Brainrot là gì? Những content chất lượng thấp đang khiến bạn “thối não”

Trong thời đại số ngày nay, khi internet trở thành một phần thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta không thể phủ nhận rằng việc tiêu thụ nội dung trực tuyến đã có ảnh hưởng sâu rộng đến suy nghĩ và hành vi của con người. Một trong những thuật ngữ nổi bật đã xuất hiện để mô tả hiện tượng này là brainrot (thối não). Brainrot là một thuật ngữ dùng để chỉ tình trạng khi một người dành quá nhiều thời gian để tiếp nhận các nội dung kém chất lượng hoặc vô nghĩa trên internet, dẫn đến sự suy giảm trong khả năng tập trung, tư duy và trí tuệ. Mục tiêu của bài viết này là giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về brainrot là gì, bao gồm nguồn gốc của nó và những tác động tiêu cực mà nó có thể gây ra trong cuộc sống hiện đại.

Brainrot là gì?

Brainrot (tạm dịch: thối não) là một thuật ngữ được sử dụng để miêu tả những nội dung chất lượng kém hoặc có ít giá trị trên internet và những ảnh hưởng tiêu cực về mặt tâm lý từ việc tiêu thụ chúng. Thuật ngữ này thường được gắn với hiện tượng khi con người dành quá nhiều thời gian trên mạng để tiêu thụ những nội dung vô nghĩa, chẳng hạn như meme vô bổ hoặc các video thiếu giá trị, từ đó dẫn đến sự suy giảm chức năng nhận thức, khả năng tập trung và thậm chí là trí tuệ.

Thuật ngữ brainrot xuất hiện từ khoảng năm 2004 nhưng mãi đến năm 2023, nó mới trở nên thực sự phổ biến khi bản thân thuật ngữ này đã trở thành một meme internet. Người dùng mạng xã hội sử dụng từ này để mô tả sự mệt mỏi về tinh thần sau khi dành hàng giờ tiêu thụ các nội dung thiếu giá trị, làm giảm khả năng tư duy và khiến họ cảm thấy “não như bị thối rữa” do tiếp xúc quá mức với các nội dung tiêu cực hoặc vô nghĩa.

Về mặt tâm lý, brainrot được hiểu như việc tiêu thụ quá nhiều nội dung không hữu ích, khiến cho khả năng tập trung và nhận thức bị suy giảm. Người dùng cảm thấy khó khăn trong việc xử lý thông tin phức tạp hoặc tập trung vào các nhiệm vụ yêu cầu tư duy sâu. Hiện tượng này đặc biệt phổ biến khi nội dung dễ tiêu thụ như meme, video ngắn hoặc các bài đăng hài hước nhanh chóng chiếm thời gian và sự chú ý của người dùng mạng.

Một vài ví dụ về brainrot content:

• Meme vô bổ: Các meme chỉ đơn giản là hình ảnh hài hước, câu nói vui mà không mang lại giá trị thông tin hay giáo dục. Chúng có thể rất giải trí nhưng không giúp người xem phát triển tư duy hay kiến thức.
• Video TikTok ngắn: Nhiều video TikTok chỉ kéo dài vài giây với nội dung vô nghĩa, chẳng hạn như những điệu nhảy, thách thức hoặc những clip hài hước không có chiều sâu. Mặc dù chúng có thể gây cười nhưng thường không mang lại giá trị lâu dài.
• Bài đăng trên mạng xã hội: Các bài đăng trên Facebook hoặc Twitter mà chủ yếu chỉ là những câu chuyện tào lao, tin đồn không có căn cứ hoặc tranh cãi vô nghĩa giữa các người dùng. Những nội dung này có thể tạo ra sự chú ý tức thì nhưng không có giá trị thực tiễn.
• Video reaction: Những video mà người dùng chỉ đơn giản phản ứng lại một video khác mà không có phân tích hay nội dung mới. Đây là một dạng tiêu thụ thụ động, thường không mang lại bất kỳ thông tin hay giáo dục nào.
• Các thử thách vô nghĩa: Những thử thách trên mạng xã hội như các thử thách ăn uống kỳ quái mà không mang lại lợi ích thực tế, chỉ đơn giản để giải trí và thu hút sự chú ý.
• Content clickbait (nội dung câu kéo): Các tiêu đề gây sốc hoặc gây tò mò nhưng nội dung thực sự lại không có gì đặc biệt. Chẳng hạn, một bài viết với tiêu đề “Bạn sẽ không tin được điều này” nhưng khi vào xem lại chỉ là những thông tin cũ hoặc không liên quan.

Những loại nội dung này không chỉ tiêu tốn thời gian của người dùng mà còn có thể góp phần vào hiện tượng brainrot, làm suy giảm khả năng tập trung và tư duy sâu sắc của con người.

Cách brainrot ảnh hưởng đến người dùng

Brainrot không chỉ là một thuật ngữ hài hước mà còn phản ánh một hiện tượng tâm lý nghiêm trọng khi chúng ta tiêu thụ quá nhiều nội dung vô nghĩa trên internet. Những tác động này có thể dễ dàng nhận thấy trong đời sống hàng ngày, đặc biệt khi công nghệ và mạng xã hội ngày càng chiếm lĩnh thời gian của chúng ta. Dưới đây là những cách mà brainrot ảnh hưởng đến người dùng:

Giảm khả năng tập trung

Một trong những tác động rõ ràng nhất của brainrot là sự suy giảm khả năng tập trung. Khi bạn dành quá nhiều thời gian để tiêu thụ nội dung ngắn, đơn giản như meme hoặc các video ngắn trên TikTok, não bộ dễ dàng bị kích thích quá mức nhưng không nhận được thông tin có chiều sâu. Điều này khiến người dùng khó có thể tập trung vào những công việc đòi hỏi sự chú ý liên tục và tư duy dài hạn.

Suy giảm chức năng nhận thức

Khi tiếp xúc quá nhiều với những nội dung vô nghĩa hoặc chất lượng thấp, não bộ có thể dần trở nên ít hoạt động phức tạp hơn. Thay vì tư duy sâu, xử lý các thông tin phức tạp, chúng ta bị “làm lười” bởi các thông tin dễ tiếp cận nhưng ít giá trị. Kết quả là khả năng suy nghĩ logic, phân tích vấn đề và ra quyết định dần bị ảnh hưởng.

Cảm giác “nghiện” nội dung

Brainrot không chỉ khiến bạn dễ dàng sa vào vòng xoáy tiêu thụ nội dung vô ích mà còn làm bạn cảm thấy như “nghiện”. Khi lướt qua các trang mạng xã hội, việc tiêu thụ nội dung dễ dàng, nhanh chóng tạo ra cảm giác thỏa mãn tạm thời. Người dùng càng xem, họ càng cảm thấy cần tiếp tục xem thêm, tạo nên một vòng lặp tiêu thụ mà không mang lại bất kỳ giá trị thực tế nào.

Brainrot trong bối cảnh văn hóa internet

Trong thời đại mà nội dung trực tuyến chiếm phần lớn thời gian của mọi người, brainrot không chỉ là một hiện tượng cá nhân mà còn phản ánh một xu hướng văn hóa rộng lớn. Với sự phát triển của các nền tảng mạng xã hội như TikTok, Instagram Reels và các diễn đàn trực tuyến, nội dung ngắn gọn, giải trí dễ tiếp thu trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Điều này đã tạo nên môi trường lý tưởng cho brainrot phát triển.

Sự phổ biến của meme và nội dung ngắn

Các meme và video ngắn đã trở thành biểu tượng văn hóa mạng hiện đại. Chúng được tạo ra để gây cười hoặc chia sẻ nhanh chóng trong vài giây, nhưng lại thường thiếu chiều sâu và giá trị thông tin. Khi người dùng lướt qua hàng loạt nội dung kiểu này, họ dần mất khả năng tập trung vào các chủ đề quan trọng và có ý nghĩa. Sự lặp lại liên tục của các video ngắn hoặc meme khiến não bộ bị “đóng băng” trong một vòng xoáy của các kích thích nhỏ nhưng không mang lại giá trị dài hạn.

Nền tảng như TikTok hay Instagram Reels khuyến khích việc tiêu thụ nhanh, nội dung đơn giản nhưng lại có khả năng gây nghiện. Khi lướt các video, người dùng bị hấp dẫn bởi những điều mới mẻ liên tục mà không cần phải suy nghĩ nhiều. Điều này góp phần lớn vào hiện tượng brainrot khi não bộ bị bão hòa bởi những thông tin vô nghĩa và không phát triển.

Các thuật ngữ liên quan: Doomscrolling và Binge-watching

• Doomscrolling: Đây là thuật ngữ ám chỉ việc lướt mạng xã hội một cách vô thức, đặc biệt là khi tiêu thụ tin tức tiêu cực hoặc gây lo lắng. Doomscrolling và brainrot có mối liên hệ mật thiết, bởi cả hai đều khiến người dùng cảm thấy mệt mỏi về tinh thần và giảm khả năng tập trung sau khi tiêu thụ lượng lớn thông tin tiêu cực hoặc không có giá trị.
• Binge-watching: Đây là hành động xem nhiều tập của một chương trình hoặc bộ phim liên tục trong thời gian dài. Mặc dù binge-watching đôi khi có thể mang lại cảm giác giải trí, nhưng nó cũng góp phần vào brainrot khi khuyến khích tiêu thụ nội dung một cách thụ động và không suy nghĩ.

Sự lan rộng của brain rot trong cộng đồng trực tuyến

Một yếu tố nữa khiến brainrot phát triển nhanh chóng là tính cộng đồng của nó. Nội dung vô nghĩa không chỉ được tiêu thụ mà còn được chia sẻ rộng rãi trong các cộng đồng mạng. Meme, video hài hước hoặc các cuộc thảo luận vô thưởng vô phạt có thể nhanh chóng lan truyền và trở thành hiện tượng phổ biến. Điều này tạo ra một chu kỳ khi người dùng không chỉ tiêu thụ mà còn góp phần lan truyền các nội dung chất lượng thấp, thúc đẩy hiện tượng brain rot mở rộng thêm.

Khi meme và nội dung giải trí ngắn gọn trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa trực tuyến, nhiều người dường như mất đi sự kết nối với nội dung chất lượng và có ý nghĩa, khiến brainrot trở thành một vấn đề phổ biến hơn.

Tác động tâm lý và xã hội của Brainrot

Brainrot không chỉ ảnh hưởng đến khả năng tư duy và tập trung của cá nhân mà còn gây ra những tác động sâu rộng đến sức khỏe tâm lý và cả đời sống xã hội. Việc tiếp xúc quá nhiều với những nội dung vô nghĩa có thể khiến con người dễ rơi vào trạng thái căng thẳng, mất kết nối với thực tế và dẫn đến một loạt các hệ quả tiêu cực khác.

Tác động tâm lý: Cảm giác mệt mỏi và “cháy não”

Một trong những ảnh hưởng đầu tiên và dễ nhận thấy nhất của brainrot là tình trạng mệt mỏi tinh thần. Khi người dùng liên tục tiêu thụ các nội dung rời rạc, thiếu giá trị, não bộ sẽ dần mất đi khả năng xử lý thông tin phức tạp, dẫn đến cảm giác “cháy não” hay mệt mỏi nhận thức.

Suy giảm trí nhớ và tư duy: Khi tiếp xúc quá nhiều với những nội dung ngắn gọn, đơn giản, người dùng sẽ dần mất khả năng tư duy sâu và sáng tạo. Bộ não quen với việc tiêu thụ thông tin nhanh và liên tục, từ đó giảm khả năng tập trung dài hạn và dễ quên các chi tiết quan trọng.

Tác động xã hội: Cô lập và giảm tương tác thực tế

Brainrot không chỉ là một vấn đề cá nhân mà còn tác động đến mối quan hệ xã hội của người dùng. Việc dành quá nhiều thời gian tiêu thụ nội dung trên mạng có thể dẫn đến sự cô lập xã hội, giảm tương tác thực tế với người khác.

• Phụ thuộc vào mạng xã hội: Khi một người quá chìm đắm trong thế giới trực tuyến, họ dần mất đi sự kết nối với đời sống thực. Các mối quan hệ ngoài đời thực có thể bị ảnh hưởng khi người dùng ngày càng ưu tiên thế giới ảo. Việc giao tiếp thực tế có thể trở nên khó khăn hơn, khiến cho các mối quan hệ dần dần xa cách.
• Giảm khả năng giao tiếp và thấu hiểu: Brainrot làm người dùng quen với các kiểu tương tác ngắn hạn và nông cạn, dẫn đến việc họ khó duy trì những cuộc trò chuyện hoặc giao tiếp có chiều sâu. Sự thiếu vắng các trải nghiệm và nội dung phong phú có thể khiến con người mất khả năng lắng nghe, thấu hiểu và cảm thông trong các cuộc đối thoại.

Suy giảm sức khỏe tinh thần tổng thể

Brainrot không chỉ làm giảm chức năng nhận thức mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần tổng thể. Những người dành quá nhiều thời gian tiêu thụ nội dung kém chất lượng có nguy cơ cao bị lo lắng, căng thẳng và thậm chí trầm cảm.

Brainrot và dopamine có mối liên hệ chặt chẽ, khi việc tiêu thụ nội dung kém chất lượng có thể kích thích não giải phóng dopamine. Điều này tạo ra cảm giác thích thú và khiến người xem muốn tiếp tục tìm kiếm những nội dung tương tự, dẫn đến việc lặp đi lặp lại hành vi tiêu thụ nội dung.

Khi người dùng nhìn lại khoảng thời gian lãng phí vào việc xem nội dung vô bổ, họ thường cảm thấy hối tiếc hoặc vô nghĩa. Và để quên đi hoặc đè nén cảm giác tội lỗi đó, họ lại tìm đến những nội dung brainrot để có được những niềm vui nhất thời, từ đó tạo thành một vòng lặp doomscrolling không hồi kết.

Làm thế nào để giảm tác động của brainrot?

Mặc dù brainrot là một vấn đề phổ biến trong thời đại kỹ thuật số, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể áp dụng các biện pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực của nó lên sức khỏe tinh thần và khả năng tập trung. Dưới đây là một số cách hiệu quả để ngăn chặn brainrot và tìm lại sự cân bằng trong việc tiêu thụ nội dung trực tuyến.

Thiết lập giới hạn thời gian sử dụng mạng xã hội

Để tránh bị cuốn vào vòng xoáy của những nội dung vô nghĩa, một trong những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả là thiết lập giới hạn thời gian sử dụng các nền tảng trực tuyến.

• Sử dụng các ứng dụng kiểm soát thời gian: Nhiều ứng dụng và công cụ như Screen Time trên iPhone hoặc Digital Wellbeing trên Android cho phép bạn theo dõi và giới hạn thời gian sử dụng trên từng ứng dụng. Việc giới hạn thời gian lướt TikTok, Instagram hay YouTube có thể giúp bạn cân bằng việc tiêu thụ nội dung.
• Đặt quy tắc cá nhân: Hãy đặt ra những quy tắc cho bản thân như chỉ dành 30 phút mỗi ngày để xem nội dung giải trí và cam kết với quy tắc này. Điều này giúp bạn tránh tình trạng “nghiện” nội dung trực tuyến và có thêm thời gian cho các hoạt động hữu ích hơn.

Tiêu thụ nội dung có giá trị

Chuyển từ việc tiêu thụ các nội dung giải trí ngắn hạn, vô nghĩa sang các nguồn thông tin chất lượng có thể giúp bạn cải thiện khả năng tư duy và duy trì sự cân bằng tâm lý.

• Tìm kiếm nội dung mang tính học hỏi: Thay vì lướt qua các video giải trí không mang lại giá trị, hãy chuyển sang đọc sách, xem các video giáo dục hoặc tham gia các khóa học trực tuyến. Điều này không chỉ giúp bạn tăng cường kiến thức mà còn giúp phát triển khả năng tư duy sâu.
• Lựa chọn nội dung chất lượng cao: Các nền tảng như YouTube, Podcast hay thậm chí mạng xã hội vẫn có nhiều nội dung bổ ích, từ khoa học, công nghệ đến phát triển bản thân. Tập trung vào những nội dung có thể truyền cảm hứng, giáo dục và thúc đẩy sự phát triển cá nhân sẽ giúp bạn giảm thiểu tác động tiêu cực của brainrot.

Tham gia các hoạt động thực tế

Một trong những cách hiệu quả để giảm tác động của brainrot là tìm kiếm và tham gia các hoạt động thực tế ngoài đời.

• Tăng cường giao tiếp xã hội: Việc gặp gỡ bạn bè, tham gia vào các sự kiện ngoài đời thực có thể giúp bạn lấy lại sự cân bằng và làm giảm phụ thuộc vào mạng xã hội.
• Tham gia các hoạt động thể chất: Tập thể dục, chơi thể thao hoặc thậm chí đi dạo có thể giúp não bộ được nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng. Khi cơ thể hoạt động, não bộ cũng có cơ hội phục hồi và thoát khỏi trạng thái “đờ đẫn” do tiêu thụ nội dung trực tuyến quá mức.
• Phát triển sở thích ngoài mạng xã hội: Khám phá những sở thích mới như đọc sách, vẽ, nấu ăn hay học một kỹ năng mới không chỉ giúp bạn cân bằng lại cuộc sống mà còn mang lại những trải nghiệm tích cực hơn.

Thực hành digital detox

Một số người đã tìm đến biện pháp digital detox, nghĩa là tạm thời ngừng sử dụng các thiết bị điện tử hoặc mạng xã hội để phục hồi tâm lý và sức khỏe tinh thần.

• Tạm ngừng hoàn toàn việc sử dụng mạng xã hội: Bạn có thể thử ngắt kết nối hoàn toàn trong vài ngày hoặc thậm chí vài tuần. Điều này sẽ giúp bạn tránh xa những kích thích liên tục từ các nội dung ngắn hạn và lấy lại sự tập trung.
• Thực hiện detox theo lịch trình: Nếu việc ngắt kết nối hoàn toàn quá khó khăn, bạn có thể thử áp dụng detox số theo lịch trình, như dành một ngày cuối tuần không sử dụng thiết bị điện tử, hoặc giới hạn việc lướt mạng xã hội vào buổi tối.

Kết luận

Brainrot là một hiện tượng đang ngày càng phổ biến trong cuộc sống hiện đại, khi con người dành quá nhiều thời gian tiêu thụ những nội dung vô nghĩa trên internet. Hiện tượng này không chỉ ảnh hưởng đến chức năng nhận thức, khả năng tập trung mà còn có tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần và đời sống xã hội của người dùng.

Tuy nhiên, chúng ta không phải bất lực trước brainrot. Bằng cách thiết lập giới hạn sử dụng mạng xã hội, lựa chọn tiêu thụ nội dung chất lượng và cân bằng giữa thế giới số với đời sống thực tế, chúng ta có thể bảo vệ mình khỏi những tác động tiêu cực của hiện tượng này. Quan trọng nhất, mỗi người cần nhận thức rõ ràng về cách họ sử dụng internet và dành thời gian cho những hoạt động thực sự mang lại giá trị, giúp phát triển trí tuệ và tinh thần.

Bạn có thể quan tâm:

• Pteronophobia là gì: Bí ẩn đằng sau hội chứng sợ lông vũ
• Hội chứng Hikikomori: Tình trạng tự cô lập và những hệ lụy đáng báo động
• Hội chứng Charles Bonnet: Khi thực tại trở nên mờ ảo

Xem thêm

10 thông điệp bí ẩn giấu mình trong các tác phẩm nghệ thuật thời kì Phục Hưng

Các tác phẩm nghệ thuật thời kì Phục Hưng thường ẩn giấu nhiều chi tiết mà các nhà nghiên cứu và công chúng không thể ngờ tới được - tuy có một phần chỉ là các thuyết âm mưu chưa được xác nhận. Cùng BlogAnChoi tìm hiểu 10 thông điệp bí ẩn như vậy nào.