Chắc bạn đã từng nghe nhiều người khuyên rằng không nên cắm sạc điện thoại quá lâu vì dễ làm chai pin, giảm tuổi thọ của pin. Nhưng đối với laptop thì sao? Có nên cắm sạc pin liên tục 24/7? Hóa ra câu trả lời không hề đơn giản, hãy cùng tìm hiểu cách dùng pin laptop sao cho hiệu quả nhé!
Pin của laptop: có thể bạn chưa biết
Pin của laptop hiện nay gồm 2 loại chủ yếu là lithium-ion và lithium-polymer. Bản chất vật lý của chúng khác nhau nhưng cách hoạt động đều tương tự, đó là tạo ra dòng electron chuyển động cung cấp năng lượng cho máy. Đồng thời dòng electron liên tục này cũng giúp duy trì độ bền của pin theo thời gian.
Cả 2 loại pin đều có các đặc tính giống nhau:
- Không bao giờ bị sạc quá mức: Khi đã sạc đủ 100%, pin sẽ ngừng nạp điện và chỉ bắt đầu nạp lại khi điện áp giảm xuống một mức nhất định. Như vậy cho dù có cắm sạc suốt ngày đêm thì cũng không sợ pin bị quá tải.
- Dùng hết sạch pin sẽ làm hỏng pin: Nếu dùng pin đến mức cạn sạch và để trong thời gian dài thì có thể pin sẽ bị hư hại, thậm chí “chết” hẳn, tức là không bao giờ sạc lên được nữa.
Vậy từ 2 điều trên có thể rút ra kết luận rằng nên cắm sạc pin laptop liên tục? Thực ra cũng chưa chắc.
Những nguyên nhân làm hỏng pin lithium
Pin lithium có đặc điểm là không ổn định: ngay sau khi được sản xuất ra, chúng sẽ bắt đầu giảm dần công suất, sau đó trong quá trình sử dụng cũng có nhiều yếu tố làm cho pin bị suy yếu nhanh hơn như:
- Số lần sạc và xả pin: Mỗi cục pin đều có số lần sạc và xả giới hạn, dùng càng nhiều lần thì pin càng nhanh hư.
- Mức điện áp: Mức điện nạp vào càng cao thì tuổi thọ của pin càng giảm.
- Nhiệt độ cao: Nhiệt độ trên 30°C có thể làm hư pin không phục hồi được.
Trong số những điều trên thì mức điện áp và nhiệt độ là 2 yếu tố có thể thay đổi được nên cần chú ý nhiều hơn.
Mức điện áp sạc pin
Khả năng dự trữ năng lượng của pin lithium-ion phụ thuộc mức điện áp nạp vào, nếu sạc ở mức 4,20 volt trên mỗi cell (V/cell) sẽ tương đương với 100% dung lượng của pin. Ở mức này, pin có tuổi thọ khoảng 300-500 chu kỳ sạc.
| Mức điện sạc (V/cell) | Năng lượng dự trữ | Số chu kỳ sạc |
| 4,20 | 100% | 300-500 |
| 4,10 | 85-90% | 600-1000 |
| 4,00 | 70-75% | 1200-2000 |
| 3,90 | 60-65% | 2400-4000 |
Nếu giảm mức điện sạc 0,10 V/cell sẽ tăng gấp đôi số chu kỳ sạc – tức tuổi thọ của pin – cho đến mức tối ưu là 3,90 V/cell ứng với 2400-4000 chu kỳ sạc, nhưng bù lại khi đó pin chỉ sạc lên được khoảng 60%.
Nhiệt độ
Nhiệt độ cao khoảng trên 30°C sẽ làm pin nhanh hư, bất chấp các yếu tố khác như thế nào. Đó là lý do bạn không nên để laptop trong ô tô vào những ngày trời nóng mà không bật máy lạnh.
Khi kết hợp cả nhiệt độ cao với điện áp cao sẽ làm pin bị hư nhanh hơn nữa. Ví dụ như nghiên cứu đã cho thấy khi sạc pin 40% và để trong môi trường 40°C, sau 1 năm dung lượng pin sẽ giảm xuống chỉ còn 85%. Nếu sạc đầy 100% và điều kiện tương tự thì pin chỉ còn 65%.
| Nhiệt độ | Sạc 40% trong 1 năm | Sạc 100% |
| 0°C | Còn 98% | Còn 94% sau 1 năm |
| 25°C | Còn 96% | Còn 80% sau 1 năm |
| 40°C | Còn 85% | Còn 65% sau 1 năm |
| 60°C | Còn 75% | Còn 60% sau 3 tháng |
Đặc biệt, nếu sạc đầy 100% và để ở 60°C thì chỉ sau 3 tháng dung lượng pin chỉ còn 60%.
Như vậy có thể kết luận: sạc đầy 100% liên tục sẽ làm giảm tuổi thọ của pin, nếu gặp nhiệt độ cao sẽ bị hư nhanh hơn nữa.
Lưu ý rằng nhiệt độ cao không chỉ là môi trường xung quanh mà ngay cả khi sử dụng laptop để làm việc nặng như chơi game và chỉnh sửa video cũng làm nóng máy, hoặc để laptop trên nệm cũng làm cho nhiệt khó thoát ra ngoài hơn.
Có nên tháo pin laptop ra không?
Nhiều người có thói quen tháo pin mỗi khi cắm điện trực tiếp, chỉ lắp pin khi cần mang laptop đi xa. Làm như vậy có tốt không?
Câu trả lời còn tùy thuộc vào các nhà sản xuất khác nhau. Ví dụ như hãng Acer nói rằng không cần tháo pin khi dùng điện trực tiếp, nhưng nên tháo nếu không cần dùng pin trong vài ngày. Trong khi đó Apple khuyên rằng không bao giờ nên tháo pin đối với các dòng laptop có pin rời của họ.
Vấn đề nằm ở chế độ quản lý năng lượng của laptop: một số máy có thể tự điều chỉnh tiết kiệm điện khi pin đã bị tháo ra, cũng giống như khi pin yếu. Tuy nhiên nhược điểm của chế độ tiết kiệm năng lượng là có thể làm giảm hiệu suất hoạt động của máy.
Nếu bạn muốn tháo pin thì quan trọng nhất là phải bảo quản pin đúng cách, ví dụ như sạc pin lên 40-80% và duy trì nhiệt độ mát mẻ.
Tóm lại có nên cắm sạc pin laptop liên tục không?
Như phân tích ở trên, cắm sạc liên tục có thể làm pin bị lão hóa nhanh, nhưng nếu rút điện ra để dùng hết pin rồi sạc lại thường xuyên thì cũng không tốt. Đến nay vẫn chưa có câu trả lời rõ ràng là nên dùng laptop bằng điện trực tiếp hay dùng pin.
Hãng Acer nói rằng nên tháo pin khi không sử dụng, Asus thì khuyên nên xả pin xuống ít nhất 50% mỗi 2 tuần một lần. Trong khi đó hãng Dell lại nói rằng cắm điện liên tục cũng không sao.
Trước đây Apple hướng dẫn rằng không nên cắm điện liên tục cho laptop mà có thể dùng pin trong lúc ngồi trên tàu xe, sau đó cắm sạc ở văn phòng. Hiện nay lời khuyên này không còn ở trên trang web của Apple nữa.
Tóm lại, việc cắm điện laptop 24/7 sẽ không gây hại trong ngắn hạn, nhưng nếu để liên tục sau khoảng 1 năm bạn sẽ thấy dung lượng pin bị giảm đáng kể. Nếu thường xuyên sạc pin rồi rút điện để dùng hết pin cũng làm cho pin nhanh bị hư vì đã dùng hết số chu kỳ sạc cho phép.
Vì vậy giải pháp tốt nhất là cân bằng giữa 2 cách dùng: cắm điện và dùng pin xen kẽ nhau. Điều quan trọng là dù có sử dụng theo cách nào thì cũng đừng để cho laptop bị quá nóng.
Mời bạn xem thêm các bài viết liên quan:
- 5 lỗi thường gặp dễ khiến laptop bị hư nặng, có thể bạn cũng đang làm mỗi ngày
- Mua laptop mới phải làm ngay 10 việc này để dùng máy hiệu quả và an toàn hơn
Hãy theo dõi BlogAnChoi để cập nhật nhiều thông tin bổ ích nhé!
