga
- Gelatin, như Jell-O
- Các loại sinh tố protein và chất bổ sung dạng lỏng
- Cà phê và trà
Trong một số trường hợp, các loại thực phẩm như kem gạo, yến mạch, bột ngô, thịt xay và khoai tây nghiền có thể được phép. Tuy nhiên, bạn không nên ăn những thực phẩm này trừ khi bác sĩ đã cho phép.
Các loại thực phẩm không có trong chế độ ăn lỏng
Bạn cần tránh hầu hết các loại thực phẩm rắn khi áp dụng chế độ ăn lỏng. Các loại thực phẩm rắn, như rau sống và thịt, cần được nhai kỹ và khó tiêu hóa cũng như hấp thụ hơn nhiều.
Chế độ ăn lỏng được thiết kế để hệ tiêu hóa của bạn được nghỉ ngơi hoặc ngăn ngừa tình trạng nghẹn liên quan đến vấn đề nuốt. Các loại thực phẩm sau đây không được phép có trong chế độ ăn lỏng:
- Thịt và gia cầm (một số trường hợp có thể được phép ăn thịt xay nhuyễn)
- Các loại hạt
- Tất cả các loại pho mát
- Trái cây và rau sống (một số trường hợp có thể được phép dùng rau xay nhuyễn đã nấu chín)
- Bánh mì, khoai tây chiên, bỏng ngô và bánh quy giòn
- Ngũ cốc (một số trường hợp có thể được phép ăn ngũ cốc mềm, như kem lúa mì)
- Các loại ngũ cốc và mì ống
- Bánh ngọt, bánh quy và bánh nướng xốp
Nếu bạn có thắc mắc về những thực phẩm cần tránh trong chế độ ăn lỏng, hãy trao đổi với chuyên gia y tế của bạn.
Gợi ý cho bữa ăn theo chế độ ăn lỏng
Dù việc lựa chọn thực phẩm bị hạn chế, bạn vẫn có thể đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng ngắn hạn khi áp dụng chế độ ăn lỏng.
Một ngày ăn toàn đồ lỏng có thể diễn ra như sau:
- Bữa sáng: Sinh tố protein whey, trà và nước
- Bữa trưa: Súp kem cà chua thêm protein, một ít bánh pudding và nước khoáng có ga.
- Bữa ăn nhẹ: Sữa chua Hy Lạp, nước ép táo và nước lọc
- Bữa tối: Nước dùng xương gà, sinh tố protein đậu và nước ép xanh
- Món tráng miệng: Sinh tố vani
Nếu bạn đang ở trong bệnh viện, nhân viên y tế sẽ lên thực đơn và mang đến cho bạn các bữa ăn và món ăn nhẹ đã được phê duyệt vào đúng giờ ăn. Nếu bạn đang áp dụng chế độ ăn lỏng tại nhà, hãy lên kế hoạch trước cho các bữa ăn để đảm bảo chúng đáp ứng đúng hướng dẫn khuyến nghị và đủ nhu cầu dinh dưỡng cũng như yêu cầu y tế của bạn.
Điều quan trọng là bạn nên bổ sung ít nhất một nguồn protein – chẳng hạn như sinh tố whey protein hoặc sữa chua Hy Lạp – trong mỗi bữa chính và bữa phụ để đảm bảo cơ thể nhận đủ lượng đạm cần thiết. Uống nhiều chất lỏng, như nước lọc, trong suốt cả ngày để đảm bảo đủ nước cho cơ thể.
Lợi ích của chế độ ăn lỏng là gì?
Chế độ ăn lỏng thường được sử dụng để hệ tiêu hóa được nghỉ ngơi trước hoặc sau một số tình trạng bệnh lý và các ca phẫu thuật nhất định. Sau phẫu thuật ruột, bạn có thể áp dụng chế độ ăn này trong một thời gian ngắn để giúp cơ thể tập trung năng lượng vào quá trình phục hồi.
Chế độ ăn lỏng cũng có thể giúp bạn duy trì dinh dưỡng và đảm bảo an toàn nếu bạn gặp khó khăn trong việc nhai hoặc nuốt. Duy trì chế độ ăn lỏng có thể ngăn ngừa tình trạng nghẹn và sặc, tức là vô tình hít phải thức ăn hoặc chất lỏng vào phổi.
Chế độ ăn lỏng có thể được sử dụng cho các mục đích khác, chẳng hạn như giảm cân. Tuy nhiên, chế độ này không được khuyến khích để giảm cân vì nó rất hạn chế và chỉ nên áp dụng nếu bạn không thể ăn thức ăn rắn một cách an toàn.
Chế độ ăn lỏng có an toàn không?
Trong thời gian ngắn, một chế độ ăn lỏng được lên kế hoạch hợp lý sẽ an toàn và không gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng.
Nhìn chung, bạn chỉ nên áp dụng chế độ ăn lỏng nếu bác sĩ khuyến nghị vì một lý do cụ thể, chẳng hạn như khi bạn đang hồi phục sau phẫu thuật hoặc gặp khó khăn khi nhai hoặc nuốt.
Nhược điểm của chế độ ăn lỏng
Mặc dù chế độ ăn lỏng đôi khi là cần thiết nhưng nó cũng có những hạn chế nhất định. Cụ thể, chế độ ăn này cực kỳ hạn chế và có thể cung cấp ít calo, vì vậy thường chỉ được áp dụng trong thời gian ngắn. Duy trì chế độ ăn lỏng trong thời gian dài hơn khuyến cáo của bác sĩ có thể dẫn đến các tác dụng phụ như thiếu hụt chất dinh dưỡng.
Đánh giá nhanh
Chế độ ăn lỏng là chế độ ăn chỉ tiêu thụ chất lỏng và thực phẩm trở thành chất lỏng ở nhiệt độ phòng. Bác sĩ có thể chỉ định chế độ ăn này trước hoặc sau một số xét nghiệm y khoa và ca phẫu thuật nhất định. Chế độ ăn lỏng cũng có thể được khuyến nghị nếu bạn gặp khó khăn khi nhai hoặc nuốt thức ăn.
Trong chế độ ăn lỏng, chất dinh dưỡng có thể được lấy từ các nguồn như sinh tố protein, nước hầm xương, súp kem đã lọc, sữa chua và sữa. Việc cung cấp đủ nước trong suốt cả ngày cũng rất quan trọng đồng thời cần tránh các loại thực phẩm rắn như thịt, rau sống, mì ống, pho mát, các loại hạt,…
Nếu bạn có thắc mắc về cách hoạt động của chế độ ăn lỏng hoặc thời gian cần áp dụng, hãy trao đổi với bác sĩ để được tư vấn cụ thể.
Nguồn dịch: A Complete Guide to the Full Liquid Diet: Benefits, Tips, and Meal Ideas (Jillian Kubala, RD) – Health
Bạn có thể quan tâm:
Các bạn ơi, hãy để lại ý kiến của mình về bài viết này nhé, mình sẽ rất cảm kích!