Có nên dùng vitamin tổng hợp thường xuyên để bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể hay không?

Hiện nay các sản phẩm bổ sung vitamin được rất nhiều người sử dụng thường xuyên, thậm chí kể cả khi cơ thể khỏe mạnh và không có bệnh. Vậy điều này có tốt cho sức khỏe hay không? Vitamin tổng hợp có lợi ích cho cơ thể như thế nào, có thể dùng thay thế cho thực phẩm hay không? Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc.

Có nên dùng vitamin tổng hợp khi sức khỏe bình thường hay không?

Nhiều người sử dụng các sản phẩm bổ sung vitamin vì họ nghĩ rằng chúng có thể giúp cải thiện sức khỏe nói chung, chẳng hạn như giúp sống lâu hơn, giảm nguy cơ ung thư và phòng ngừa bệnh tim mạch. Người ra nhiều người khỏe mạnh bình thường cũng sử dụng vitamin tổng hợp để bổ sung cho chế độ ăn uống của mình.

Tuy nhiên thực tế không đơn giản như vậy. Mặc dù có một số bằng chứng cho thấy lợi ích của vitamin tổng hợp đối với người khỏe mạnh, nhưng chúng là sản phẩm bổ sung và không phải là thuốc chữa bách bệnh.

Đã có 3 nghiên cứu lớn xem xét liệu vitamin tổng hợp có ảnh hưởng đến sức khỏe một cách đáng kể hay không:

• Một nghiên cứu tại Pháp với khoảng 13.000 người tham gia trong độ tuổi từ 35 đến 60 cho thấy có sự cải thiện về nguy cơ mắc ung thư và tỷ lệ tử vong ở nam giới sau 7 năm rưỡi sử dụng vitamin bổ sung hàng ngày, nhưng không thấy kết quả này ở phụ nữ.
• Một nghiên cứu khác khảo sát hơn 14.000 bác sĩ nam giới người Mỹ từ 50 tuổi trở lên, kết quả cho thấy việc sử dụng vitamin tổng hợp trong thời gian trung bình khoảng 11 năm có liên quan với giảm 8% nguy cơ mắc bệnh ung thư, mặc dù không có sự khác biệt về tỷ lệ tử vong.
• Một nghiên cứu có tên COSMOS xem xét việc sử dụng vitamin tổng hợp trong thời gian trung bình khoảng 3 năm rưỡi với hơn 21.000 người lớn tuổi tham gia, kết quả không thấy sự cải thiện nào về nguy cơ mắc ung thư, bệnh tim mạch cũng như nguy cơ tử vong ở cả nam giới và phụ nữ. Trong khi đó một nghiên cứu bổ sung đã phát hiện có sự cải thiện đáng kể về khả năng nhận thức của trí não ở nam giới và phụ nữ trên 60 tuổi.

Sử dụng vitamin tổng hợp hàng ngày thường được coi là an toàn, nhưng vì không có đủ bằng chứng về lợi ích của chúng đối với người lớn khỏe mạnh bình thường nên các chuyên gia y tế không khuyến nghị việc đó.

Ăn uống đủ chất hay dùng vitamin bổ sung tốt hơn?

Chế độ ăn uống lành mạnh đã được chứng minh rõ ràng trong nhiều nghiên cứu lớn là giúp cải thiện sức khỏe về nhiều mặt như giảm nguy cơ bệnh tim mạch và phòng ngừa ung thư. Bạn không thể bù đắp chế độ ăn uống thiếu chất bằng cách uống các sản phẩm bổ sung để cung cấp lượng dinh dưỡng bị thiếu.

Nhiều nghiên cứu đã xem xét lợi ích của việc bổ sung dinh dưỡng bằng các sản phẩm tổng hợp, ví dụ như magiê – một chất phổ biến trong các sản phẩm bổ sung và có mặt trong nhiều loại vitamin tổng hợp. Các nghiên cứu phát hiện ra rằng việc bổ sung magiê tổng hợp là không đủ để đạt được những lợi ích sức khỏe giống như chế độ ăn nhiều magiê. Điều này có thể là do chế độ ăn cân bằng đem đến nhiều lợi ích cho sức khỏe mà không thể cung cấp bằng các chất dinh dưỡng nhân tạo.

Vitamin tổng hợp có giúp tăng cường trí não không?

Một nghiên cứu lớn được công bố vào năm 2023 dựa trên cơ sở dữ liệu của COSMOS cho thấy những người dùng vitamin tổng hợp trong 1 năm có kết quả tốt hơn khi làm bài kiểm tra về trí nhớ ngắn hạn. Các tác giả của nghiên cứu kết luận rằng việc bổ sung vitamin tổng hợp có thể cải thiện những vấn đề trí nhớ liên quan đến tuổi tác. Dữ liệu này là đáng khích lệ, nhưng cần thêm nhiều nghiên cứu bổ sung để xác định mức độ tác dụng và đối tượng phù hợp. Ví dụ, những người có kết quả tốt nhất là những người mắc bệnh tim mạch, có thể vì họ bị thiếu chất dinh dưỡng do sử dụng thuốc trợ tim.

Tuy nhiên các nghiên cứu đánh giá khía cạnh khác của trí não, chẳng hạn như nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ, lại không cho thấy lợi ích khi sử dụng các sản phẩm bổ sung không kê đơn, trong khi chế độ ăn uống đủ chất lại giúp ích về vấn đề này. Trong nghiên cứu nêu trên, việc sử dụng vitamin tổng hợp cũng không cải thiện đáng kể các bài kiểm tra nhận thức khác về chức năng trí não.

Ai nên uống vitamin tổng hợp?

Có một số trường hợp mà vitamin tổng hợp có tác dụng rất quan trọng đối với sức khỏe:

• Những người bị thiếu hụt dinh dưỡng: ví dụ như những người nghiện rượu hoặc người già ăn ít trái cây và rau quả. Những trường hợp bị thiếu một chất dinh dưỡng cụ thể, chẳng hạn như thiếu vitamin B12 ở người ăn chay, cũng có thể uống vitamin tổng hợp hàng ngày để bổ sung theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Những người đã được phẫu thuật cắt dạ dày: Những bệnh nhân này cần lưu ý để cung cấp đủ canxi cũng như sắt, đồng và kẽm khi sử dụng sản phẩm bổ sung, vì nhiều loại vitamin tổng hợp không chứa đầy đủ những khoáng chất này.
• Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú: Trong trường hợp này nên dùng vitamin tổng hợp có chứa 400 đến 800 mg axit folic theo hướng dẫn của bác sĩ.

Làm thế nào để chọn loại vitamin tổng hợp tốt nhất cho bản thân?

Các sản phẩm vitamin tổng hợp không được coi là thuốc, vì vậy các nhà sản xuất có thể thay đổi thành phần của chúng không theo tiêu chuẩn cụ thể. Ví dụ như một số sản phẩm có thể chứa 70% nhu cầu hàng ngày của một chất dinh dưỡng nào đó, trong khi sản phẩm của hãng khác chứa 200%.

Nhìn chung, bạn nên chọn sản phẩm phù hợp với giới tính và độ tuổi của mình, ví dụ như vitamin tổng hợp dành cho phụ nữ trẻ tuổi thường chứa lượng axit folic và sắt nhiều hơn để chuẩn bị cho mang thai, hoặc vitamin tổng hợp chứa nhiều vitamin D và vitamin B12 thường dành cho người lớn tuổi.

Nếu bạn sử dụng nhiều sản phẩm bổ sung cùng lúc thì hãy đọc kỹ thành phần để tránh quá liều với bất kỳ chất nào. Những người hút thuốc lá nên tránh dùng vitamin tổng hợp có chứa hơn 20 mg beta carotene mỗi ngày, vì một số nghiên cứu đã ghi nhận nguy cơ ung thư phổi tăng lên khi sử dụng như vậy.

Kết luận

Khi đưa bất cứ thứ gì vào cơ thể đều phải xem xét lợi ích và rủi ro. Nhiều người cảm thấy rằng uống vitamin tổng hợp tốt hơn là không uống, và rủi ro là cực kỳ thấp. Điều đó có thể đúng một phần, nhưng vấn đề chính không nằm ở vitamin tổng hợp mà là nguyên nhân sử dụng chúng. Thay vì uống sản phẩm bổ sung, bạn nên xây dựng chế độ ăn cân bằng và đủ chất mỗi ngày.

Mời bạn xem thêm các bài liên quan:

• 9 loại thực phẩm “ít béo” nhưng thực sự có tốt cho sức khỏe như bạn nghĩ hay không?
• 13 món sinh tố nhiều dinh dưỡng và thơm ngon tốt cho sức khỏe có thể tự làm tại nhà

Hãy theo dõi BlogAnChoi để cập nhật nhiều thông tin bổ ích nhé!

Xem thêm

Làm thế nào để cân bằng dinh dưỡng cho trẻ kén ăn?

Kén ăn là một trong số các nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng, sức đề kháng kém, chậm lớn,... ở trẻ em. Vậy nên làm thế nào để trẻ kén ăn không bị thiếu chất? Hãy cùng BlogAnChoi tìm hiểu về cách cân bằng dinh dưỡng cho trẻ kén ăn trong bài viết dưới đây nhé.