Nhiều chế độ ăn kiêng mới theo trend liên tục xuất hiện và được “quảng cáo” là giúp giảm cân hiệu quả cùng với nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Bạn đã nghe tới chế độ ăn kiêng sirtfood chưa? Sirtfood giúp ích gì cho cơ thể và có nguy cơ gây hại gì hay không? Hãy cùng khám phá nhé!
Chế độ ăn sirtfood đã trở thành trào lưu mới của nhiều người nổi tiếng ở châu Âu, đặc biệt được ưa chuộng vì nó cho phép sử dụng rượu vang đỏ và sôcôla. Các tác giả của sirtfood khẳng định rằng đây không phải trend nhất thời mà thực sự là bí quyết giúp giảm béo và phòng ngừa bệnh tật.
Tuy nhiên các chuyên gia y tế lại nói rằng sirtfood chưa chắc mang lại tác dụng như “quảng cáo”, thậm chí có thể gây hại nếu thực hiện sai cách.
Chế độ ăn kiêng sirtfood là gì?
Tác giả của sirtfood là 2 chuyên gia dinh dưỡng Aidan Goggins và Glen Matten làm việc tại một phòng gym tư nhân ở Anh. Họ tuyên bố chế độ ăn kiêng này là một giải pháp mới mang tính cách mạng đối với sức khỏe, giúp kích hoạt “gene gầy” trong cơ thể chúng ta.
Cơ sở của chế độ sirtfood dựa trên bằng chứng khoa học về các protein gọi là sirtuin có vai trò quan trọng đối với nhiều chức năng của cơ thể như quá trình trao đổi chất, tình trạng viêm và tuổi thọ. Một số chất có trong thực vật tự nhiên có tác dụng kích thích cơ thể sản sinh sirtuin, do đó các thực phẩm này được gọi là sirtfood.
Theo các tác giả, những loại thực phẩm hàng đầu thuộc nhóm sirtfood là:
- Cải xoăn
- Rượu vang đỏ
- Dâu tây
- Hành tây
- Đậu nành
- Mùi tây
- Dầu ô liu nguyên chất
- Sôcôla đen (chứa 85% ca cao)
- Bột matcha
- Hạt kiều mạch
- Củ nghệ
- Hạt óc chó
- Rau arugula (cải lông, cải rocket)
- Ớt hiểm
- Quả việt quất
- Cà phê
Chế độ sirtfood sử dụng các thực phẩm nói trên cùng với nguyên tắc hạn chế calo nên được cho là giúp kích thích cơ thể tạo ra nhiều sirtuin hơn.
Các tác giả nói rằng sirtfood giúp giảm cân nhanh mà vẫn giữ được cơ bắp và phòng chống các bệnh mãn tính. Hiện nay có rất nhiều sách viết về thực đơn ăn uống theo chế độ này, trong đó khuyên rằng sau khi kết thúc thời gian ăn kiêng nên tiếp tục sử dụng các thực phẩm sirtfood và nước ép rau xanh đặc trưng của chế độ này trong bữa ăn hằng ngày.
Chế độ sirtfood có hiệu quả không?
Các tác giả nói rằng phương pháp mới này có tác dụng đẩy nhanh giảm cân và kích hoạt các “gene gầy” trong cơ thể, phòng chống bệnh tật. Tuy nhiên hiện nay không có nhiều chứng cứ để xác nhận điều đó. Chưa có kết quả rõ ràng nào cho thấy chế độ sirtfood giúp giảm cân tốt hơn các phương pháp ăn kiêng hạn chế calo khác.
Có thể thấy nhiều loại thực phẩm sirtfood vốn đã tốt cho sức khỏe, nhưng chưa có nghiên cứu dài hạn nào khẳng định được chế độ ăn này mang lại tác dụng đặc biệt với cơ thể con người.
Trong cuốn sách viết về sirtfood, các tác giả đã nêu ra một thử nghiệm do chính họ thực hiện trên 39 khách hàng tại phòng gym của họ. Sau 1 tuần áp dụng chế độ sirtfood cùng với tập thể dục mỗi ngày, những người tham gia đã giảm cân đáng kể – khoảng 3,2 kg – và vẫn giữ được cơ bắp, thậm chí tăng cơ.
Nhưng kết quả này cũng không bất ngờ, vì chế độ ăn hạn chế calo cùng với tập thể dục tất nhiên sẽ giúp giảm cân. Vấn đề là cách này tuy nhanh chóng nhưng khó duy trì lâu dài trong thực tế, và các tác giả cũng không theo dõi khách hàng để xem họ có tăng cân lại hay không. Ngoài ra nghiên cứu này cũng không xuất hiện ở những nguồn tin y tế lớn.
Khi bị thiếu năng lượng từ thức ăn, cơ thể chúng ta sẽ lấy năng lượng dự trữ từ glycogen bên cạnh chất béo và cơ. Mỗi phân tử glycogen liên kết với 3–4 phân tử nước ở trạng thái dự trữ, do đó khi phân giải glycogen để tạo năng lượng thì lượng nước này cũng bị thải ra ngoài giúp giảm cân.
Khi áp dụng chế độ ăn kiêng cực thấp calo, trong thời gian đầu số cân nặng giảm được phần lớn là do nước, cơ và glycogen, còn chất béo chỉ chiếm khoảng 1/3. Khi nạp lại calo từ thức ăn, cơ thể sẽ tổng hợp glycogen dự trữ và lại tăng cân.
Đặc biệt là cách giảm calo này cũng có thể làm giảm mức độ trao đổi chất của cơ thể, kết quả là đốt cháy ít calo hơn. Như vậy bạn có thể giảm cân một chút trong thời gian đầu, nhưng khi ngừng ăn kiêng thì nhiều khả năng sẽ tăng lại như cũ. Còn đối với tác dụng phòng chống bệnh tật thì khoảng thời gian vài tuần là chưa đủ để đánh giá ảnh hưởng lâu dài.
Đa số các thực phẩm sirtfood đều giàu dinh dưỡng và chứa nhiều hợp chất thực vật tốt cho sức khỏe. Nghiên cứu đã phát hiện phần lớn các thực phẩm này đều có lợi, như ăn sôcôla đen chứa nhiều ca cao với lượng vừa phải có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tim và chống viêm. Trà xanh có tác dụng giảm huyết áp, giảm nguy cơ đột quỵ và tiểu đường. Nghệ có đặc tính chống viêm và góp phần ngăn ngừa các bệnh mãn tính liên quan đến viêm.
Còn tác dụng của protein sirtuin đối với sức khỏe thì chưa có nhiều bằng chứng, tuy nhiên các nghiên cứu trên động vật rất hứa hẹn, ví dụ như tăng một số protein sirtuin giúp kéo dài tuổi thọ của động vật và giảm mỡ ở chuột. Khi cơ thể nhịn ăn hoặc giảm calo, các protein này kích thích cơ thể sử dụng nhiều chất béo hơn và cải thiện độ nhạy với insulin.
Nghiên cứu cũng cho thấy sirtuin có thể giúp giảm viêm, ức chế khối u, làm chậm tiến triển của bệnh tim và bệnh Alzheimer. Tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào trên người đánh giá vai trò của sirtuin đối với tuổi thọ hay phòng ngừa bệnh tật.
Dù sao thì các thực phẩm này cũng rất tốt cho sức khỏe, và có thể bổ sung chúng vào bữa ăn hằng ngày mà không cần theo sát chế độ sirtfood.
Tóm lại: Chế độ sirtfood có thể giúp giảm cân vì chứa ít calo, nhưng cũng có thể tăng cân lại nếu ngừng ăn kiêng, và cũng chưa thể kết luận về tác dụng lâu dài đối với sức khỏe.
Cách thực hiện chế độ ăn kiêng sirtfood như thế nào?
Một đợt ăn kiêng theo sirtfood gồm 2 giai đoạn với tổng thời gian 3 tuần, về cơ bản bao gồm các bữa ăn chứa nhiều loại sirtfood khác nhau, hầu hết đều là nguyên liệu dễ kiếm. Các công thức nấu ăn cụ thể được viết trong cuốn sách “Sirtfood Diet” của hai tác giả kể trên.
Thành phần quan trọng của chế độ stirfood là nước ép rau xanh tự làm tại nhà mỗi ngày, nên dùng máy ép trái cây và một chiếc cân nhỏ để tính chính xác trọng lượng các nguyên liệu.
Công thức nước ép rau xanh sirtfood:
- 75 gam cải xoăn
- 30 gam rau arugula
- 5 gam mùi tây
- 2 cọng cần tây
- 1 cm củ gừng
- 1/2 quả táo xanh
- 1/2 quả chanh
- 1/2 thìa matcha
Cho hết các nguyên liệu trên vào máy xay, trừ matcha và chanh. Vắt nước cốt chanh và trộn đều với bột matcha, sau đó cho vào phần nước ép rau.
Giai đoạn 1
Đây là 7 ngày đầu tiên của đợt ăn kiêng để khởi động quá trình giảm cân, chủ yếu là giảm lượng calo trong bữa ăn và uống nhiều nước ép rau xanh.
Trong 3 ngày đầu phải hạn chế mỗi ngày chỉ nạp 1.000 calo, uống nước ép 3 lần cộng thêm 1 bữa ăn trong ngày theo các công thức trong sách, ví dụ như đậu phụ xốt miso, trứng chiên sirtfood hoặc mì kiều mạch xào tôm.
Từ ngày 4 đến ngày 7 được tăng lượng calo mỗi ngày là 1.500, uống nước ép 2 lần cộng với 2 bữa ăn theo công thức trong sách.
Theo các tác giả, giai đoạn này có thể làm giảm khoảng 3,2 kg cân nặng.
Giai đoạn 2
Đây là giai đoạn duy trì kéo dài trong 2 tuần để tiếp tục giảm cân. Lượng calo không bị hạn chế cụ thể, mỗi ngày được ăn 3 bữa sirtfood cộng với 1 lần uống nước ép.
Có thể lặp lại chu trình ăn kiêng nêu trên nhiều lần nếu muốn giảm cân nhiều hơn, và khi kết thúc đợt ăn kiêng vẫn nên bổ sung các loại sirtfood vào bữa ăn hằng ngày hoặc làm bữa phụ ăn vặt, đặc biệt nên tiếp tục uống nước ép rau xanh mỗi ngày. Như vậy có thể coi sirtfood không chỉ là chế độ ăn kiêng theo đợt mà là một thay đổi lâu dài trong lối sống.
Chế độ ăn kiêng sirtfood có tốt về lâu dài không?
Các thực phẩm sirtfood có đặc tính chống oxy hóa và chống viêm rất tốt, nhưng nếu chỉ ăn một vài loại như vậy cũng không thể cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể, có nguy cơ gây thiếu protein, vitamin và khoáng chất, đặc biệt là giai đoạn 1.
Ngoài ra mức giới hạn 1.000 calo/ngày có thể nguy hiểm nếu không được bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng theo dõi. Thậm chí 1.500 calo/ngày cũng không thực sự cần thiết. Việc hạn chế calo quá thấp và chỉ ăn một số thực phẩm nhất định có thể khiến nhiều người khó duy trì chế độ này trong suốt 3 tuần.
Chế độ sirtfood cũng yêu cầu uống nước ép rau mỗi ngày, mặc dù cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất nhưng cũng chứa đường, đặc biệt là đã loại bỏ hầu hết chất xơ có lợi trong rau củ quả nguyên vẹn. Đó là chưa kể việc uống nước ép liên tục suốt cả ngày có thể làm tăng lượng đường trong máu và hại răng.
Cuối cùng là chi phí cho máy ép trái cây, sách hướng dẫn và một số nguyên liệu khó kiếm, tốn nhiều thời gian chế biến các bữa ăn và làm nước ép khiến cho chế độ sirtfood có vẻ không thực tế đối với nhiều người.
Chế độ sirtfood có gây tác dụng phụ không?
Giai đoạn 1 của đợt ăn kiêng hạn chế calo rất thấp và có thể thiếu dinh dưỡng, nhưng vì thời gian rất ngắn nên thực tế ít ảnh hưởng đến cơ thể người khỏe mạnh bình thường. Nhưng đối với người bệnh tiểu đường phải cực kỳ thận trọng vì hạn chế calo và uống nhiều nước ép rau quả có thể ảnh hưởng đến lượng đường trong máu.
Đối với người khỏe mạnh thì tác dụng phụ lớn nhất là cảm giác đói khi chỉ nạp 1.000–1.500 calo mỗi ngày, ngoài ra có thể cảm thấy mệt mỏi, choáng váng.
Tổng kết
Chế độ ăn kiêng sirtfood sử dụng nhiều thực phẩm lành mạnh, nhưng không có nghĩa đây là phương pháp an toàn và có lợi về lâu dài, những lời “quảng cáo” về lợi ích sức khỏe chưa được chứng minh rõ ràng.
Bổ sung các loại sirtfood vào chế độ ăn hằng ngày có thể có lợi, nhưng bản thân chế độ ăn kiêng sirtfood tiềm ẩn nhiều rủi ro. Thay vì chạy theo trend, bạn có thể lựa chọn các phương pháp ăn uống lành mạnh khác dễ áp dụng hơn.
Mời bạn xem thêm những bài viết liên quan của BlogAnChoi:
- Tyramine là gì? Tại sao cần chọn thực phẩm ít tyramine trong chế độ ăn?
- Thôi miên có tác dụng chữa bệnh thần kỳ như “quảng cáo” hay không?
Hãy đón xem BlogAnChoi mỗi ngày để nhận được nhiều thông tin thú vị bạn nhé!
