Xe ô tô điện đang chiếm lĩnh thị trường xe hơi toàn cầu và doanh số bán xe điện vẫn đang tăng mạnh không có dấu hiệu dừng lại. Mặc dù loại xe này giúp giảm bớt khí thải so với xe chạy xăng truyền thống nhưng pin của chúng vẫn là mối đe dọa đối với môi trường. Vậy những tấm pin này được tái chế như thế nào để giảm bớt ô nhiễm?
Trong vài năm tới lượng pin xe điện bắt đầu hết tuổi thọ sử dụng sẽ tăng lên nhanh chóng, buộc các nhà sản xuất phải tìm cách tái chế pin an toàn và hiệu quả để tránh gây ô nhiễm môi trường. Hãy cùng khám phá cách tái chế pin được thực hiện như thế nào nhé.
Tại sao tái chế pin xe điện là vấn đề quan trọng?
Hiện nay quy trình tái chế pin lithium-ion không đem lại nhiều lợi nhuận và việc tách lấy các nguyên tố trong pin để sử dụng lại cũng rất phức tạp. Kể cả khi bạn đã thực hiện các biện pháp để duy trì tuổi thọ pin lâu nhất có thể thì tái chế pin EV vẫn là một vấn đề cấp bách cần giải quyết sớm.
Xe ô tô điện ngày càng phổ biến và đang bắt đầu được bán nhiều hơn ở các thị trường đang phát triển, có thể sẽ sớm vượt qua xe chạy xăng truyền thống để trở thành loại xe được tiêu thụ nhiều nhất. Tuy nhiên điều này cũng kéo theo nguy cơ khó lường khi những tấm pin hết hạn sử dụng bị thải ra ngoài. Hãy tưởng tượng những bãi rác chứa đầy pin xe điện, chưa kể pin của điện thoại thông minh và các thiết bị điện tử khác – đó thực sự là thảm họa cho môi trường.
Không chỉ vậy, quá trình khai thác vật liệu để sản xuất pin cũng tàn phá môi trường khủng khiếp, và ngành công nghiệp này mới chỉ bắt đầu phát triển mà thôi.
Ở một mức độ nào đó xe điện có thể giúp giảm lượng khí thải độc hại so với xe xăng, nhưng nếu việc sản xuất pin lại gây tác động nặng nề đối với môi trường và cả con người sống ở những nơi khai thác nguyên liệu, thì xe điện có thực sự bền vững hay không? Giải pháp là tái chế pin càng nhiều càng tốt để giảm bớt nhu cầu khai thác khoáng sản gây hại cho môi trường.
Tất nhiên điều này không dễ thực hiện, nhưng đã có nhiều nỗ lực trên thế giới nhằm giảm bớt tác hại của pin xe điện, ví dụ như sử dụng lại những tấm pin cũ cho mục đích mới. Những tấm pin đã bị thải ra khỏi xe điện có thể được dùng lại cho các thiết bị khác như đèn đường, đó là sáng kiến của hãng xe Nissan khi sử dụng pin cũ của xe điện Leaf EV và các tấm pin mặt trời để cung cấp năng lượng cho đèn đường ở thị trấn Namie của Nhật Bản.
Tuy nhiên đó mới chỉ là tái sử dụng, còn tái chế pin lại khó hơn rất nhiều. Hiện tại cách tái chế pin xe điện phổ biến nhất là luyện kim gồm 2 phương pháp khác nhau: thủy luyện và hỏa luyện. Cả hai hình thức này đều không thực sự tối ưu, lượng nguyên liệu thu hồi lại từ pin rất ít trong khi có thể tạo ra rất nhiều khí thải nhà kính.
Tái chế pin xe điện bằng thủy luyện kim
Một số công ty thực hiện tái chế pin xe điện bằng cách tháo rời pin thủ công để tách phần vỏ bằng kim loại và nhựa ra khỏi phần bên trong của pin có chứa các vật liệu quý hơn. Mặc dù quá trình này tốn nhiều công sức nhưng có thể tách nguyên liệu rất hiệu quả.
Các tấm pin thường được xả hết điện để đảm bảo an toàn trong quá trình xử lý, và phần điện năng đó có thể được tái sử dụng để cung cấp cho quá trình tái chế trong nhà máy. Nói cách khác, mục tiêu tái chế là không để lãng phí bất kỳ thứ gì.
Sau khi tách rời, pin sẽ được cắt nhỏ bằng các phương pháp an toàn để hạn chế nguy cơ cháy nổ. Hỗn hợp cắt nhỏ được chia thành các phần khác nhau, trong đó một phần được gọi là “khối đen”, đây là phần quan trọng nhất của toàn bộ quy trình vì có chứa các vật liệu quý giá cần phải thu hồi nhiều nhất có thể, ví dụ như liti và coban.
Để tách lấy các nguyên tố giá trị, khối đen sẽ được xử lý hóa học bằng “quy trình ướt”, chính là phương pháp thủy luyện kim. Mục tiêu của quy trình tái chế này là giữ cho pin lithium-ion và các vật liệu của chúng tiếp tục được sử dụng, có thể bằng cách tái sử dụng toàn bộ hoặc tái chế các nguyên liệu để đưa vào sản xuất pin mới. Kết quả là giảm bớt khai thác tài nguyên thiên nhiên.
Tái chế pin xe điện bằng hỏa luyện kim
Phương pháp luyện kim này cũng có thể tách lấy một số nguyên liệu quý giá từ những tấm pin cũ, nhưng có nhược điểm rất lớn là gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng vì phải dùng nhiệt độ cực cao để nấu chảy nguyên liệu.
Vì quá trình tái chế này gây hại cho môi trường nên cần phải thực hiện một cách tối ưu nhất có thể, tuy nhiên thực tế lại rất khó. Có nhiều nguyên tố quan trọng không được thu hồi hiệu quả với phương pháp luyện kim này, ví dụ như lithium là một trong những thành phần quý giá nhất của pin nhưng lại không được tái chế.
Tóm lại: Tái chế pin giúp xe điện thực sự “sạch” hơn
Mặc dù công nghệ tái chế pin xe điện vẫn còn sơ khai nhưng đây là lĩnh vực có tiềm năng phát triển rất lớn. Trong tương lai, khi xe ô tô điện dần thay thế xe truyền thống thì một trong những điều quan trọng nhất là phải có phương pháp tái chế an toàn và hiệu quả cho những chiếc xe này. Điều đó giúp giảm bớt sự tàn phá môi trường thiên nhiên để xe điện thực sự trở thành phương tiện sạch và bền vững.
Mời bạn xem thêm các bài viết liên quan:
- Những điều cần biết về pin xe điện – Làm sao để giữ pin bền lâu?
- 5 mẫu xe điện đạt chuẩn an toàn cao giúp bạn yên tâm ngồi sau tay lái
Hãy theo dõi BlogAnChoi để cập nhật nhiều thông tin bổ ích nhé!
