10 sự thật thú vị về chữ nổi mà ít ai biết tới

Bởi cinis -

02/08/2023

Chữ nổi Braille là một hệ thống chữ mà người mù sử dụng để đọc và viết, được phát minh vào năm 1824 bởi một nhà giáo dục mù người Pháp tên là Louis Braille. Dưới đây là 10 sự thật thú vị về chữ nổi mà ít ai biết tới, cùng BlogAnChoi tìm hiểu nào.

Nội dung chính

1. Louis Braille đã tự làm mình bị thương bằng dùi
2. Braille tạo ra hệ thống chữ nổi khi mới 15 tuổi
3. Chữ nổi có dạng rút gọn
4. Chữ nổi có các mã đặc biệt cho môn toán và các môn học khác
5. Người mù đọc chữ nổi nhanh hơn người sáng mắt đọc chữ thường
6. Sách chữ nổi chiếm nhiều không gian hơn
7. Các trò chơi, đồ chơi phổ biến và các sản phẩm khác đều có phiên bản chữ nổi
8. Thiết bị chữ nổi tích hợp hoàn hảo với máy tính và internet
9. Có 133 “ngôn ngữ” chữ nổi
10. Chữ nổi xuất hiện trên các máy rút tiền tự động tại Mỹ

1. Louis Braille đã tự làm mình bị thương bằng dùi

Louis Braille sinh ra ở làng Coupvray, Pháp, vào năm 1809. Khi mới 3 tuổi, ông đã vô tình dùng dùi – công cụ trong cửa hàng dây nịt của cha – đâm vào mắt phải của mình và bị mù. Đó cũng chính là công cụ mà ông đã sử dụng sau này để nhấn các dấu chấm vào giấy khi hoàn thiện bảng chữ nổi.

Ông bị mù hoàn toàn khi mới 5 tuổi, tới năm 10 tuổi, một linh mục địa phương đã thuyết phục ngôi trường duy nhất ở Paris dạy học sinh mù trao học bổng cho cậu bé. Từ đó, Braille theo học và cuối cùng giảng dạy tại ngôi trường này.

2. Braille tạo ra hệ thống chữ nổi khi mới 15 tuổi

Tại ngôi trường mà Braille theo học, các học sinh học đọc bằng cách chạm vào các chữ cái Latinh lớn, nổi lên trên giấy – phương pháp được người sáng lập trường là ông Valentin Haüy tạo ra. Hệ thống chữ này có thể giúp học sinh học toán và âm nhạc, nhưng lại không có tác dụng cho việc dạy học sinh viết.

Sau khi Louis Braille học về mật mã quân sự do Charles Barbier và quân đội Pháp tạo ra – được biết đến với cái tên Écriture Nocturne – ông đã sử dụng hệ thống này và cải thiện nó để tạo ra một định dạng hợp lý hơn.

3. Chữ nổi có dạng rút gọn

Các hình thức cơ bản nhất của chữ nổi là không rút gọn và rút gọn. Chữ nổi không rút gọn là viết ra từng chữ cái trong khi phiên bản rút gọn là một phiên bản tốc ký (viết tắt).

4. Chữ nổi có các mã đặc biệt cho môn toán và các môn học khác

Tiến sĩ Abraham Nemeth – một nhà toán học bị mù – đã phát minh ra các mã và ký hiệu chữ nổi để làm toán cao cấp (bao gồm đại số và giải tích) sau khi thất vọng vì những hạn chế của hệ thống chữ nổi ban đầu. Mã Nemeth được giới thiệu vào năm 1950 và hiện đang được sử dụng rộng rãi trong các trường đại học và sách giáo khoa.

Gần đây, mã chữ nổi để viết địa chỉ email và trang web (chữ nổi trên máy tính) cũng đã xuất hiện. Mọi người cũng có thể sử dụng một mã khác – cũng do Louis Braille phát minh – dành riêng cho việc học nhạc.

5. Người mù đọc chữ nổi nhanh hơn người sáng mắt đọc chữ thường

Một người bình thường có thể đọc trung bình 300 từ mỗi phút, trong khi một người khiếm thị đọc chữ nổi có thể đọc trung bình tới 400 từ mỗi phút.

6. Sách chữ nổi chiếm nhiều không gian hơn

Sách chữ nổi lớn hơn nhiều so với sách in. Ví dụ, nếu sử dụng chữ thường thì bản in cuốn Harry Potter Và Chiếc Cốc Lửa chỉ là một tập, trong khi với chữ nổi thì sẽ mất tới 10 cuốn sách cùng dung lượng mới có thể truyền tải hết nội dung được.

7. Các trò chơi, đồ chơi phổ biến và các sản phẩm khác đều có phiên bản chữ nổi

Xúc xắc và domino chữ nổi, các trò chơi bài như Uno, các trò chơi cờ cổ điển như Monopoly và Scrabble đều có phiên bản chữ nổi. Trẻ em có thể chơi với những quả bóng phát ra tiếng, gạch LEGO, đồ thủ công, dụng cụ vẽ tranh và thậm chí là Rubik chữ nổi.

Người lớn cũng có các sản phẩm chữ nổi để nấu ăn, làm bánh như đồng hồ hẹn giờ biết nói, cân biết nói để cân thực phẩm, nhiệt kế chữ nổi và sách nấu ăn chữ nổi. Đồ dùng văn phòng và đồ du lịch cũng có phiên bản chữ nổi.

8. Thiết bị chữ nổi tích hợp hoàn hảo với máy tính và internet

Người đọc và viết chữ nổi có thể sử dụng các thiết bị chữ nổi có thể làm mới như màn hình chữ nổi kết nối với máy tính và internet qua Bluetooth hoặc cáp. Người dùng sẽ đặt màn hình chữ nổi bên dưới bàn phím máy tính, nơi họ có thể kiểm tra những gì họ đã viết. Thiết bị này có thể được làm mới thủ công hoặc tự động cập nhật để hiển thị nội dung trên màn hình máy tính bằng chữ nổi.

Máy ghi chú chữ nổi và màn hình thông minh là hai thiết bị chữ nổi có thể làm mới khác mà người dùng có thể mua. Trình ghi chú sẽ cho phép người dùng viết văn bản, phát nhạc, đọc sách và duyệt internet thông qua một thiết bị duy nhất. Màn hình thông minh có thể được sử dụng song song với máy tính và điện thoại thông minh.

9. Có 133 “ngôn ngữ” chữ nổi

Về mặt kỹ thuật, chữ nổi không phải là một ngôn ngữ mà là một hệ thống chữ viết có thể diễn đạt các ngôn ngữ khác nhau. Người mù ở các nước nói tiếng Anh học chữ nổi tiếng Anh, ngoài ra còn có tiếng Pháp, tiếng Tây Ban Nha, tiếng Do Thái, tiếng Trung Quốc và hàng tá mã chữ nổi khác mà người nói các ngôn ngữ đó có thể sử dụng để đọc và viết.

Hiện tại đã có mã chữ nổi cho 133 ngôn ngữ, tất cả được biên soạn trong một cuốn sách tham khảo có tên là Cách sử dụng chữ nổi trên thế giới và được xuất bản bởi Trường dành cho người mù Perkins. Phiên bản mới nhất đã được mở rộng để cập nhật mã cho tám ngôn ngữ bản địa, chẳng hạn như Iñupiat, Khmer và Ndebele,…

10. Chữ nổi xuất hiện trên các máy rút tiền tự động tại Mỹ

Đạo luật ADA tại Hoa Kỳ yêu cầu tất cả người dùng – kể cả người khiếm thị – đều có thể truy cập máy ATM, người mù cần có khả năng vận hành chúng một cách độc lập nên chữ nổi xuất hiện trên các máy rút tiền tự động tại Mỹ. Điều tương tự cũng xảy ra đối với thang máy, phòng vệ sinh và tất cả các phương tiện công cộng khác.

Bạn có thể đọc thêm:

Xem thêm