Cáp USB-C và Lightning khác nhau như thế nào? Tại sao Apple chỉ sử dụng Lightning?

Các thiết bị của Apple có nhiều điểm khác biệt so với tất cả những thương hiệu khác trên thị trường, từ phần mềm cho tới phần cứng. Một trong những điểm nổi bật nhất là Apple sử dụng cổng sạc và cáp sạc Lightning đặc trưng của riêng họ, trong khi các thiết bị khác thường dùng cổng USB-C. Tại sao lại như thế và loại nào tốt hơn? Hãy cùng khám phá nhé!

USB-C và Lightning là hai loại cổng kết nối phổ biến nhất ở các thiết bị điện tử hiện nay. Nhìn bề ngoài thì chúng trông khá giống nhau và đều có mục đích chung là kết nối, nhưng thực ra có rất nhiều điểm khác nhau đáng chú ý như tốc độ sạc, tốc độ truyền dữ liệu, khả năng tương thích với các thiết bị, v.v. Hãy cùng tìm hiểu cụ thể.

USB là gì và gồm những loại nào?

USB là viết tắt của Universal Serial Bus, đó là tiêu chuẩn dành cho việc kết nối các thiết bị và truyền dữ liệu kỹ thuật số được sử dụng rộng rãi trên thế giới.

Cùng với sự phát triển của các thiết bị công nghệ hiện đại, có rất nhiều loại cổng và cáp USB khác nhau được thiết kế để tương thích với từng loại thiết bị. Dưới đây là 6 loại USB được sử dụng phổ biến hiện nay:

USB Type-A

Đây là loại thường gặp nhất với bề mặt tiếp xúc dạng phẳng hình chữ nhật. Hầu hết các máy tính đều được trang bị có nhiều cổng USB-A để kết nối các thiết bị ngoại vi, ngoài ra còn có trên các máy chơi game console, TV và nhiều loại thiết bị khác. Loại USB này có đặc điểm là chỉ khớp với nhau theo 1 mặt nhất định.

USB Type-B

Dạng này có đầu nối to gần như hình vuông, chủ yếu có trên các máy in và các thiết bị khác kết nối với máy tính. Ngày nay USB-B không còn phổ biến và hầu hết đã chuyển sang các loại đầu cắm nhỏ gọn hơn.

Mini-USB

Đây là loại USB kích thước nhỏ từng được coi là tiêu chuẩn cho các thiết bị di động nhưng ngày nay không còn nhiều nữa. Một số thiết bị vẫn còn duy trì loại cổng này chủ yếu là của hãng Sony như máy ảnh, máy chơi game PlayStation 3, máy nghe nhạc MP3, v.v.

Micro-USB

Loại này còn nhỏ hơn cả mini-USB và cũng là một loại cổng rất phổ biến trước đây dành cho thiết bị di động nhưng đang dần bị thay thế. Micro-USB vẫn còn trên một số mẫu smartphone, máy tính bảng, pin dự phòng USB và tay cầm chơi game, nhưng nhiều thiết bị khác đã chuyển sang USB-C.

USB Type-C

Đây là loại USB mới nhất có nhiều ưu điểm hơn so với các thế hệ trước như có thể cắm 2 mặt đều được, tốc độ truyền dữ liệu và sạc nhanh hơn. Nó cũng được thiết kế để thực hiện nhiều chức năng khác nhau. Bạn có thể thấy USB-C trên nhiều dòng điện thoại và laptop hiện đại bao gồm cả MacBook, điện thoại Pixel, máy chơi game PlayStation 5 và Xbox Series S|X.

Lightning

Đây không phải là một dạng USB thực sự mà là tiêu chuẩn kết nối độc quyền của riêng Apple được chế tạo riêng cho các thiết bị của họ như iPhone, AirPods, một số mẫu iPad.

Lightning được áp dụng cho hầu hết các thiết bị Apple được phát hành kể từ tháng 9/2012, trong khi các thiết bị trước đó được trang bị một loại cổng độc quyền khác có 30 chân và kích thước lớn hơn nhiều, còn các mẫu iPad Pro mới ra mắt lại sử dụng USB-C. Kích thước của Lightning tương tự như USB-C.

Hầu hết các dây nối USB gồm 2 đầu, trong đó 1 đầu là USB-A được cắm vào thiết bị, còn đầu kia là Type B cắm vào nguồn để nhận năng lượng vào. Thiết kế 2 đầu khác nhau như vậy là để tránh trường hợp kết nối 2 thiết bị với nhau qua cổng USB-A có thể gây hư hại cho chúng.

USB-C là gì?

Đây là loại USB được tạo ra vào năm 2014 và được dùng phổ biến đến nay với cả 2 chức năng là sạc và truyền dữ liệu cho các thiết bị kỹ thuật số. Đầu nối USB-C có 2 mặt, mỗi mặt gồm 12 chân để kết nối. Trong tổng số 24 chân có 16 chân dùng để truyền dữ liệu, 4 chân thực hiện cấp điện và 4 chân nối đất.

USB-C có tính chất đối xứng nghĩa là có thể cắm mặt nào cũng được, trong khi các loại USB trước đó như micro-USB và USB-A chỉ có thể cắm được theo 1 mặt nhất định. Hầu hết các thiết bị Android gần đây đều được trang bị cổng USB-C.

Lưu ý rằng tên gọi USB-C chỉ thể hiện đặc điểm thiết kế của đầu cắm và cổng chứ không nói lên tốc độ truyền dữ liệu và sạc điện của chúng. Để phân biệt tốc độ của cáp phải dùng các thuật ngữ như USB 3.2, 3.1, 2.0 và Thunderbolt 3.

Lightning là gì?

Đầu nối Lightning được Apple trình làng năm 2012 và được phát triển từ đầu nối 30 chân trước đó cũng do Apple tự chế tạo. Chức năng của nó giống như USB-C nhưng thiết kế khác biệt.

Đầu nối của Lightning có 8 chân, trong đó 6 chân truyền dữ liệu, 1 chân dùng để cấp điện và chân còn lại nối đất. Thiết kế của Lightning mỏng hơn đầu nối 30 chân kiểu cũ nên phù hợp với iPhone hơn, đồng thời USB-C lúc đó còn khá mới và chưa hoàn thiện nên Apple đã quyết định sử dụng công nghệ của riêng mình.

Đầu nối Lightning chỉ dùng được cho iPhone và iPad vì nó là công nghệ độc quyền của Apple. Các thiết bị Android không thể dùng được cáp Lightning. Dưới đây là so sánh các thông số của 2 loại cổng kết nối này:

Tại sao Apple không sử dụng USB-C cho iPhone?

Đây là thắc mắc chung của rất nhiều người dùng, và câu trả lời cũng không quá bất ngờ: cáp Lightning giúp tăng lợi nhuận cho Apple rất nhiều, nhất là kể từ khi họ không còn kèm sẵn bộ sạc trong hộp sản phẩm iPhone.

Nếu iPhone sử dụng cổng USB-C thì người dùng có thể mua bộ sạc từ bất kỳ nhà sản xuất nào khác khiến cho Apple không thu được lợi nhuận. Bên cạnh đó, nếu bây giờ Apple chuyển sang dùng USB-C thì phải điều chỉnh lại quy trình sản xuất iPhone vốn đã hoạt động ổn định và hiệu quả suốt nhiều năm nay, do đó lại tốn thêm chi phí.

Apple nói rằng việc duy trì Lightning sẽ tiết kiệm chi phí hơn là thay đổi sang USB-C, nhưng vậy thì tại sao các mẫu iPad và MacBook mới ra gần đây lại dùng USB-C, trong khi iPhone vẫn không đổi? Bởi vì iPhone là trung tâm của hệ sinh thái Apple nên họ buộc phải giữ nguyên thiết kế như cũ để kiểm soát tối đa thiết bị của mình. Hơn nữa, Liên minh châu Âu đã ra quy định buộc các thiết bị của Apple bán ở thị trường châu Âu phải chuyển sang USB-C từ năm 2024 để giảm bớt độc quyền và rác thải điện tử.

Lightning có ưu điểm gì so với USB-C?

Vấn đề lớn nhất của USB-C là có nhiều khái niệm khác gây khó hiểu cho người dùng, ví dụ như USB 3, USB 3.2 Gen 1, hay Thunderbolt 3, trong khi Lightning không rắc rối như vậy. Chưa hết, mỗi loại USB lại có nhiều tên gọi khác nhau được thay đổi thường xuyên, như trong bảng dưới đây:

Sự phức tạp này khiến cho người dùng cảm thấy bối rối khi chọn mua cáp USB-C, không biết chọn loại nào để tương thích tốt nhất với thiết bị của mình và có tốc độ nhanh nhất. Trái lại, Lightning là công nghệ độc quyền của Apple và chỉ có một loại duy nhất đối với mọi thiết bị nên người dùng không cần phải lựa chọn. Đó là lý do mặc dù USB-C có nhiều ưu điểm vượt trội nhưng Lightning vẫn được duy trì.

Tóm lại: USB-C hay Lightning tốt hơn?

Rõ ràng USB-C tốt hơn Lightning về tính năng sử dụng, nhưng các thuật ngữ đặt tên phức tạp khiến nhiều người khó hiểu nếu không rành về công nghệ. Nói cách khác, USB-C chưa được tiêu chuẩn hóa một cách thống nhất và đơn giản như Lightning, ví dụ như chúng ta chỉ cần mua một cáp USB-C mà có thể sạc và kết nối mọi thiết bị với tốc độ sạc và truyền dữ liệu giống nhau.

Có thể trong tương lai USB-C sẽ được cải tiến hơn để thực sự trở thành tiêu chuẩn vàng cho tất cả các thiết bị công nghệ hiện đại.

Mời bạn xem thêm các bài viết liên quan:

• Apple sắp loại bỏ cổng Lightning, hướng đi mới cho thế giới smartphone
• Tại sao sản phẩm của Apple luôn đắt hơn các hãng khác mà vẫn nhiều người mua?

Hãy theo dõi BlogAnChoi để cập nhật nhiều thông tin bổ ích nhé!

Xem thêm

Đồng hồ thông minh Apple Watch Ultra: Siêu bền pin trâu cho mẫu người năng động

Apple Watch Ultra là mẫu đồng hồ thông minh mới của Apple được thiết kế đặc biệt dành cho những người hay vận động và thích phiêu lưu. Chiếc đồng hồ được nâng cấp lên một tầm cao mới với thiết kế chắc chắn, nhiều tính năng bổ sung, pin lớn hơn và độ bền cực cao. Hãy cùng ...