Nếu có dịp ghé thăm sông nước miền Tây, bạn chắc chắn nên thưởng thức qua món cá lóc nướng trui, ếch nướng đất sét hay chim sẻ nướng sả ớt. Đó là những kiểu nướng hết sức dân dã, là cách nướng khẩn hoang có lịch sử chế biến gắn liền với quá trình khai hoang mở cõi. Trong đó đặc sắc và nổi tiếng hơn cả phải kể đến món cá lóc nướng trui.
Cá lóc là loài cá thịt ngon và hiền, ít xương và nhiều đạm trong các loài cá đồng. Cá lóc có 2 loại: loại cá lóc nuôi thường con to, có trọng lượng từ 1-2 kg; tuy nhiên loại cá lóc đồng được ưa chuộng hơn bởi cá được bắt tự nhiên từ trong ruộng, đồng, thịt ngọt, con nhỏ khoảng vài trăm gram đến nửa kg.
Cá lóc nướng trui ra đời từ những buổi làm đồng của những người nông dân Nam Bộ. Đặc điểm của món cá lóc nướng trui dân dã là cá không cần sơ chế, nghĩa là không đánh vảy, không cạo nhớt, không mổ bụng, không tẩm ướp gia vị. Cá lóc vừa bắt dưới sông lên, rửa sạch, được xuyên bằng một que dài từ miệng đến đuôi, sau vùi cá vào đống rơm khô rồi châm lửa đốt hoặc cắm que xuống đất lấy rơm phủ lên và đốt lửa cho đến khi tro tàn. Khi cá chín, cạo bỏ lớp vảy đã cháy xém để lộ ra thịt cá trắng và thơm.
Cách ăn cá lóc nướng trui vô cùng đơn giản. Xé thịt cá ra chấm với muối ớt, mà phải là loại muối hột thì mới cảm nhận được hết vị thơm ngon, dân dã của món ăn này. Nếu có thời gian, người ta sẽ chuẩn bị kỹ lưỡng, cầu kì hơn chút xíu cho món ăn thêm hấp dẫn hơn. Cá lóc nướng trui sẽ được ăn kèm với các loại rau sống tươi ngon như xà lách, húng quế, lá cách, lá cóc, bông điên điển, bông súng,… các loại lá mà chỉ miền Tây mới có cùng với nước mắm me chua ngọt.
Vị đậm đà hơi cay của nước chấm, vị thanh mát, thơm nồng của các loại rau, phần thịt cá chín mềm được cuộn tròn trong một lá bánh tráng mỏng. Tất cả hoà quyện với nhau tạo nên hương vị đồng nội, chân quê khiến thực khách ngây ngất, ăn rồi lại muốn ăn thêm.
Là một món ăn nổi tiếng nên cá lóc nướng trui được bán nhiều ở các tỉnh Nam Bộ. Trong thực đơn của các nhà hàng lớn cũng có món cá lóc nướng trui, nhưng thay vì vùi trong rơm, người ta sử dụng than hồng để nướng cá. Công đoạn chế biến và trình bày món ăn cũng có phần cầu kì, công phu hơn. Tuy nhiên, nếu bạn muốn thưởng thức đúng vị sông nước, chân chất Nam Bộ thì hãy cùng các bác nông dân ra đồng, nướng cá và nhẩn nha giữa trời quê lồng lộng gió, bạn sẽ hiểu được tại sao món ăn này lại được mô tả bằng tính từ chân quê, dân dã.
