4K, 8K và 1080p nghĩa là gì? Và còn những độ phân giải nào khác nữa?

Có phải 8K sẽ tốt gấp đôi 4K không? Còn Ultra HD là gì? Hãy cùng BlogAnChoi tìm hiểu các khái niệm về độ phân giải tivi trong hiện tại và tương lai nhé!

8K, 4K, HD, UHD… Ngày nay có rất nhiều những ký hiệu được sử dụng để mô tả độ phân giải tivi. Chắc chắn 8K phải lớn hơn 4K, nhưng chính xác thì nó có nghĩa là gì? Còn 1080p là như thế nào?

Mặc dù độ phân giải không phải là yếu tố quan trọng nhất khi mua một chiếc tivi mới – đặc biệt là khi hầu hết các tivi hiện nay đều là 4K – nhưng đó vẫn là một yếu tố cần xem xét. Biết được ý nghĩa thực sự của tất cả các ký hiệu này có thể giúp bạn tự tin hơn khi lựa chọn tivi cho mình.

Sau đây là tổng hợp ngắn gọn những điều bạn cần biết về độ phân giải của màn hình tivi:

• 4K nghĩa là gì? Thường thì ký hiệu này có nghĩa là màn hình 3840 x 2160 pixel.
• UHD nghĩa là gì? Đó là viết tắt của “Ultra High Definition” (độ nét cực cao), nhưng về cơ bản cũng có nghĩa là 4K.
• Ngày nay hầu hết các tivi đều là 4K? Đúng, đối với tivi từ 50 inch trở lên.
• 4K sẽ cho hình ảnh đẹp hơn các tivi đời cũ? Không hẳn là như vậy.

Độ phân giải là gì?

Độ phân giải là khái niệm về phần cứng của tivi, cho biết số pixel tạo nên hình ảnh trên màn hình. Một pixel đơn lẻ – còn được gọi là phần tử hình ảnh riêng biệt – chính là một chấm siêu nhỏ cấu tạo nên màn hình.

Có rất nhiều độ phân giải khác nhau của tivi màn hình phẳng. Các dòng tivi cũ hơn và nhiều mẫu 32 inch được bán hiện nay có khoảng một triệu pixel (720p). Các tivi gần đây hơn và lớn hơn một chút (thường là 49 inch hoặc nhỏ hơn) có hơn 2 triệu pixel (1080p).

Những dòng tivi mới hơn và lớn hơn (thường từ 50 inch trở lên) có 8 triệu pixel (đối với 4K Ultra HD). Còn những dòng tivi mới nhất, lớn nhất và đắt tiền nhất có hơn 33 triệu điểm ảnh (8K). Bạn sẽ phải nhìn rất kỹ hoặc dùng kính lúp để phân biệt từng pixel này.

Độ phân giải là một trong những thông số kỹ thuật phổ biến nhất được sử dụng để quảng cáo cho tivi, một phần vì những khái niệm như 4K và 8K tạo cảm giác rất ấn tượng và thể hiện trình độ công nghệ cao. Tuy nhiên độ phân giải không phải là thành phần quan trọng nhất làm nên chất lượng hình ảnh.

Tivi có độ phân giải cao hơn không có nghĩa là hình ảnh luôn đẹp hơn, vì những lý do không liên quan nhiều đến độ phân giải. Chỉ số dải động cao (HDR) tốt hơn, tỷ lệ tương phản tổng thể tốt hơn hoặc màu sắc đẹp hơn sẽ cho hình ảnh “đã mắt” hơn so với tivi chỉ đơn thuần có nhiều pixel hơn.

Tuy vậy người tiêu dùng vẫn nên tìm hiểu các khái niệm về độ phân giải khác nhau được sử dụng bởi các nhà sản xuất tivi. Bảng dưới đây là một vài chi tiết để so sánh.

Khi nói đến tivi thì 4K và Ultra HD (hoặc UHD) là các khái niệm đề cập đến cùng một độ phân giải. Những chiếc tivi đó – cùng với Ultra HD Blu-ray và gần như tất cả nội dung phát trực tuyến UHD từ Netflix, Amazon và những nhà sản xuất khác – đều có độ phân giải 3840 x 2160 pixel.

4K và 8K là gì?

Một lưu ý quan trọng là 4K có ý nghĩa khác nhau tùy theo bạn đang nói về tivi trong nhà hay máy chiếu phim trong rạp. Về mặt kỹ thuật, “4K” có nghĩa là độ phân giải theo chiều ngang 4096 pixel, đây là định nghĩa do Sáng kiến Điện ảnh Kỹ thuật số (DCI) đưa ra.

Vì các bộ phim khác nhau về tỷ lệ khung hình, tức là hình dạng chính xác của khung chữ nhật trên màn hình, nên độ phân giải theo chiều dọc sẽ thay đổi tùy theo từng thiết bị chiếu phim.

Vì vậy, về mặt kỹ thuật, tivi Ultra HD không phải là “4K” theo tiêu chuẩn của DCI, nhưng do thói quen nên chúng ta vẫn gọi là tivi “4K” mặc dù độ phân giải của chúng là 3840 x 2160 pixel. Hầu hết các nhà sản xuất đều dùng cả hai khái niệm đi liền với nhau: Ultra HD 4K.

Các độ phân giải được so sánh với nhau trong hình, từ lớn nhất đến nhỏ nhất: 8K; rạp chiếu phim 4K ở tỷ lệ khung hình 1,78:1 (màu đen); Ultra HD (trắng); rạp chiếu phim 2K ở tỷ lệ khung hình 1,78:1 (màu xanh lá cây); Full HD 1080p (màu đỏ); 720p (xanh lam).

8K cũng tuân theo cùng một logic như vậy. Nếu áp dụng với tivi thì độ phân giải ngang và dọc của 8K sẽ gấp đôi 4K, tức 7680 x 4320 pixel. Đây chưa phải là độ phân giải của máy chiếu phim phổ biến, hoặc mới chỉ trong giai đoạn thử nghiệm. Hiện nay đã có một số ít tivi 8K trên thị trường, nhưng sẽ còn nhiều năm nữa trước khi độ phân giải này được sử dụng rộng rãi.

Để khai thác tối đa tivi 4K, bạn cần có nội dung 4K. May mắn là hiện nay các nội dung 4K có ở khắp mọi nơi. Hầu hết các dịch vụ phát trực tuyến lớn như Netflix, Amazon, iTunes và Vudu đều có sẵn 4K.

Ngoài ra còn có đầu phát Blu-ray Ultra HD và bảng điều khiển trò chơi như PS5 và Xbox Series X. Nếu bạn có máy tính cá nhân thì hầu hết các thẻ video từ vài năm trở lại đây đều có thể hiển thị trò chơi ở định dạng 4K với các mức độ khác nhau.

Chúng ta đang bắt đầu thấy sự ra mắt của ATSC 3.0, hiện được gọi là tivi NextGen (thế hệ mới). Với bộ dò NextGen riêng hoặc tích hợp sẵn bên trong tivi, về mặt lý thuyết bạn có thể xem nội dung 4K miễn phí qua vô tuyến. Cũng giống như khi HDTV mới ra mắt vào đầu thế kỷ này, sẽ phải mất một thời gian nữa các chương trình 4K mới phổ biến qua vô tuyến.

2K là gì?

Trước khi 4K trở nên phổ biến, bạn hầu như không bao giờ thấy 2K. Nó thường chỉ được dùng trong rạp chiếu phim.

Hầu hết các máy chiếu phim kỹ thuật số được sử dụng trong rạp đều có độ phân giải 2K (một số còn thấp hơn). 2K có chiều rộng 2048 pixel và cũng không có độ phân giải theo chiều dọc cố định giống như 4K.

Giờ đây khi 4K đã trở thành một thuật ngữ rất hấp dẫn dùng để mô tả màn hình và nội dung trình chiếu, thì 2K cũng ngày càng trở nên phổ biến và được hiểu là cách viết tắt của độ phân giải 1080p được sử dụng bởi hầu hết các HDTV nhỏ hơn và cũ hơn cũng như Blu-ray.

1080p hoặc Full HD

Hãy nhớ rằng độ phân giải trong các rạp chiếu phim kỹ thuật số chỉ nói lên số pixel theo chiều ngang mà thôi. Trái lại, các sản phẩm tivi trước đây lại sử dụng chiều dọc để mô tả độ phân giải. Khi đó 1080p là độ phân giải dọc, gần như tất cả các HDTV đều có tỷ lệ khung hình là 1,78:1 (tức 16: 9, hay còn gọi là “màn hình rộng”), có nghĩa là độ phân giải theo chiều ngang là 1920 pixel (1920 x 1080).

Đây cũng là một yếu tố có thể gây nhầm lẫn, vì suốt nhiều năm trước đây người ta chỉ nói về độ phân giải dọc, rồi đột nhiên ngày nay lại có “tivi 4K”, liên quan đến độ phân giải ngang.

Đó là lý do tại sao 1080p không phải là “1K”. Có thể gọi nó là 2K cũng tương tự như UHD là 4K vậy. Tuy nhiên trên thực tế hầu như không ai gọi 1080p là 2K cả, người ta thường gọi nó là 1080p hoặc Full HD.

Ngoài ra còn có một khái niệm khác là 1080i có cùng độ phân giải với 1080p, nhưng ngày nay không có tivi nào là 1080i cả. Tuy vậy hầu hết các chương trình phát sóng HDTV – bao gồm cả các đài truyền hình như CBS và NBC – vẫn là 1080i.

720p

Đây là loại màn hình có số pixel bằng khoảng một nửa của 1080p. Ngày nay hầu như không thể tìm thấy một chiếc tivi 720p nào nữa, tuy nhiên tất cả các đài ABC, Fox, ESPN và các kênh liên kết của họ đều phát sóng ở định dạng 720p. Điều này bắt nguồn từ quá trình chuyển đổi HD xảy ra hồi đầu những năm 2000.

Độ phân giải màn hình WUXGA, WXGA, WXXXGA, WXCBGBSA, WXLADYGAGA

Trong lĩnh vực máy tính, các chuyên gia sử dụng rất nhiều ký hiệu lạ lùng và khó hiểu để mô tả độ phân giải. Thậm chí nhiều người khá rành về máy tính cũng chưa chắc đã hiểu rõ những chữ cái này có nghĩa là gì. Có thể ban đầu chúng được sử dụng để làm cho mọi thứ dễ dàng hơn, nhưng ngày nay đã có quá nhiều độ phân giải khác nhau đến nỗi gây “hoang mang” cho người dùng.

Về cơ bản, những màn hình mà bạn thường thấy nhất là FHD (1920 x 1080 pixel) và WUXGA (1920 x 1200 pixel). Những độ phân giải khác ít khi được dùng nên cũng không quan trọng lắm. Thường thì bạn chỉ bắt gặp những khái niệm khó hiểu này nếu đang tìm mua một chiếc máy chiếu dữ liệu giá rẻ hoặc màn hình máy tính.

Ngoài ra còn có màn hình máy tính với độ phân giải rất lạ như 5K (5120 x 2880 pixel) hoặc tỷ lệ khung hình siêu rộng 21:9 với độ phân giải 3440 x 1440 pixel. Có vô số biến thể mà bạn sẽ chẳng bao giờ nhớ hết được đâu!

Tổng kết

Tóm gọn lại tất cả thì có vài điều cần nhớ như sau. Tivi cũ hơn và nhỏ hơn là HD, 1080p. Gần như tất cả các tivi mới hiện nay đều là 4K Ultra HD, có số điểm ảnh gấp 4 lần so với 1080p. Bạn cũng có thể thấy tivi 8K hoặc thậm chí 10K trên thị trường cao cấp, nhưng để các sản phẩm này trở nên phổ biến thì còn một chặng đường rất xa.

Điều quan trọng cần nhớ là: nhiều pixel hơn chưa chắc đã cho ra hình ảnh đẹp hơn. Trên thực tế có những yếu tố khác làm nên chất lượng hình ảnh – chẳng hạn như độ tương phản và màu sắc – quan trọng hơn nhiều so với độ phân giải.

Trong tương lai, khái niệm độ phân giải có thể sẽ trở nên “lỗi thời”. Các công nghệ như MicroLED tách biệt hai yếu tố kích thước và độ phân giải, khi đó chiếc tivi 50 inch đặt trong phòng ngủ của bạn sẽ có độ phân giải hoàn toàn khác so với tivi 100 inch ở phòng khách, trong khi hiện tại cả hai đều là 4K với các pixel có kích thước khác nhau. Tuy nhiên nhờ những tiến bộ trong công nghệ xử lý video nên điều này sẽ không phải là vấn đề, tất cả chúng đều cho ra hình ảnh rất sắc nét và chi tiết.

Trên đây là so sánh về các độ phân giải của màn hình hiện nay. Bạn thích loại màn hình nào hơn? Hãy để lại ý kiến dưới phần bình luận nhé!

Mời bạn xem thêm những bài viết liên quan của BlogAnChoi:

• Lần đầu tiên drone tự ý tấn công con người – Liệu đã đến lúc “robot trỗi dậy”?
• Màn hình OLED và QLED là gì? Sự khác biệt ra sao, và nên chọn loại nào là tốt nhất?

Hãy đón xem BlogAnChoi mỗi ngày để nhận được nhiều thông tin thú vị cho cuộc sống bạn nhé!

Xem thêm

AirPods 3 mới được Apple ra mắt: Vẻ ngoài rất giống AirPods Pro, tính năng thì sao?

Tai nghe không dây AirPods thế hệ thứ 3 vừa mới được Apple giới thiệu với thiết kế mở và giá bán khởi điểm là 179 USD. Cùng khám phá xem chiếc AirPods 3 này có gì đặc biệt nhé!