Theo Tổ chức Y tế thế giới (1988), ung thư gan là 1 trong 8 loại ung thư phổ biến nhất. Đây là bệnh cực kì nguy hiểm nhưng mức độ hiểu biết của cộng đồng lại rất ít. Cùng BlogAnChoi tìm hiểu 8 dấu hiệu ung thư gan giai đoạn đầu điển hình nhé!
Ung Thư Gan là gì?
Ung thư gan được định nghĩa là một bệnh lý ác tính của gan, nguyên nhân do sự tăng sinh ồ ạt tế bào gan hoặc tế bào đường mật gây hoại tử, chèn ép trong gan.
Ung thư gan được chia làm 3 loại là ung thư biểu mô tế bào gan, ung thư đường mật trong gan và ung thư thể phối hợp do 2 tác nhân trên.
Theo tổ chức y tế thế giới năm 2010, ung thư biểu mô tế bào gan là loại đứng đầu trong các loại ung thư về nguyên nhân gây tử vong. Năm 2002, có tới 550.000 trường hợp mắc mới. Một thời gian ngắn sau là năm 2005, con số này đã lên tới 625.000 trường hợp. Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ viêm gan virus và ung thư gan cao. Mỗi năm có tới 20.000 trường hợp tử vong vì lý do này. Vì thế việc tìm hiểu thêm các kiến thức về bệnh lý này là vô cùng cần thiết.
Các giai đoạn của bệnh Ung Thư Gan
Về mặt lâm sàng, ung thư gan được chia làm 2 giai đoạn là giai đoạn không có triệu chứng lâm sàng rõ rệt và giai đoạn có triệu chứng:
- Giai đoạn không triệu chứng: bệnh nhân có thể không biểu hiện gì hoặc các triệu chứng cơ bản như chán ăn, mệt mỏi, khó tiêu, hạ sườn phải đau tức nhẹ. Khối u có thể lên đến 4-5cm cũng chưa có triệu chứng nên người bệnh thường đi khám trong giai đoạn toàn phát (giai đoạn có triệu chứng).
- Giai đoạn có triệu chứng: bệnh đã ở giai đoạn muộn, thường gặp các dấu hiệu như bụng đầy chướng, mệt mỏi nhiều, hạ sườn phải đau tức nhiều và gầy sút cân nhanh.
Về mặt tiên lượng và điều trị, các bác sĩ chia ung thư gan thành 5 giai đoạn dựa trên các thông tin về chức năng gan, kích thước khối u và thể trạng của bệnh nhân khi điều trị:
- Giai đoạn rất sớm (giai đoạn O): U 1 khối, kích thước < 2cm. Thể trạng bệnh nhân còn tốt. Khối u chưa di căn và xâm lấn vào mạch máu.
- Giai đoạn sớm (giai đoạn A): Có ít hơn 3 khối u, mỗi khối không quá 3cm. Thể trạng bệnh nhân tốt. Khối u chưa di căn, chưa xâm lấn mạch máu.
- Giai đoạn phát triển (giai đoạn B): U lớn hoặc nhiều khối. Thể trạng bệnh nhân tốt. Khối u chưa di căn, chưa xâm lấn mạch máu.
- Giai đoạn muộn (giai đoạn C): Bệnh nhân thể trạng trung bình. Khối u xâm lấn vào mạch máu và đã di căn.
- Giai đoạn cuối: Thể trạng bệnh nhân kém. Khối u đã xâm lấn mạch và di căn đi xa.
Theo kết quả nghiên cứu của viện ung thư quốc gia Hoa kỳ dựa trên theo dõi bệnh nhân từ năm 2005-2011, tỉ lệ sống 5 năm của bệnh nhân ở giai đoạn O, A và một số đối tượng ở giai đoạn B là 31%. Bệnh nhân giai đoạn C, tỉ lệ chỉ còn 11% và ở giai đoạn cuối xác suất chỉ còn 3% tùy điều kiện cụ thể.
Dấu hiệu Ung thư gan giai đoạn đầu
Ung thư gan giai đoạn đầu ít biểu hiện triệu chứng hoặc có dấu hiệu nhưng không điển hình. Vì thế việc phát hiện sớm căn bệnh này là rất khó khăn và đa số đối tượng đến gặp bác sĩ khi đã ở giai đoạn tiến triển của bệnh.
8 dấu hiệu ung thư gan được liệt kê sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn để nhận biết sớm căn bệnh này!
1. Tức hoặc hơi đau hạ sườn phải
Đây là triệu chứng sớm ung thư gan nhưng ít được chú ý tới do cảm giác đau không rõ ràng. Biểu hiện này do sự chèn ép thần kinh và các cấu trúc xung quanh của khối u. Đến khi cảm giác đau liên tục, dữ dội hơn tức là khối u đã tăng sinh, tăng kích thước.
2. Sờ thấy khối nổi lên ở hạ sườn phải
Việc sờ thấy khối nổi lên ở hạ sườn phải hay còn gọi là dấu hiệu gan to. Bạn sẽ cảm nhận được một khối cứng, bờ gồ ghề bất thường ở hạ sườn bên phải. Do khối này không đau hoặc chỉ hơi tức nên người bệnh thường phát hiện một cách ngẫu nhiên.
3. Vàng da, vàng mắt
Vàng da là triệu chứng hay gặp trong các bệnh lý gan mật. Quá trình thoái hóa của hồng cầu tạo nên Bilirubin tự do. Qua gan chuyển thành Bilirubin kết hợp. Đó là cơ chế gây màu vàng cho phân và nước tiểu.
Với bệnh nhân ung thư gan, gan bị suy giảm chức năng, Bilirubin tự do ứ đọng rồi tăng cao trong máu. Từ đó gây nên triệu chứng vàng mắt, vàng da rất điển hình cho giai đoạn đầu ung thư gan.
4. Ngứa
Ung thư gan có thể gây tắc đường mật trong gan hoặc ngoài gan. Chính sự tắc nghẽn này cản trở dòng lưu thông của muối mật khiến muối mật tràn vào máu. Ngứa là phản ứng của cơ thể do dị ứng muối mật gây nên. Tuy nhiên, người bệnh hầu hết ngứa ở mức độ vừa phải không quá nghiêm trọng.
5. Đau vai phải
Nghe có vẻ không liên quan nhưng trên thực tế triệu chứng đau vai phải có thể là cảnh báo thầm lặng của bệnh ung thư gan. Gan là tạng nằm ở sát vùng hạ sườn phải, khi có khối u gan vùng đó sẽ đau và kích thích các dây thần kinh gây nên cảm giác đau không rõ ràng ở khu vực lân cận.
6. Sụt cân nhanh
Sụt cân nhanh là triệu chứng rất thường gặp trong ung thư. Người bệnh có thể giảm 5-6 kg/tháng. Khối ung thư gây nên sự bất thường về chuyển hóa, năng lượng trong cơ thể bị phân giải nhanh chóng và khó bù lại. Điều này khiến người mắc bệnh mệt mỏi nhiều và cân nặng sụt nhanh trong thời gian ngắn. Ngoài ra bệnh còn kèm các triệu chứng rối loạn tiêu hóa như nôn, buồn nôn, khó tiêu.
7. Bụng chướng từ nặng tới nhẹ (cổ trướng)
Khoang màng bụng là một khoang ảo được bao bởi lá thành và lá tạng. Bình thường khoang này không có dịch, khi có một lý do bất kì dẫn tới sự tích tụ dịch ở khoang màng bụng còn gọi là cổ trướng.
Gan có chức năng tạo albumin gây nên áp lực để giữ nước ở lại lòng mạch. Người bị ung thư gan khả năng này sẽ suy giảm, nước tràn ra ngoài lòng mạch gây tụ dịch ở khoang màng bụng, số lượng nhiều có thể chèn ép khiến bệnh nhân khó thở.
Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu dấu hiệu này không rõ ràng, người bệnh thường chỉ cảm nhận được bụng béo lên, mặc áo chật hơn, lưng hông đau tức.
8. Sốt
Trong giai đoạn đầu của ung thư gan, bệnh nhân có thể sốt nhẹ hoặc không. Sốt cao chỉ xảy ra khi khối u đã tiến triển thành áp xe hóa hoặc hoại tử. Tuy nhiên, đây là triệu chứng không đặc hiệu do xuất hiện ở nhiều bệnh lý khác như sốt virus, nhiễm trùng, nhiễm khuẩn.
Điều trị ung thư gan giai đoạn đầu
Ung thư gan giai đoạn đầu có thể điều trị triệt căn bằng phương pháp cắt gan, ghép gan hoặc đốt sóng cao tần.
Cắt gan để điều trị ung thư gan
Với đối tượng khối u khu trú ở 1 thùy hoặc 1 phân thùy của gan bệnh nhân có thể lựa chọn phương pháp cắt bỏ một phần gan. Tuy nhiên, ngoài khối u, người ung thư gan thường có các bệnh đi kèm như xơ gan, viêm gan, rối loạn đông máu,…nên bác sĩ thực hiện phẫu thuật phải là người có kinh nghiệm và tay nghề cao.
Các biến chứng sau phẫu thuật có thể là biến chứng chảy máu, nhiễm trùng, cục máu đông trong lòng mạch hoặc viêm phổi do nhiễm khuẩn. Tiên lượng tỷ lệ tái phát là 50% sau 3 năm và 70% sau 5 năm.
Ghép gan
Ghép gan là phương pháp được lựa chọn khi bệnh nhân có khổi u nhỏ ở giai đoạn O và A. Cụ thể được áp dụng khi bệnh nhân có 1 khối u < 5cm hoặc có ít hơn 3 khối u với kích thước không lớn hơn 3 cm. Khi khối u do nằm ở vị trí đặc biệt, không thể phẫu thuật cắt bỏ hoặc thể trạng bệnh nhân không chịu được một cuộc phẫu thuật cũng là yếu tố để lựa chọn điều trị ghép gan.
Hạn chế của phương pháp này là ngân hàng gan để cấy ghép rất hiếm hoi. Chỉ khoảng 6500 gan có sẵn để thực hiện. Các biến chứng sau mổ cơ bản giống với cắt gan và có thể gặp tác dụng phụ do dùng thuốc hạn chế đào thải tạng ghép.
Đốt sóng cao tần
Đốt sóng cao tần là một liệu pháp được lựa chọn khi không thể thực hiện cắt bỏ hay cấy ghép. Ưu điểm của nó là biện pháp xâm lấn tối thiểu để điều trị các khối u gan khu trú. Đốt sóng cao tần mục đích để tiêu diệt hoàn toàn khối u mà không gây tổn thương các tạng lân cận bởi cơ chế lắng đọng năng lượng điện từ tạo nhiệt.
Phương pháp này cho tỷ lệ tử vong thấp nhưng biến chứng lại khá nhiều. Các biến chứng có thể gặp như xuất huyết ổ bụng, bỏng da, ruột, cơ hoành, áp xe gan, tổn thương phổi,…Nghiên cứu đã thực hiện vào năm 2010 về tỷ lệ tái phát sau điều trị đốt sóng cao tần ở thời điểm 1, 2, 3, 4, 5 năm là 17%, 38%, 50%, 59% và 63%.
Tóm lại, phát hiện sớm ung thư gan sẽ mang lại tiên lượng tốt và dễ dàng hơn nhiều cho việc điều trị. Hướng điều trị sẽ phụ thuộc vào tình trạng bệnh nhân, điều kiện về kinh tế và khả năng thực hiện của đơn vị điều trị.
Một số bài viết liên quan về các bệnh ung thư hay gặp bạn đọc có thể tham khảo:
- 9 nguyên nhân dẫn đến ung thư gan cần biết để phòng tránh
- Hình ảnh ung thư vòm họng giúp bạn dễ dàng nhận biết tình trạng bệnh
- 8 dấu hiệu ung thư phổi giai đoạn đầu cần nhận biết để điều trị
Trên đây là 8 dấu hiệu ung thư gan giai đoạn đầu mà chúng ta cần phải nhận biết sớm để hạn chế sự di căn của các tế bào ung thư cũng như lựa chọn các phương pháp điều trị kịp thời và thích hợp. Hãy cùng BlogAnChoi chia sẻ tới bạn bè và người thân để phòng tránh căn bệnh chết người này nhé!
