Tottenham Hotspur của Jose Mourinho đang gặp khó khăn vô cùng lớn, khi không thắng bất cứ trận đấu nào trong 6 trận gần nhất, với tình trạng không Harry Kane và không Son Heung Min. Người hâm mộ đang dần lo lắng hơn về việc cạnh top 4 của Gà trống ở mùa giải năm nay.
Thế nhưng, đừng quên HLV người Bồ Đào Nha là ai, và “Người đặc biệt” đã từng đặc biệt như thế nào? Liệu các cổ động viên có nên tiếp tục dành niềm tin với “phép thuật” của Mourinho nữa hay không?
Mourinho nhanh chóng trở thành HLV do… thiếu kỹ năng chơi bóng
Jose Mourinho sinh ngày 26/01/1963 tại Setubal, Bồ Đào Nha. Ông sớm có niềm đam mê với bóng đá khi cha ông cũng là một cầu thủ chuyên nghiệp, và từng khoác áo tuyển Bồ Đào Nha.
“Người đặc biệt” sớm gây ấn tượng bởi kiến thức về bóng đá khi còn trẻ, còn với vai trò là cầu thủ thì lại không được như mong đợi. Jose Mourinho bắt đầu chơi bóng ở hạng 2 trong nước, nhưng không thể bước tiếp con đường chuyên nghiệp bởi thể lực và tốc độ không đạt yêu cầu.
Với sự yêu thích mãnh liệt, ông đã theo học ngành Khoa học Thể thao tại trường Đại học Kỹ thuật Lisbon, cũng như tham gia các khóa huấn luyện ở Anh. Sau đó Mourinho dạy giáo dục thể chất ở nhiều trường khác nhau, cùng một số công việc quản lí khác. Và đầu những năm 1990, ông đã làm phiên dịch viên lần lượt ở các CLB Sporting CP, Porto và Barcalona.
Mourinho thăng hoa cùng CLB Porto
Jose Mourinho bắt đầu dẫn dắt Porto vào đầu năm 2002, thời điểm đội bóng đang đứng vị trí thứ 5 tại giải Vô địch Quốc gia Bồ Đào Nha, cùng thành tích bết bát ở các đấu trường khác.
Tuy nhiên, khi “Người đặc biệt” tiếp quản đội bóng, Porto đã cán đích với vị trí thứ 3 vào mùa giải đó. Và ngay mùa giải tiếp theo, Mourinho cùng đội bóng đoạt cú hattrick danh hiệu, trong đó có chức vô địch Europa League 2003.
Những kỉ niệm đẹp của Jose Mourinho với Porto chưa dừng lại ở đó. Mở màn mùa giải 2003 – 2004 bằng chiến thắng trong trận tranh siêu cup Bồ Đào Nha, ông tiếp tục giúp đội bóng bảo vệ thành công chức vô địch giải quốc nội. Và những gì ngay sau đó thực sự là bùng nổ.
CLB Porto của Jose Mourinho đã đánh bại AS Monaco trong trận chung kết UEFA Champion League vào mùa hè năm 2004, với tỉ số cách biệt 3-0. Qua đó đánh dấu một cột mốc chói lọi cho sự nghiệp cầm quân của Mourinho. Và từ đây, cái tên Jose Mourinho được cả Thế giới ghi nhớ mãi.
Về danh hiệu vô địch UEFA Champion League, HLV người Bồ Đào Nha cũng thêm một lần bước lên đỉnh vinh quang khi cầm quân ở Inter Milan.
Mourinho tự nhận là “Người đặc biệt” và những phong cách không giống ai
Với bản thành tích vô cùng ấn tượng, Mourinho được BLĐ Chelsea mời về ngôi nhà mới, Stamford Bridge. Lần đầu cầm quân ở Ngoại Hạng Anh, HLV người Bồ Đào Nha đã cho thấy một cá tính vô cùng mạnh mẽ, khi tự nhận ông là “Special One” – Người đặc biệt.
“Đừng gọi tôi là kẻ kiêu ngạo. Tôi là nhà vô địch châu Âu, và tôi nghĩ tôi là người đặc biệt”. Đó là phát biểu của Mourinho ngay tại buổi họp báo ra mắt với CLB Chelsea. Và từ lúc này, cả Thế giới bắt đầu thấy rõ một con người rất Mourinho.
Cãi cọ với trọng tài, xay xát với HLV đối thủ, hay thậm chí là chỉ trích cầu thủ đội nhà. Đó là những gì mà người hâm mộ chỉ có thể thấy ở Jose Mourinho. Từ khi còn làm công tác huấn luyện ở Bồ Đào Nha, ông đã có thói quen chỉ trích người khác, và nó trở thành phong cách làm việc của ông.
Thực tế, phong cách huấn luyện này phần nào đem lại sự hiệu quả. “Người đặc biệt” sử dụng sự chỉ trích để kích thích tâm lý của các cầu thủ, ông đã cho thấy sự thành công của nó tại Porto, Chelsea, Real Madrid hay Inter Milan. Còn về “kẻ thù”, Mourinho luôn có ở tất cả những nơi ông đặt chân đến.
Ở Premier League, Jose Mourinho và Arsene Wenger là “đối thủ không đội trời chung”, Giáo sư từng chỉ trích lối chơi mà Mourinho áp dụng cho Chelsea là “phản sáng tạo”:
“Tôi biết chúng ta đang sống trong một thế giới mà chỉ có người thắng hoặc kẻ bại, nhưng một khi thể thao đứng về phía những đội chơi phản sáng tạo, tương lai môn thể thao đó đang gặp nguy hiểm”
Tất nhiên, Mourinho cũng không để yên cho Wenger: “Wenger có chuyện gì đó với chúng tôi và tôi nghĩ ông ấy là người mà các bạn vẫn hay gọi là ‘kẻ tọc mạch’. Ông ấy thích soi mói người khác. Có những loại người mà khi ở nhà, người ta khoái dùng kính viễn vọng để xem những gì xảy ra ở các gia đình khác. Wenger hẳn là một trong số họ, thật bệnh hoạn. Ông ta không ngừng nói về Chelsea”.
Dĩ nhiên, đó chỉ là một trong rất nhiều lần “đấu khẩu” giữa 2 vị HLV này, và Ngoại Hạng Anh cũng trở nên muôn vàng sự thú vị.
Hay ở La Liga, đôi bạn thân Jose Mourinho và Pep Guardiola cũng có ngày buông những lời sát thương dành cho nhau.
Thế nhưng, phong cách không giống ai này của “Người đặc biệt” lại thất bại khi áp dụng ở giai đoạn cuối khi dẫn dắt Chelsea, hay khi cầm quân ở Manchester United, dù có một danh hiệu Europa League. Các cầu thủ có cái tôi quá lớn, hoặc sự chỉ trích quá đáng của Mourinho khiến cho phòng thay đồ trở nên rối ren và khó kiểm soát. Sự gắn kết mất dần, hệ quả là những thất bại đến nhiều hơn mong đợi.
Jose Mourinho đã hứng chịu những cay đắng mà chính phong cách đặc biệt của ông tạo ra. Mourinho buộc phải chia tay đội bóng với tâm thế là kẻ thua cuộc. Dù nhiều người không ưa gì những hành xử của ông, nhưng những gì thuộc về HLV người Bồ Đào Nha đã tạo nên một HLV hàng đầu Thế giới, tô điểm thêm màu sắc cho giới mộ điệu.
Sự đặc biệt trong lối chơi của Mourinho
“Nếu bạn thắng 10-0, bạn sẽ hủy diệt một trận đấu. Nhưng nếu bạn thắng 10 trận với tỉ số 1-0, bạn sẽ hủy diệt cả giải đấu”. Đó là phát ngôn tiêu biểu cho phong cách chơi bóng mà Jose Mourinho xây dựng với các CLB mà ông quản lí. “Người đặc biệt” chú trọng vào kết quả, giữ sạch lưới trước khi ghi bàn, và cố gắng vận hành lối chơi để phục vụ cho tư duy này.
Mourinho luôn thích một chiếc xe buýt 2 tầng, duy trì số đông cầu thủ ở khu trung tuyến và gia tăng khả năng đeo bám quyết liệt. Mặt khác, khi có bóng, ông triển khai phản công đơn giản nhưng đầy hiệu quả, bởi những con người xuất sắc. Để thực hiện ý đồ đó, sơ đồ 4-2-3-1 là một lựa ưa thích của HLV người Bồ Đào Nha.
Khi ở tình thế không có bóng, “Người đặc biệt” biến tuyến giữa trở nên chật chội với 5 cầu thủ, cùng hàng hậu vệ tham gia vây ráp và phòng ngự. Chính vì vậy, có lúc người ta thấy các đội bóng của Mourinho đang thi đấu với sơ đồ 4-5-1 lùi sâu. Khi cần phải cầm bóng và chơi tấn công, 1 tiền vệ đẩy lên vị trí số 10, 2 tiền vệ cánh dâng cao, cùng tiền đạo đá cao nhất uy hiếp khung thành đối thủ.
Hai tiền vệ trung tâm đảm đương những nhiệm vụ khác nhau, một người phụ trách phòng ngự, tham gia kiểm soát bóng, một người điều phối bóng, cân bằng tuyến giữa. Nhưng chúng cũng nhiều lúc chuyển đổi thành 4-3-3, tùy vào đối thủ và các nhân tố trên sân.
Để thực hiện ý đồ của mình, Mourinho luôn sở hữu những con người xuất sắc để vận hành lối chơi như mong muốn. Có thể kể đến như Lampard (Chelsea), Drogba (Chelsea), Zanetti (Inter), Sneijder (Inter), Cambiasso (Inter), Milito (Inter), Ozil (Real Madrid), hay C.Ronaldo (Real Madrid),…
Làm đối phương bế tắc trong tấn công, tận dụng tối đa sơ hở, và kết liễu đối thủ bằng những đường bóng đơn giản nhất có thể. Đây là nhận dạng phong cách của Jose Mourinho, làm nên thương hiệu của “Người đặc biệt”. Nhưng thật tiếc, ông đã không thành công ở Man United với triết lí này.
Mourinho dẫn dắt Tottenham và giai đoạn khó khăn
Bỏ lại sau những vinh quang với các CLB Porto, Chelsea, Inter Milan, Real Madrid, hay thất bại cay đắng với Manchester United. Jose Mourinho quay trở lại nghiệp cầm quân với CLB Tottenham Hotspur, trước đó ông có khoảng thời gian làm công tác bình luận viên của các sự kiện thể thao.
Ngày 20/11/2019, “Người đặc biệt” chính thức trở thành thuyền trưởng của đội bóng thành London, chịu trách nhiệm chèo lái con tàu đang mất phương hướng với vị trí thứ 14 trên bảng xếp hạng. Trong lần đầu ra mắt, Gà trống tặng ngay cho Mourinho một trận thắng với tinh thần đáng khen ngợi. Tuy nhiên, hàng thủ vẫn để West Ham kịp ghi 2 bàn trước khi kết thúc trận đấu.
Trận thắng nhọc nhằn của Tottenham trước West Ham United trong ngày ra mắt của Mourinho:
Một trận thắng vất vả đủ để cảnh báo Mourinho về chặng đường gian nan sắp tới. Tottenham tiếp tục dành 6 điểm trong 2 trận đấu tiếp theo ngay sau đó (có 1 trận ở UEFA Champion League), nhưng vẫn tiếp tục để thủng lưới 2 bàn mỗi trận. Hàng thủ mong manh đã phải trả giá bằng một trận thua, đội bóng của Mourinho phải nhận thất bại sát nút 1-2 trước Manchester United ở vòng 15 Ngoại Hạng Anh.
Sau trận đấu ở Old Trafford, cổ động viên Tottenham Hotspur đã trải qua giai đoạn cảm xúc lẫn lộn, với những trận đấu thăng hoa có, và tệ hại đến mức thất vọng cũng có. Mặc cho tất cả, Jose Mourinho vẫn giúp đội bóng cải thiện được vị trí và trình làng được những nhân tố mới mang lại hi vọng, như Steven Bergwijn hay Japhet Tanganga.
Vẫn thói quen gây áp lực với trọng tài, vẫn chỉ trích cầu thủ đội nhà, nhưng thành tích vẫn được cải thiện, đội bóng vẫn xuất hiện những cá nhân mới được kì vọng. Nên vẫn chưa thể nói “Người đặc biệt” đã hết phép. Phong cách làm việc “không giống ai” đó vẫn còn hiệu quả, ít nhất cho đến thời điểm này.
Thế nhưng, phép thuật của Mourinho vẫn cần có các ngôi sao. Kể từ khi mất đi sự phục vụ của cả Harry Kane và Son Heung Min vì chấn thương, đội bóng không dành nổi bất cứ trận thắng nào trong chuỗi 6 trận đấu ở tất cả các đấu trường. Mọi thứ trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Vẫn thói quen đổ lỗi của Mourinho, nhưng lần này có cả sự trấn an tinh thần cho các cầu thủ:
“Tôi không đổ lỗi cho cá nhân nào. Tottenham phải chịu mất mát về nhân sự ở mọi trận đấu vì chấn thương. Điều này xảy ra thường xuyên trong cả mùa giải”.
Ban tổ chức Ngoại Hạng Anh quyết định hoãn giải đấu đến hết tháng 4, cùng với các giải đấu khác cũng tạm dừng lại. Điều đó vô tình trở thành quãng nghỉ quý báu dành cho đội bóng của Jose Mourinho. Chắc chắn ông sẽ tận dụng thời gian này để tìm lại sự đặc biệt của mình, và “Người đặc biệt” đã nhanh chóng thể hiện điều đó.
Mới đây đã xuất hiện những hình ảnh ông và đội bóng tập luyện online qua video call, để duy trì thể lực cho các cầu thủ. Cũng trong thời gian dịch bệnh, Jose Mourinho đã thực hiện các công việc từ thiện, giúp đỡ những người cao tuổi, người đang gặp nhiều khó khăn.
Sau đợt hoãn cần thiết này, cổ động viên của Gà trống kì vọng đội nhà sẽ trở lại mạnh mẽ, và thể hiện một bộ mặt tích cực nhất có thể. Nhưng dù cho Tottenham Hotspur có cán đích ở vị trí nào đi nữa, Jose Mourinho vẫn được đông đảo người hâm mộ trông chờ lấy lại “sự đặc biệt” của mình. Bởi nhận lãnh trách nhiệm khi đội bóng khủng hoảng phần nào đó không công bằng với ông.
Thật khó để trả lời cho câu hỏi liệu Mourinho có còn “đặc biệt” hay không, bởi cũng nên thông cảm cho HLV người Bồ, khi lên nắm quyền đội bóng ở giai đoạn mùa giải đang diễn ra, và phải rơi vào tình trạng vô cùng khắc nghiệt. Tuy nhiên, Jose Mourinho không muốn mùa giải kết thúc với họ như vậy, những hành động cụ thể trong thời gian nghỉ dịch đã cho thấy điều đó.
Đọc thêm:
- Mikel Arteta – Arsenal: Bản lĩnh của lần đầu tiên
- 6 ngôi sao Arsenal tiến bộ vượt bậc dưới thời Mikel Arteta
- Đội hình 11 HLV Ngoại Hạng Anh cực đỉnh: “Cơn lốc đường biên” Jurgen Klopp và hàng tiền vệ siêu khủng
- Lịch thi đấu bóng đá của các đội Ngoại Hạng Anh sau dịch COVID-19: Manchester City dễ thở, Liverpool gặp đội khó xơi
Với cá tính của mình, chắc chắn sự đòi hỏi về nâng cấp đội hình ở mùa giải sau sẽ được Mourinho đề xuất với chủ tịch Daniel Levy. Khi đó, chúng ta có thể sẽ chứng kiến một “Người đặc biệt” với phiên bản hoàn hảo hơn, ít nhất là như thời điểm mà ông đã từng.
