Tất tần tật về AFC Champions League Elite – Cúp C1 châu Á

AFC Champions League Elite được xem là giải đấu hàng đầu dành cho cấp CLB của châu Á, thậm chí còn được ví với giải UEFA Champions League mà nhiều khán giả biết đến. Hãy cùng tìm hiểu về tất tần tật về AFC Champions League Elite – Cúp C1 châu Á qua phần nội dung sau đây của bài viết.

AFC Champions League Elite là gì?

AFC Champions League Elite (hay ACL Elite) là giải đấu hàng năm thuộc cấp độ cao nhất dành cho các CLB tại châu Á. ACL Elite được hình thành vào năm 1967 với tên đầu tiên là Asian Club Championship. Sau này, giải được thay đổi tên gọi là AFC Champions League vào năm 2002. Đến năm 2024, giải đấu có tên gọi mới là AFC Champions League Elite.

Giải có 24 đội tham gia vòng bảng với 12 CLB đến từ các quốc gia Tây Á và 12 đội đến từ các nước Đông Á. Nhà vô địch ACL Elite sẽ đoạt vé tham dự hai giải đấu lớn của cấp CLB là FIFA Intercontinental Cup và FIFA Club World Cup. Đồng thời, đội vô địch giải sẽ được tham dự ACL Elite mùa giải tiếp theo dù không đủ điều kiện tham dự thông qua giải quốc nội.

ACL Elite là giải đấu cấp cao nhất, xếp trên hai giải thuộc các CLB châu Á khác là AFC Champions League 2 và AFC Challenge League.

Lịch sử của giải AFC Champions League Elite

Giai đoạn giải mới thành lập (Asian Club Championship 1967 – 1972)

Ý tưởng ban đầu về một giải vô địch dành cho các đội vô địch quốc gia được hình thành trong cuộc họp của AFC vào ngày 21/4/1963. Sau đó, ý tưởng trở thành hiện thực khi khai sinh ra giải Asian Club Championship (hay giải đấu vô địch các câu lạc bộ châu Á).

Trong giai đoạn đầu, thể thức của giải liên tục thay đổi. Mùa giải đầu tiên các đội thi đấu theo thể thức đá loại trực tiếp, 3 mùa tiếp theo sau đó được tổ chức theo thể thức vòng bảng. Các CLB đến từ Israel thống trị giải đấu trong giai đoạn đầu chủ yếu là do các đội Ả Rập từ chối thi đấu.

Cụ thể, CLB Homenetmen (Li Băng) đã từ chối thi đấu với CLB Hapoel Tel Aviv tại vòng bán kết mùa giải 1970, sau đó đại diện của Israel được vào thẳng trận chung kết. Một năm sau đó, CLB Al-Shorta (Iraq) nối gót đội bóng của Li Băng từ chối không muốn đá với Maccabi Tel Aviv. Đến mức mà AFC phải tuyên bố hủy giải vào năm 1972 do 2 đội Ả Rập từ chối thi đấu với CLB Maccabi Netanya.

Những vấn đề về chính trị khiến AFC phải tước quyền thành viên của Israel vào năm 1974. Kể từ đó, giải đấu tạm thời bị đình chỉ trong suốt 14 năm trước khi trở lại vào năm 1985. Song song với giải được gọi là cúp C1 trở lại, thì giải cúp C2 châu Á mang tên Asian Cup Winners’ Cup ra đời, đây là giải đấu dành cho các đội vô địch Cúp Quốc gia.

Sau đó, giải siêu cúp châu Á được thành lập vào năm 1995, đó là trận đấu thường niên giữa đội vô địch Asian Club Championship và Asian Cup Winners’ Cup. Hai giải đấu trên được hợp nhất thành AFC Champions League và bắt đầu từ năm 2002 đến năm 2024.

Giai đoạn AFC Champions League và mở rộng quy mô

AFC Champions League (ACL) mùa 2002-03 cũng là lần đầu tiên giải được tổ chức với tên gọi mới. Giải có sự tham dự của 8 CLB. CLB Al-Ain (UAE) trở thành đội vô địch đầu tiên của giải khi họ đánh bại đại diện của bóng đá Thái Lan là CLB BEC Tero Sasana.

Từ năm 2004, có 29 đội bóng tham dự đến từ 14 quốc gia. 28 CLB được chia thành 7 bảng theo khu vực Đông Á và Tây Á riêng biệt, còn nhà vô địch mùa trước vào thẳng vòng tứ kết.

Các CLB đến từ Syria và Australia cũng bắt đầu tham dự giải khiến giải đấu thu hút sự quan tâm của nhiều quốc gia khác. Tuy nhiên, giải vấp phải chỉ trích do số tiền thưởng thấp và chi phí di chuyển lại tốn kém vào thời điểm đó. Sau đó, ACL mới nâng số đội lên thành 32 và top 10 giải hàng đầu châu Á mới có suất vào thẳng vòng bảng.

Đến năm 2021, số đội được tăng lên từ 32 thành 40 CLB. Thể thức cũng thay đổi khi chia ra thành 10 bảng, mỗi khu vực có 5 bảng. Có 10 đội nhất bảng sẽ giành vé vào vòng 1/8, còn 3 đội nhì bảng có thành tích tốt nhất theo 2 khu vực sẽ có mặt tại vòng tiếp theo. Các đội được sắp xếp bốc thăm theo hạt giống ở vòng loại trực tiếp.

Giải đấu thay đổi tên gọi thành AFC Champions League Elite

Vào ngày 23/12/2022, AFC thông báo điều chỉnh lại cơ cấu của bóng đá cấp CLB và thực hiện một cuộc đại tu. Qua đó, giải đấu được thay đổi tên gọi là AFC Champions League Elite vào ngày 14/8/2023 và bắt đầu có hiệu lực từ mùa giải 2024-25.

Về thể thức thi đấu của giải đấu có tên gọi mới này, ACL Elite có sự tham gia của 24 đội (mỗi khu vực 12 đội). Các đội sẽ thi đấu 8 lượt theo thể thức Thụy Sĩ ở mỗi khu vực để chọn ra 8 đội xuất sắc nhất vào vòng 1/8. Sau đó, vòng 1/8 thi đấu 2 lượt đi và về. Từ vòng tứ kết trở về sau thi đấu 1 lượt ở một địa điểm tập trung.

Đội nào có số lần vô địch AFC Champions League Elite nhiều nhất?

Nếu tính theo chiều dài về lịch sử của giải đấu thuộc cấp độ cao nhất của các CLB bóng đá châu Á, đội có số lần đoạt chức vô địch nhiều nhất chính là Al-Hilal (Ả Rập Saudi) với 4 lần đoạt chức vô địch vào các mùa giải 1991, 1999–2000, 2019 và 2021.

Trong khi đó, khi giải có tên gọi là AFC Champions League thì đội có số lần vô địch nhiều nhất là Urawa Red Diamonds với 3 lần lên ngôi (2007, 2017, 2022).

Các CLB Việt Nam thi đấu như thế nào tại AFC Champions League?

Tại đấu trường AFC Champions League, các CLB Việt Nam thường thi đấu không mấy tốt và luôn bị loại ngay từ vòng bảng. Trong những năm đầu tiên giải đấu diễn ra với tên gọi ACL, các đội chơi tại V.League thường để thua rất đậm trước các đội bóng Đông Á đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc.

Thất bại của SHB Đà Nẵng trước Gamba Osaka tại vòng bảng AFC Champions League 2006 với tỷ số 0-15 cũng là trận thua đậm nhất trong lịch sử giải đấu này. Trong khi đó, đội bóng Việt Nam chơi tốt nhất tại ACL chính là Hoàng Anh Gia Lai ở mùa 2004, khi đó đội bóng phố Núi giành vị trí nhì bảng F với 7 điểm.

Xem thêm

Real Madrid giành chức vô địch cúp Liên lục địa một cách dễ dàng trước Pachuca

Real Madrid giành chức vô địch cúp Liên lục địa cực kỳ thuyết phục khi đánh bại Pachuca với tỷ số 3-0. Bộ ba tiền đạo Mbappe, Vinicius và Rodrygo lập công giúp Los Blancos đánh bại đại diện bóng đá Mexico trong trận chung kết tại sân Lusail.