Nise da Silveira – bác sĩ tâm thần học đặc biệt đặc biệt vì bà không hề do dự hoặc xa lánh bệnh nhân tâm thần. Ngược lại, bà luôn tìm cách để giúp họ hồi phục về cả thể xác lẫn tinh thần và nghiên cứu những phương pháp điều trị vừa có ích cho xã hội vừa tràn đầy tình yêu thương con người. Hôm nay, 15/02 là ngày sinh nhật thứ 115 của Nise da Silveira, chính vì vậy Google Doodle đã trân trọng vinh danh bà.
Một bác sĩ tài đức vẹn toàn
Năm 1905, tại Maceió thơ mộng nằm ở bang Alagoas ven biển của Brazil, Nise da Silveira cất tiếng khóc chào đời và không ai ngờ sau này cô bé đó lại trở thành một nữ bác sĩ vĩ đại. Năm 21 tuổi, bà tốt nghiệp trường Y Bahia và ghi dấu ấn là nữ cử nhân duy nhất trong trường.
Không chỉ là một bác sĩ với tay nghề giỏi trong ngành tâm thần học, bà còn là một bác sĩ có cả đức và tài. Nise da Silveira luôn phản đối các phương pháp điều trị xâm lấn nặng nề tới thân thể, tinh thần của bệnh nhân như giam giữ họ trong bệnh viện tâm thần, tiến hành sốc điện, sử dụng liệu pháp insulin và thậm chí nhẫn tâm cắt thùy não.
Trái với những cách điều trị tra tấn bệnh nhân tâm thần, bà tiên phong nghiên cứu các cách điều trị mới mang tính đột phá. Đáng chú ý nhất là việc bà mở Palms House – một dạng phòng khám lại cho các bệnh nhân cũ của khoa tâm thần, điều hành nhóm nghiên cứu Carl Jung – cha đẻ của tâm lý học phân tích, đồng thành viên sáng lập Cộng đồng Bệnh học Tâm thần quốc tế đặt tại Pháp.
Nếu bạn đã xem bộ phim Prasite của đạo diễn Bong Joon-ho vừa mang về 4 tượng vàng Oscar cho điện ảnh xứ Kim Chi, chắc bạn không thể quên nhân vật người con trai Park Da-song của gia đình giàu có bị mắc chứng rối loạn tâm thần loại nhẹ. Cậu luôn vẽ những bức tranh kỳ quặc nhưng thực chất nếu liên kết các chi tiết với nhau lại cho ra câu trả lời kinh ngạc.
Phòng khám Palms House của Nise da Silveira cũng có cách điều trị tương tự đối với các bệnh nhân tâm thần. Google Doodle vào ngày 15/02 hôm nay đã miêu tả lại không gian của Palms House. Đến đây, họ sẽ được tự do sáng tác nghệ thuật và được điều trị như bệnh nhân ngoại trú – một cách tạo cảm giác họ có thể tái hòa hợp với cộng đồng, thay vì bị tù giam khiến cho bệnh nhẹ cũng có thể hóa thành nặng.
Nghiên cứu các tác phẩm lạ lùng của bệnh nhân là cách bà nghiên cứu tổng thể về phục hồi chức năng và tìm hiểu về quá trình loạn thần. Nise da Silveira còn nghiên cứu mối quan hệ thân thiết giữa con người và động vật nên trong các bức hình của bà luôn xuất hiện chú mèo.
Nise da Silveira tổ chức nhiều khóa học, diễn đàn để truyền đạt phương pháp điều trị của mình. Không còn bị đồng nghiệp nhìn bằng con mắt khác thường như khi mới vào nghề, trong suốt quá trình cống hiến cho y học và cộng đồng, bà đã nhận về nhiều huy chương, giải thưởng cùng các chức danh cao quý.
Nise da Silveira qua đời năm 1999 tại quê nhà Brazil ở tuổi 94. Những nghiên cứu của bà vẫn còn nguyên giá trị giúp ích cho ngành tâm thần học. Và quan trọng hơn hết, bà nhắc nhở những người làm ngành y phải luôn sáng tạo và biết quý trọng sinh mạng, sức khỏe con người.
Một bộ phim dành riêng cho Nise da Silveira
Nise: The Heart of Madness (2015) của đạo diễn Roberto Berliner là bộ phim đầu tiên về nữ bác sĩ tâm thần học Nise da Silveira gặt hái nhiều thành công. Phim dành 12 đề cử và đạt 4 giải cao quý như Phim hay nhất (Liên hoan phim Quốc tế Rio de Janeiro); Phim hay nhất và Nữ chính xuất sắc (Liên hoan phim Quốc tế Tokyo); Nam phụ xuất sắc (Giải thưởng Grande Otelo Brazil).
Một số điều thú vị xoay quanh bộ phim:
- Đạo diễn Roberto Berliner xuất phát điểm từ một nhà làm phim tài liệu quan tâm tới những nhân vật phải điều trị trấn thương tâm lý. Chính trải nghiệm tài liệu này đã khiến cho ông cảm thấy hấp dẫn bởi cách con người và cách chữa trị tâm lý độc đáo của nữ bác sĩ Nise da Silveira.
- Nhà làm phim tổng cộng mất khoảng 13 năm để nghiên cứu.
- Phim được các nhà phê bình và khán giả đánh giá cao: Tại IMDbm, phim được đánh giá 7,7; Tờ New York Times gọi đây là “một bộ phim đầy mê hoặc”, Tờ Chicago Reader nhận định phim “có những khoảnh khắc mạnh mẽ”…
